21 νεκροί με μέσο όρο ηλικίας τα 48 έτη, καταγράφηκαν στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων την τελευταία πενταετία, από το 2019 μέχρι και το 2023 σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Τροχαίας Ιωαννίνων που παρουσιάστηκαν την Τετάρτη στην ημερίδα του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Μία πενταετία που εμπεριείχε σχεδόν τα πάντα, αφού το 2019 ήταν η τελευταία φυσιολογική χρονιά πριν την πανδημία, ακολούθησαν η πανδημία και τα απανωτά lockdown το 2020 και το 2021 και από το 2022 η ζωή άρχισε να επιστρέφει στου φυσιολογικούς ρυθμούς. Σε αυτήν την πενταετία όμως και μόνο στο νομό Ιωαννίνων, 21 συμπολίτες έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα εκ των οποίων οι 20 άνδρες και μία γυναίκα, ενώ για να καταρριφθεί και ένας από τους πολλούς μύθους που υπάρχουν ανά καιρούς, οι 20 ήταν ημεδαποί και ένα θύμα ήταν αλλοδαπός.
Για το 2024 επίσης, ο φόρος αίματος στην άσφαλτο είναι μεγάλος και ήδη μέχρι σήμερα στα Γιάννενα έχουν χαθεί πέντε ζωές σε τροχαία με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη.
Τα στατιστικά στοιχεία που παρουσίασε ο διοικητής του Τμήματος Τροχαίας Ιωαννίνων Γρηγ. Καρράς περιελάμβαναν και ποιοτικά στοιχεία πέρα από τους αριθμούς των θυμάτων, όπως είναι οι ηλικιακές κατηγορίες των θυμάτων, οι ημέρες, αλλά και οι ώρες που καταγράφηκαν τα δυστυχήματα που επίσης παρέχουν πολύ χρήσιμες πληροφορίες για όσους ασχολούνται όχι μόνο με τις καταγραφές, αλλά κυρίως με την πρόληψη.
Τα περισσότερα θύματα προέκυψαν μετά από συγκρούσεις οχημάτων και ακολούθησαν εκείνα μετά από εκτροπές οχημάτων είτε Ι.Χ είτε δίκυκλων και στη συνέχεια οι παρασύρεις πεζών.
Ποιες ημέρες γίνονται τα περισσότερα ατυχήματα
Το 43% των θυμάτων ήταν ηλικίας άνω των 55 ετών, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία των 18-35 ανήκει το 28% των θυμάτων. Τα θανατηφόρα τροχαία καταγράφονται σε δύο ζώνες της ώρας, από τη μία το μεσημέρι μέχρι τις πέντε το απόγευμα και μετά τις 12 τα μεσάνυχτα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Ως προς τις ημέρες που καταγράφονται τα τροχαία, τα περισσότερα σημειώθηκαν την Τετάρτη και ακολούθησε η Κυριακή.
Ο κ. Καρράς σημείωσε ωστόσο πως ειδικά για τους θανάτους των νέων ατόμων, τα περισσότερα τροχαία έγιναν την Παρασκευή και το Σάββατο και αυτό έχει να κάνει με τη συνήθεια της διασκέδασης που δυστυχώς για πολλούς νέους οδηγούς περιλαμβάνει και την κατανάλωση αλκοόλ πριν την οδήγηση.
Αλκοόλ, απειρία και ταχύτητα, σκοτώνουν
Σύμφωνα με την ανάλυση των δεδομένων της Τροχαίας Ιωαννίνων για τα τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα της πενταετίας, οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν στο δυστύχημα είναι η κατανάλωση αλκοόλ πριν την οδήγηση, σε συνδυασμό με την υπερβολική ταχύτητα και την χρήση κινητών τηλεφώνων κατά την οδήγηση. Ακολουθούν οι συνήθεις παραβάσεις του ΚΟΚ όπως η μη χρήση ζώνης ασφαλείας και κράνους, και οι παραβιάσεις του ερυθρού σηματοδότη ή του STOP.
«Για την ηλικιακή κατηγορία όμως των 18-25 ετών, φαίνεται πως μιλάμε για την πιο ευάλωτη ομάδα οδηγών, κυρίως λόγω του συνδυασμού της απειρίας, της μεγάλης ροπής στο ρίσκο και της επίδειξης συμπεριφορών που δεν είναι υπεύθυνες. Αν προσθέσουμε και την, φυσιολογική στις νέες ηλικίες, υπερβολική αυτοπεποίθηση, βγάζουμε χρήσιμα συμπεράσματα για τις αιτίες που χάνονται ζωές νέων στην άσφαλτο», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Καρράς.
Το στοίχημα της πρόληψης
Τόσο ο διοικητής της Τροχαίας Ιωαννίνων, όσο και οι άλλοι ομιλητές της εκδήλωσης στάθηκαν κυρίως στην ανάγκη της πρόληψης που έχει ως παραμέτρους την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των νέων οδηγών, όπως όμως και το σωστό πρότυπο από την οικογένειά τους. «Το οικογενειακό και προσωπικό, το κοινωνικό και το οικονομικό κόστος των τροχαίων ατυχημάτων είναι τεράστιο και γι’ αυτό απαιτείται η εφαρμογή μέτρων πρόληψης, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. Αυτό που μπορούμε να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα, είναι πως τα περισσότερα, αν όχι όλα τα τροχαία θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν υπήρχε σεβασμός στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, υπομονή και σύνεση στην οδήγηση και όσο γίνεται λιγότερα ρίσκα», ανέφερε ο κ. Καρράς.
Στο ρόλο του ΕΚΑΒ στα τροχαία ατυχήματα αναφέρθηκε η Βασιλική Κονταξή, νοσηλεύτρια του ΕΚΑΒ, ενώ ο ομότιμος Καθηγητής Λάμπρος Λάιος αναφέρθηκε στον ανθρώπινο παράγοντα στην πρόκληση των ατυχημάτων.
Ακολούθησαν εισηγήσεις για την ψυχοκοινωνική διάσταση των τροχαίων μέσα από προσωπικές αφηγήσεις αλλά και θεωρητικές προσεγγίσεις.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ