Μία από τις προβολές που κάνουμε για την επόμενη ημέρα, είναι το πώς θα ξανασυζητήσουμε την ανάγκη για ένα ισχυρό, δημόσιο σύστημα Υγείας που θα ανταποκρίνεται στις κρίσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η περίοδος που διανύουμε είναι και η αποθέωση της αναγνώρισης του συστήματος Υγείας. Το αν και κατά πόσον θα στηριχθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον
όμως, δεν συνιστά βεβαιότητα. Μπορεί αυτές τις μέρες, η παρέμβαση του κράτους, ο αυξημένος ρόλος του Δημοσίου και οι δημόσιες επενδύσεις να αποτελούν κοινό τόπο σε όλον τον κόσμο, όταν όμως θα επιστρέψει η φυσιολογική ροή των πραγμάτων είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν οι φωνές που θα θέτουν ζήτημα βιωσιμότητας του συστήματος και ανάγκης ιδιωτικοποίησής του. Να μην έχουμε αμφιβολίες για αυτό.
Έχει συνεπώς σημασία όχι απλώς να συζητούμε περί στήριξης της Υγείας, αλλά να εξηγούμε και το τι σημαίνει αυτή η στήριξη, ποιο περιεχόμενο έχει και ποια είναι η σχέση της με τη δημοκρατία.
Ας θυμηθούμε το παράδειγμα της θέσπισης του ΕΣΥ που ταυτίστηκε με τον Γ. Γεννηματά τη δεκαετία του ‘80. Η επιλογή εκείνη από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ σε μία περίοδο που δεν υπήρχαν και πολλοί διαθέσιμοι κρατικοί πόροι, δεν ήταν απλώς μία κίνηση υλοποίησης του προγράμματος του κόμματος.
Αντίθετα ήταν μία συνολική προσπάθεια που εξελίχθηκε επί πολλά χρόνια μέχρι να γίνουν όλες οι υποδομές και συνοδευόταν από μία πολιτική αντίληψη για την ανάγκη ίσης πρόσβασης όλων στην Υγεία, η οποία πολιτική έβρισκε ευρεία συναίνεση και κινητοποιούσε κοινωνικές δυνάμεις. Παράλληλα, έτρεχε από πίσω και η εμπειρία από ανάλογα συστήματα υγείας κυρίως του ευρωπαϊκού βορρά, που έδειχναν ότι μία γενικευμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, αυξάνει την ποιότητα ζωής των πολιτών και εν τέλει βοηθά την οικονομία, αλλά και τη μείωση του κόστους του ίδιου του συστήματος υγείας.
Με τα χρόνια όμως, αυτές οι αντιλήψεις υποχώρησαν και αυξήθηκαν οι πολιτικές που έβλεπαν αυτόνομα το σύστημα, με τη λογική εσόδων – εξόδων, σε αναλογία με το διεθνές κλίμα που ήθελε τις δημόσιες πολιτικές να υλοποιούνται με πρακτικές μάνατζερ και τα «ελλείμματα» του προϋπολογισμού να στοχοποιούνται, κάτι που έγινε άλλωστε και επίσημη πολιτική της ΕΕ.
Δεν είναι της στιγμής η συνέχιση αυτής της συζήτησης, αλλά έχει σημασία να αναδειχθεί ο συνδυασμός μεταξύ της ανάπτυξης των συστημάτων υγείας με τη δημοκρατία και την ανάγκη της επικέντρωσης στις ανάγκες όχι «χρηστών υπηρεσιών», όπως είναι ο σύγχρονος όρος, αλλά στις ανάγκες πολιτών που έχουν το δικαίωμα να ζουν με ευημερία και με ανοιχτές τις ευκαιρίες για τη συμμετοχή τους στην πρόοδο της χώρας. Σε αυτούς τους πολίτες, στα υποκείμενα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων μίας σύγχρονης δημοκρατίας απευθύνεται ένα δημόσιο σύστημα υγείας.
