Μία ανοιχτή συζήτηση με απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που τέθηκαν στη διάρκειά της, αλλά και σε όλα εκείνα που έχουν διατυπωθεί διαχρονικά για τις τυχόν επιπτώσεις της ερευνητικής γεώτρησης Ήπειρος – 1, που πρόκειται να γίνει στα όρη Κουρέντων του δήμου Ζίτσας, πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Τρίτης στα Γιάννενα.
Εκπρόσωποι του δημοσίου από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, αλλά και από την Energean που έχει αναλάβει την υλοποίηση της γεώτρησης ανέλυσαν διεξοδικά την υφιστάμενη πραγματικότητα, κυρίως όμως παρουσίασαν τις λεπτομέρειες της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, απαντώντας έτσι και στους προβληματισμούς και την ανησυχία που υπάρχει συνολικά για επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ο Αριστοφάνης Στεφάτος, διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ που είναι ο κρατικός φορέας ελέγχου των ερευνών για τους; Υδρογονάνθρακες στάθηκε περισσότερο στα αυστηρά πρότυπα και πρωτόκολλα προστασίας που εφαρμόζονται και στην Ελλάδα για την έρευνα στο πεδίο. «Η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε σημαντικό βαθμό και στην Ελλάδα και εφαρμόζουμε τα πλέον αυστηρά πρότυπα κα πρωτόκολλα προστασίας. Έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα στο μηχανισμό παρακολούθησης, ελέγχου και επιθεώρησης και αυτό που μπορώ να διαβεβαιώσω πλέον τον καθένα, είναι, ότι εφόσον τηρηθούν όλα όσα προβλέπονται για τα οποία δεσμευόμαστε, ότι αυτό θα γίνει, δε θα έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα στην πορεία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος
Ο αντιπρόεδρος της Energean, Κων. Νικολάου από την πλευρά του, τόνισε αρχικά πως η γεώτρηση θα δείξει εάν υπάρχει κοίτασμα υδρογονανθράκων και δη φυσικού αερίου, κυρίως όμως εάν το κοίτασμα αυτό είναι ή όχι εκμεταλλεύσιμο. «Δεν είμαστε πρωτάρηδες, αλλά έχουμε κάνει 21 γεωτρήσεις τα τελευταία 12 χρόνια στον κόλπο της Καβάλας, χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στο περιβάλλον. Οφείλουμε να διαβεβαιώσουμε και το κάνουμε προς κάθε κατεύθυνση, ότι όπου έχουμε κάνει γεωτρήσεις παίρνουμε άριστα και δεν υπάρχει κανείς λόγος ανησυχίας. Δεν υπήρξε οποιοδήποτε περιβαλλοντικό ή άλλο ζήτημα, όπως φυσικά δεν υπήρξε κανένα ζήτημα ούτε κατά τη διάρκεια της σεισμικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε το 2018-2019 σε έξι δήμους της Ηπείρου. Είμαστε υπόλογοι και λογοδοτούμε απέναντι στο ελληνικό δημόσιο, που είναι η εποπτεύουσα αρχή, και θέτει αυστηρό πλαίσιο κανόνων. Αυτό που περιμένουμε για να ξέρουμε το χρονοδιάγραμμα στην πορεία είναι αν υπάρχει κοίτασμα και αν αυτό είναι εκμεταλλεύσιμο. Οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος μας και το ξέρουμε. Αν αποτύχουμε, μη εταιρεία θα έχει χάσει πολλά χρήματα, αλλά όπως και να έχει το περιβάλλον θα αποκατασταθεί στην πρότερη μορφή του. Στη φάση που βρισκόμαστε όμως θα πρέπει όλοι να ξέρουν, ότι μία ανακάλυψη κοιτάσματος δεν ισοδυναμεί και με εκμετάλλευση», ανέφερε ο κ. Νικολάου.
Οι τοπικοί φορείς
Προηγήθηκαν οι τοποθετήσεις του προέδρου του ΤΕΕ Ηπείρου Ιωάν. Τσίγκρου που μίλησε για την ανάγκη της ενίσχυσης των ΑΠΕ στη χώρα μας, του περιφερειάρχη Αλ. Καχριμάνη και του δημάρχου Ζίτσας Μιχ. Πλιάκου που στάθηκαν και στη σημασία που έχει για την περιοχή και για τη χώρα, να υπάρχει πλήρης γνώση για ό,τι αξιοποιήσιμο υπάρχει στο υπέδαφος. Επίσης όμως αμφότεροι έθεσαν το ζήτημα των ανταποδοτικών με τον κ. Καχριμάνη να ζητά την αύξηση του ποσοστού που θα πρέπει να αποδίδεται στην τοπική κοινωνία, τον δε δήμαρχο Ζίτσας να τονίζει, πως θα πρέπει να αλλάξει ο Νόμος Μανιάτη, που προβλέπει, ότι ειδικά για τους υδρογονάνθρακες το ποσοστό των ανταποδοτικών καταλήγει στις περιφέρειες και όχι στους δήμους.
Λίγο πριν ξεκινήσουν οι τοποθετήσεις και ομιλίες στην ημερίδα, παρέμβαση έγινε από μία ομάδα εκπροσώπων της Greenpeace, που επέκριναν την πολιτική της εργαλειοποίησης που χρησιμοποιεί όπως είπαν η Κυβέρνηση για να δικαιολογήσει τη στάση της υπέρ των εξορύξεων.
Η Στρατηγική Μελέτη
Η πλήρης διασφάλιση του περιβάλλοντος και των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, είναι οι δύο βασικές παράμετροι που προκύπτουν ως δεσμεύσεις για την υλοποίηση της γεώτρησης «Ήπειρος – 1» στα όρια του δήμου Ζίτσας. Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων που παρουσιάστηκε το μεσημέρι της Τρίτης εμπεριέχει απαντήσεις σε κάθε πιθανό ερώτημα σχετικό με το ενδεχόμενο ρύπανσης ή μόλυνσης του περιβάλλοντος, με τις τυχόν επιπτώσεις να χαρακτηρίζονται ως αμελητέες. Ο συντάκτης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, επικεφαλής της εταιρείας LDK Κωστής Νικολόπουλος έκανε μία αναλυτική παρουσίαση της ΣΜΠΕ, λέγοντας πως εφαρμόζεται η αυστηρότατη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ελληνική νομοθεσία.
Ακόμη, οι καθηγητές Αθανάσιος Γκανάς, Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, Σοφία Σταματάκη, καθηγήτρια της Σχολής Μεταλλειολόγων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, και Ιωάννης Βακαλάς, επίκουρος καθηγητής της Σχολής Μεταλλειολόγων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, έδωσαν απαντήσεις σε ερωτήσεις για μια σειρά από θέματα που απασχολούν την τοπική κοινή γνώμη.
Κανείς κίνδυνος για νερά ή σεισμούς
Πιο συγκεκριμένα και σε σχέση με την ύπαρξη κινδύνων για την μόλυνση των υδάτων, τονίστηκε καταρχήν ότι για το έργο έχει εκπονηθεί ειδική Υδρογεωλογική Μελέτη. Με βάση τα στοιχεία της και τα δεδομένα της ΜΠΚΕ, το έργο βρίσκεται σε απόσταση πάνω από 2 χλμ. από ενεργά αδειοδοτημένα σημεία υδροληψίας υπόγειων υδάτων για ύδρευση του Δήμου Ζίτσας ή ιδιωτών, ενώ δεν προβλέπει έργα απόληψης υπόγειου νερού. Κατά τη γεώτρηση, θα απομονωθούν τυχόν υδροφόροι ορίζοντες με την τοποθέτηση σωληνώσεων, ενώ για τα νερά της επιφάνειας, θα πραγματοποιούνται δειγματοληψίες και χημικές αναλύσεις.
Σε σχέση με τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο ενίσχυσης της σεισμικής δραστηριότητες, τονίστηκε καταρχήν ότι στην Ελλάδα, έχουν πραγματοποιηθεί εκατοντάδες ερευνητικές και δεκάδες παραγωγικές γεωτρήσεις χωρίς να έχει υπάρξει οποιαδήποτε συσχέτιση με κάποιο σεισμό. Με βάση την ειδική Σεισμοτεκτονική Μελέτη που συντάχθηκε από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τα εστιακά βάθη των σεισμών της περιόδου 2008-2022 κυμαίνονται μεταξύ 9 και 18 χιλιομέτρων, όταν το βάθος γεώτρησης φτάνει τα 3,5 χιλιόμετρα.
Επιπλέον, τονίστηκε ότι στην άμεση περιοχή εγκατάστασης του έργου δεν εντοπίζονται ενεργά ρήγματα, ενώ η περιοχή δεν έχει δώσει σημαντικούς σεισμούς και η μετασεισμική ακολουθία είναι γενικά αραιή, με εξαίρεση τη μετασεισμική ακολουθία που προκλήθηκε από το σεισμό μεγέθους 5,3 Ρίχτερ στις 15 Οκτωβρίου 2016.
Μακριά από Natura
Τέλος και σε σχέση με ευαίσθητες περιβαλλοντικά και πολιτιστικά περιοχές, οι ομιλητές τόνισαν ότι η πλησιέστερη περιοχή Natura απέχει πάνω από 8 χιλιόμετρα, ενώ ακόμη μεγαλύτερες είναι οι αποστάσεις για αισθητικά δάση κλπ. Επιπλέον, στην περιοχή επιρροής του έργου και πλησίον αυτής, χαρακτηρισμένος επίσημα αρχαιολογικός χώρος, με βάση τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου, δεν υπάρχει.
Τα οφέλη για την τοπική κοινωνία
Όπως αναφέρθηκε στο πλαίσιο της ημερίδας, κατά την περίπου 12μηνη διάρκεια προετοιμασίας και εκτέλεσης του έργου, θα απασχοληθούν άμεσα περίπου 150 εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους από το τοπικό εργατικό δυναμικό και με εξαίρεση τους απολύτως εξειδικευμένους,
Στα έργα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, έχει καταγραφεί ότι για κάθε άμεσα εργαζόμενο προκύπτουν τρεις έμμεσες θέσεις εργασίας, καθώς η τοπική ευνοείται από την τόνωση μιας σειράς παράπλευρων δραστηριοτήτων, όπως οι τεχνικές και χωματουργικές εργασίες, ο επισιτισμός, η εστίαση, οι ενοικιάσεις κατοικίας και εξοπλισμών, η προμήθεια υλικών κ.α. Όπως τόνισε η Energean, στην τοπική κοινωνία της Καβάλας εισρέουν από την εκμετάλλευση του Πρίνου περί τα 15 εκατομμύρια € ανά έτος κατά μέσο όρο, για έναν αριθμό περίπου 200 εργαζομένων,
Σε βάθος χρόνου, στην Περιφέρεια Ηπείρου θα καταβάλλεται μέσω του Υπουργείου Οικονομικών το 5% κερδών της δραστηριότητας ετησίως: Παράλληλα, η Εnergean υλοποιεί μία σειρά δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, που έχουν ως βασικό στόχο την ενίσχυση των πλέον αδύναμων κοινωνικά ομάδων.
Φυσικά, σε περίπτωση ανακάλυψης εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος φυσικού αερίου, θα προκύψει η δυνατότητα περαιτέρω διεύρυνσης των
προγραμματισμένων δικτύων και η εξασφάλιση αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές για τους τοπικούς καταναλωτές.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
