Το Υπουργείο Εσωτερικών θέτει ως κεντρική προτεραιότητα τη σαφή αποτύπωση των αρμοδιοτήτων των δήμων με βάση ένα ολοκληρωμένο σχήμα που συνδυάζει χρηματοδότηση, ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές, ενώ παράλληλα προωθεί τη μείωση της γραφειοκρατίας μέσω απλούστερων διαγωνιστικών διαδικασιών.
Ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης έλαβε ισχυρή στήριξη κατά την έκτακτη γενική συνέλευση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), όπου συμμετείχαν 418 αιρετοί εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης. Η έγκριση δόθηκε με σημαντική πλειοψηφία, επιβεβαιώνοντας τη βούληση μεγάλου μέρους των δημάρχων και δημοτικών συμβούλων να στηρίξουν θεσμικές παρεμβάσεις που επιχειρούν να εκσυγχρονίσουν το πλαίσιο λειτουργίας των δήμων.
Στη διαδικασία, παρουσία του υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου και των υφυπουργών Β. Χαραλαμπογιάννη και Β. Σπανάκη, παρουσιάστηκαν αναλυτικά οι θέσεις και οι προτάσεις της ΚΕΔΕ επί του σχεδίου Κώδικα. Ακολούθησαν τοποθετήσεις από όλες τις παρατάξεις του Διοικητικού Συμβουλίου και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ψηφοφορία επί της εισήγησης της πλειοψηφίας.
Από τη διαδικασία απείχαν τα μέλη της παράταξης της μείζονος μειοψηφίας, ενώ η Λαϊκή Συσπείρωση καταψήφισε. Υπέρ της πρότασης τάχθηκε η πλειοψηφία του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ. Συνολικά, 281 σύνεδροι ψήφισαν υπέρ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 67,2% του σώματος, γεγονός που καταδεικνύει την ισχυρή, αν και όχι καθολική, αποδοχή του νέου πλαισίου.
Η τοποθέτηση του Προέδρου της ΚΕΔΕ
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, ανοίγοντας τις εργασίες, επανέλαβε τη διαχρονική θέση της Ένωσης υπέρ μιας ουσιαστικής διοικητικής μεταρρύθμισης και της ενδυνάμωσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ξεκάθαρες αρμοδιότητες, επαρκείς πόρους, προσωπικό και λειτουργικά μέσα.
Τόνισε ότι η ΚΕΔΕ, ανεξαρτήτως κυβερνητικών αλλαγών, στηρίζει την αποκέντρωση όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα και υπογράμμισε ότι, παρά τις συνταγματικές προβλέψεις, η Ελλάδα εξακολουθεί να υπολείπεται των ευρωπαϊκών προτύπων στον τομέα της αυτοδιοίκησης.
Αναφέρθηκε επίσης στις πρωτοβουλίες της τρέχουσας θητείας, με αιχμή ένα πενταετές πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για την αποκέντρωση, το οποίο βασίζεται σε έξι άξονες: την ενίσχυση των μικρών δήμων, την οικονομική αυτοτέλεια μέσω αύξησης των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, τη διοικητική επάρκεια, την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού, την περιβαλλοντική προστασία με έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο κ. Κυρίζογλου αναγνώρισε τη συστηματική δουλειά των επιτροπών του Υπουργείου Εσωτερικών και της ΚΕΔΕ, επισημαίνοντας ότι η κωδικοποίηση της νομοθεσίας απαντά σε μια ανάγκη δεκαετιών και συμβάλλει στον περιορισμό της πολυνομίας και της διοικητικής σύγχυσης. Παράλληλα, όμως, ξεκαθάρισε ότι ο Κώδικας αποτελεί ένα αναγκαίο αλλά όχι επαρκές βήμα και ότι απαιτούνται περαιτέρω παρεμβάσεις σε κρίσιμα ζητήματα όπως η χρηματοδότηση, η στελέχωση των δήμων, η στήριξη ορεινών και νησιωτικών περιοχών και η διαχείριση των μητροπολιτικών αρμοδιοτήτων.
Η παρέμβαση του Υπουργού Εσωτερικών
Ο υπουργός Εσωτερικών, Θεόδωρος Λιβάνιος, επισήμανε ότι επί δεκαετίες η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτουργούσε με κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο και ασαφείς διαδικασίες, κάτι που επιβάρυνε τη λειτουργία των δήμων. Όπως ανέφερε, ο νέος Κώδικας επιχειρεί να συγκεντρώσει και να οργανώσει το σύνολο των βασικών ρυθμίσεων σε ένα συνεκτικό πλαίσιο, χωρίς να εισέρχεται στις εξειδικευμένες κάθετες αρμοδιότητες, οι οποίες θα ρυθμιστούν με ξεχωριστή νομοθεσία.
Ο Κώδικας διαρθρώνεται σε πέντε συν ένα θεματικά μέρη και στοχεύει στην απλούστευση των διαδικασιών, στη ρύθμιση χρόνιων λειτουργικών ζητημάτων και στη βελτίωση της καθημερινής εξυπηρέτησης των πολιτών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σύνδεση αρμοδιοτήτων με πόρους, προσωπικό και υποδομές, καθώς και στην ενοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών.
Ο κ. Λιβάνιος αναφέρθηκε και στην οικονομική ενίσχυση των δήμων, σημειώνοντας ότι για το 2025 προβλέπεται πρόσθετη χρηματοδότηση 446 εκατ. ευρώ, καθώς και κάλυψη του τέλους ταφής ύψους 105 εκατ. ευρώ, μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της οικονομικής σταθερότητας της αυτοδιοίκησης.
Επιφυλάξεις από την Περιφέρεια Ηπείρου
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ηπείρου, Παντελής Νταής, αναγνώρισε ότι ο νέος Κώδικας περιλαμβάνει ορισμένες θετικές προβλέψεις, εξέφρασε όμως τη θέση ότι δεν συνιστά ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση. Κατά την άποψή του, πρόκειται για μια ακόμη χαμένη ευκαιρία σε ό,τι αφορά την ουσιαστική διοικητική και οικονομική αυτονομία των δήμων. Εστίασε την κριτική του σε τρεις βασικούς τομείς: το εύρος και τη σαφήνεια των αρμοδιοτήτων, την ενδοδημοτική αποκέντρωση και το πλαίσιο ελέγχου και εποπτείας.
Η κινητοποίηση του Δήμου Ιωαννιτών
Παράλληλα με τις εξελίξεις, ο Δήμος Ιωαννιτών συμμετείχε ενεργά στη συγκέντρωση αιρετών έξω από τη Βουλή, στέλνοντας μήνυμα προς την Πολιτεία για την ανάγκη ουσιαστικής ενίσχυσης των δήμων. Στην κινητοποίηση έλαβαν μέρος ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας και αντιδήμαρχοι, στηρίζοντας έμπρακτα τις διεκδικήσεις της ΚΕΔΕ.
Σε δήλωσή του, ο δήμαρχος υπογράμμισε ότι οι δήμοι καλούνται να διαχειρίζονται κρίσιμα ζητήματα της καθημερινότητας χωρίς την αναγκαία χρηματοδότηση και στελέχωση. Όπως σημείωσε, οι σύγχρονες οργανωτικές δομές χωρίς αντίστοιχους πόρους παραμένουν θεωρητικές κατασκευές και δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Κλείνοντας, τόνισε ότι ο Δήμος Ιωαννιτών θα συνεχίσει, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους δήμους της χώρας, να διεκδικεί λύσεις που θα ενισχύουν έμπρακτα τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς όφελος των πολιτών.
