Τα δάση σε όλο τον κόσμο συρρικνώθηκαν σε πρωτοφανή βαθμό πέρυσι, χάνοντας έκταση ίση με το μέγεθος της Ιταλίας. Η μείωση αυτή δεν οφείλεται μόνο στις πυρκαγιές, αλλά και στη γεωργία, τη δασοκομία και την εξόρυξη.
Σε τροπικές περιοχές όπως ο Αμαζόνιος, οι πυρκαγιές έχουν γίνει η κύρια αιτία απώλειας δασικών εκτάσεων για πρώτη φορά από τότε που άρχισαν οι παγκόσμιες καταγραφές.
Για τους ερευνητές που συμμετείχαν σε αυτήν την έρευνα, τα στοιχεία που αποκαλύπτονται τώρα είναι “τρομακτικά”. Ο συνδιευθυντής της πλατφόρμας Global Forest Watch, η οποία δημοσίευσε την έκθεση, δήλωσε στον Guardian ότι τα στοιχεία είναι “αντίθετα με οτιδήποτε έχουμε δει εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια”.
Το 2024, η απώλεια δασών στη Βραζιλία έφτασε σε ποσοστά πολύ υψηλότερα από εκείνα που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου Jair Bolsonaro, κυρίως λόγω των πυρκαγιών και της χειρότερης ξηρασίας που έχει καταγραφεί ποτέ στον Αμαζόνιο.
Η χώρα ήταν υπεύθυνη για το 42% της συνολικής απώλειας δασών στις τροπικές περιοχές, καθώς εξαφανίστηκαν περισσότερα από 25.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τα στοιχεία αυτά διαφέρουν, ωστόσο, από τις επίσημες στατιστικές της Βραζιλίας, οι οποίες χρησιμοποιούν έναν διαφορετικό ορισμό της αποψίλωσης των δασών που δεν περιλαμβάνει τη φωτιά.
Γενικευμένη, καταστροφική και αυξανόμενη δυναμική
Στη Βολιβία, η απώλεια δασών κατέλαβε για πρώτη φορά τη δεύτερη θέση, μόνο πίσω από τη Βραζιλία όσον αφορά τη συνολική απώλεια. Και εδώ, η μείωση οφείλεται σε ξηρασίες, πυρκαγιές και κυβερνητικές πολιτικές που προωθούν την επέκταση της γεωργίας για σόγια, βοοειδή και ζαχαροκάλαμο.
Επίσης, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στο Κονγκό-Μπραζαβίλ, η απώλεια παρθένων τροπικών δασών έχει φθάσει στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ. Στις χώρες αυτές βρίσκεται το τροπικό δάσος της λεκάνης του Κονγκό, το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τον Αμαζόνιο.
“Αυτό που αποκαλύπτουν αυτά τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα τρομακτικό”, προειδοποίησε ο Matt Hansen, επικεφαλής της μελέτης.
“Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας καθιστά τα δάση θερμότερα και ξηρότερα και, ως εκ τούτου, πιο ευάλωτα στην καύση. Με την ανθρώπινη ανάφλεξη, ακόμη και απομακρυσμένα τροπικά δάση μπορούν να καούν ανεξέλεγκτα”.
Ο εμπειρογνώμονας τόνισε επίσης ότι “έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε μια τόσο εκτεταμένη, καταστροφική και αυξανόμενη δυναμική πυρκαγιάς”.
Υπήρχαν, ωστόσο, κάποια σημάδια ελπίδας σε αυτή τη μελέτη: η απώλεια δασών στην Ινδονησία και τη Μαλαισία παρέμεινε σχετικά χαμηλή και, στην τελευταία περίπτωση, για πρώτη φορά βγήκε από το “top 10” του καταλόγου με τις μεγαλύτερες μειώσεις δασών.
Στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP26 το 2021, περισσότεροι από 140 παγκόσμιοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να σταματήσουν την αποψίλωση των δασών μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, ωστόσο, απέχουν ακόμη πολύ από την επίτευξη του στόχου. Η απώλεια δασών θα πρέπει να μειωθεί κατά 20% ετησίως σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2024 για να επιτευχθεί ο στόχος μέχρι το 2030.
