Το ΣτΕ επισημαίνει πως η επανέκδοση των οικοδομικών αδειών θα γίνεται με βάση νέο, γενικό και απρόσωπο νομικό πλαίσιο
Το Συμβούλιο της Επικρατείας ενέκρινε το Προεδρικό Διάταγμα που ρυθμίζει την επανέκδοση οικοδομικών αδειών οι οποίες είχαν «παγώσει» μετά τις αποφάσεις της Ολομέλειας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), κρίνοντας το νέο πλαίσιο συνταγματικά αποδεκτό.
Το σχέδιο διατάγματος, που δημοσιοποίησε το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, αφορά κυρίως άδειες οικοδομών που είχαν ακυρωθεί με δικαστικές αποφάσεις ή είχαν προσβληθεί έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024 — ημερομηνία ορόσημο που σχετίζεται με τη διαπίστωση αντισυνταγματικότητας διατάξεων του ΝΟΚ.
Σύμφωνα με δικαστικούς κύκλους, το ΣτΕ έδωσε το «πράσινο φως» προκειμένου να αποκατασταθεί η αδικία για τους ιδιοκτήτες που είχαν ξεκινήσει εργασίες με νόμιμες άδειες, οι οποίες όμως ανεστάλησαν ή ακυρώθηκαν μετά τις σχετικές προσφυγές.
Η απόφαση προβλέπει ότι η επανέκδοση των αδειών θα μπορεί να γίνει μόνο μετά από περιβαλλοντικό προέλεγχο του σχεδίου σε τοπικό επίπεδο ή, όπου απαιτείται, μετά από στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Παράλληλα, θεσπίζεται ένας νέος μηχανισμός, το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ), που θα χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους. Το σχέδιο θα καθορίζει αντισταθμιστικά περιβαλλοντικά μέτρα —όπως δενδροφυτεύσεις, δημιουργία ελεύθερων χώρων ή αναπλάσεις— σε επίπεδο δημοτικής ενότητας ή δήμου (για Αθήνα και Θεσσαλονίκη).
Το ΣτΕ επισημαίνει πως η επανέκδοση των οικοδομικών αδειών θα γίνεται με βάση νέο, γενικό και απρόσωπο νομικό πλαίσιο, το οποίο δεν αποσκοπεί στη διευθέτηση συγκεκριμένων διαφορών, αλλά στη δημιουργία ενιαίας και αντικειμενικής ρύθμισης για όλες τις περιπτώσεις.
Όπως τονίζεται στην απόφαση, ο νομοθέτης δεν εμποδίζεται να ρυθμίσει εκ νέου νομικές σχέσεις που είχαν ήδη κριθεί αμετάκλητα, εφόσον οι νέοι κανόνες έχουν γενικό χαρακτήρα και δεν αφορούν μεμονωμένα πρόσωπα ή υποθέσεις.
Η έγκριση του Προεδρικού Διατάγματος ουσιαστικά απελευθερώνει δεκάδες “παγωμένα” έργα που είχαν μείνει μετέωρα για μήνες, ανοίγοντας τον δρόμο για την επανέναρξη οικοδομικών δραστηριοτήτων υπό το νέο θεσμικό πλαίσιο.
