Απόψε, και συγκεκριμένα στις 05:27 το απόγευμα, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο κάτι που σημαίνει πως ξεκινά και επίσημα ο χειμώνας. Αυτό θα ισχύσει για το βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η Ελλάδα.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο, προέρχεται από τη λέξη «ήλιος» και το ρήμα «στέκομαι». Σε αυτή τη φάση του, ο Ήλιος επιβραδύνει τη κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια, μέχρι που την ημέρα του κάθε ηλιοστασίου, αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται. Εκτός από απόψε, και οι υπόλοιπες νύχτες που θα ακολουθήσουν, θα είναι εξίσου μεγάλες σε διάρκεια.
Τα δύο ηλιοστάσια κάθε χρονιάς έχουν διάφορα ονόματα, όμως τα συνηθισμένα ονόματα είναι θερινό και χειμερινό. Η ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη, το καλοκαίρι με το θερινό, είτε η μικρότερη τον χειμώνα με το χειμερινό. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ, σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.
Χειμερινό ηλιοστάσιο: Η ιστορία του
Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή έχει αντικατασταθεί το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.
Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους.
Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχεντζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.
Κεντρική σημασία για τους Ρωμαίους είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι χριστιανοί στη Ρώμη, οι οποίοι κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.
