Πάλι καλά που υπάρχει και η ψυχραιμία… Υπάρχει;
Αν καθίσεις για λίγη παραπάνω ώρα από τα τετριμμένα και μπει βαθύτερα η κουβέντα, τα μοτίβα που ακολουθούνται στην πλειονότητα, είναι πλέον συνηθισμένα. Γρήγορα η συζήτηση φτάνει σε θέματα υγείας, εξετάσεις και φάρμακα αν πρόκειται για άτομα άνω των 40. Η άλλη συζήτηση που πάντα ανοίγει είναι η ακρίβεια και το πόσο ψηλές είναι οι τιμές παντού. Μετά είναι για τα παιδιά αν υπάρχουν, τι γίνεται με τα σχολεία, δουλειές, προοπτικές. Σε αυτές τις ηλικίες αυτές οι κουβέντες έχουν γίνει πια ακριβώς μια συνήθεια και συνήθως εξαντλούν και την διαθέσιμη ώρα.
Στους νεότερους η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε τι συζητιέται, ειδικά στις ηλικίες κοντά στα 20. Υπάρχουν πια πολλά στεγανά ανάμεσα στις γενιές και δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι οι υπάρχει επικοινωνία μεταξύ τους και κοινοί τόποι.
Θα πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι είναι ο βιωμένος χρόνος, οι εμπειρίες που καθορίζουν και τα όρια των γενεών και δεν είναι απλώς θέμα ηλικίας. Οι γενιές που όταν άρχισε η μεγάλη κρίση, ήταν στην παιδική ηλικία ή λίγο μεγαλύτερη, σήμερα, 15 χρόνια μετά έχουν πολύ διαφορετική αντίληψη για την κοινωνική κατάσταση και τις προσδοκίες που υπάρχουν. Και για αυτό ίσως δεν πρέπει να γίνονται και εύκολες πολιτικές προβλέψεις, όταν εισέρχονται στο εκλογικό σώμα, νέοι που δεν έχουν γνωρίσει τη σταθερότητα που υπήρχε πριν από το 2010 ή το κύμα αφθονίας που είχε κατακλύσει τη χώρα γύρω από το 2004, αυξάνοντας κατά πολύ και τις προσδοκίες.
Ακριβώς για αυτό είναι που και οι γενιές λίγο κάτω και πάνω από τα 50 βιώνουν διαφορετικά την κατάσταση σήμερα βάζοντας το φίλτρο των ματαιώσεών τους ως κριτή. Όταν είχες μάθει να περιμένεις ότι η οικονομική πρόοδος, ατομική και συλλογική θα είναι συνεχής, δεν μπορείς να αποδεχτείς την μείωση των εισοδημάτων, την καταστροφή μεγάλων τμημάτων της οικονομίας και την έλλειψη καλύτερων ημερών στο προσεχές τουλάχιστον μέλλον. Είναι οι γενιές των ματαιωμένων προσδοκιών και της ακύρωσης.
Και για αυτό είναι που βλέπουμε και πολλές και διαφορετικές συχνά μεταξύ τους συμπεριφορές και για αυτό υπάρχει αυτή η αίσθηση της κίνησης ανάμεσα σε παράλληλους κόσμους.
Δεν είναι σίγουρο αν έχει διαρραγεί η κοινωνική συνοχή, υπάρχουν όμως χάσματα και ρήγματα τα οποία τα καταλαβαίνουμε από τα συμπτώματα του θυμού, της αντίδρασης ή της απώθησης που συχνά συναντάμε.
Αυτήν την αίσθηση ότι ο κόσμος μας δεν είναι αυτός που ξέραμε ή θα θέλαμε να ξέρουμε.
Ζούμε και δουλεύουμε τα τελευταία 15 χρόνια μέσα στη μεγάλη κρίση και την κρίση της πανδημίας, ζούμε συνεχώς σε κατάσταση κρίσης. Και πάλι καλά που τα καταφέρνουμε ακόμα και τα συζητάμε ψύχραιμα όλα αυτά. Όσο τα συζητάμε και όσο ψύχραιμα κι αν τα παίρνουμε.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» στις 11-7-2025
