Η επόμενη μέρα από την εγγραφή στον Παγκόσμιο Κατάλογο της UNESCO ως τοπίο
Την ικανοποίησή του εκφράζει το υπουργείο Πολιτισμού για την εγγραφή του Ζαγορίου ως πολιτιστικό τοπίο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. «Αποτελεί μια μεγάλη επιτυχία της χώρας μας.
Για πρώτη φορά, εγγράφεται στον Κατάλογο ένα πολιτιστικό αγαθό της Ελλάδας, το οποίο αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα της νεώτερης πολιτιστικής μας κληρονομιάς», αναφέρει σε ανακοίνωσή του την Τετάρτη.
«Για πρώτη φορά εγγράφεται ένα ελληνικό αγαθό ως πολιτιστικό τοπίο, που σημαίνει ότι το Ζαγόρι έχει πλέον αυξημένη προστασία ως μοναδικής αξίας πολιτιστικό αγαθό, αλλά και ως πολύτιμο στοιχείο του ευρύτερου περιβάλλοντος, που διατηρείται σχεδόν αλώβητο. Η εγγραφή του Ζαγορίου ως πολιτιστικού τοπίου σημαίνει ενισχυμένη προστασία του πολιτιστικού και του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς το συγκεκριμένο αγαθό αποτελεί το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης», προστίθεται..
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αμέσως μόλις ολοκληρώθηκε η διαδικασία της εγγραφής δήλωσε μεταξύ άλλων: «Ο διεθνής Οργανισμός αναγνώρισε την εξέχουσα οικουμενική αξία της αρχιτεκτονικής των Ζαγοροχωρίων, ως ένα εξαιρετικό δείγμα επιβίωσης και αλληλεπίδρασης της βυζαντινής και οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Αναγνώρισε την αυθεντικότητα και ακεραιότητα του αγαθού, συστατικά απαραίτητα προκειμένου να περιληφθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Η αναγνώριση και ο φάκελος
Όπως αναφέρεται ως προς τα στοιχεία που έφεραν και την αναγνώριση:
Η περιοχή του Ζαγορίου περιλαμβάνει ένα σύνολο οικισμών εξαιρετικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, που συνδέονται μεταξύ τους με ένα μοναδικό δίκτυο λιθόστρωτων μονοπατιών και γεφυριών, που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Οι οικισμοί που περιλαμβάνουν μεγάλα ή μικρότερα αρχοντικά σπίτια, εκκλησίες διακοσμημένες με μοναδικές τοιχογραφίες, σχολεία στα οποία φοίτησαν γενιές Ζαγορησίων, απέκτησαν τη σημερινή τους ιδιαίτερη αρχιτεκτονική μορφή στη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα.
Αυτή η ιστορική περίοδος ακμής των χωριών του Ζαγορίου, ήταν αποτέλεσμα της κινητικότητας των Ζαγορησίων, που άσκησαν το εμπόριο στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη και απέκτησαν την οικονομική δύναμη, που τους επέτρεψε να επενδύσουν στον τόπο τους. Όλα αυτά μέσα σε ένα εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον, σχεδόν ανέγγιχτο από το χρόνο, με δάση, πλούσια βιοποικιλότητα, ποτάμια, λίμνες και εντυπωσιακούς γεωμορφολογικούς σχηματισμούς.
Ο φάκελος υποψηφιότητας του Ζαγορίου πρόβαλε τη φυσιογνωμία της περιοχής του Ζαγορίου ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης. Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO αναγνώρισε την ιδιαίτερη αυτή φυσιογνωμία ως ένα εξαιρετικό πολιτιστικό τοπίο.
Η Επιτροπή, βασιζόμενη και στην αξιολόγηση του αρμόδιου συμβουλευτικού οργάνου της του ICOMOS, αναγνώρισε την Εξέχουσα Οικουμενική Αξία της αρχιτεκτονικής των Ζαγοροχωρίων ως ένα εξαιρετικό δείγμα επιβίωσης και αλληλεπίδρασης της βυζαντινής και οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Αναγνώρισε επίσης την αυθεντικότητα και ακεραιότητα του αγαθού, συστατικά απαραίτητα προκειμένου να περιληφθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Πολλά μέλη της Επιτροπής, βασιζόμενα στις εισηγήσεις τόσο του αρμόδιου συμβουλευτικού οργάνου IUCN, όσο και των δικών τους εμπειρογνωμόνων, τόνισαν την ιδιαίτερη σημασία της βιοποικιλότητας του φυσικού περιβάλλοντος των Ζαγοροχωρίων και επαίνεσαν την Ελλάδα για το διαχειριστικό σχέδιο, που περιλαμβάνεται υποχρεωτικά στον φάκελο υποψηφιότητας, και το οποίο προβλέπει ίση προστασία του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Η σύσταση για πιθανή μελλοντική διεύρυνση των ορίων (boundaries) του εγγεγραμμένου αγαθού, ώστε να περιλάβει μεγαλύτερο τμήμα του φυσικού τοπίου της βόρειας Πίνδου και να αναγνωριστεί έτσι και η βιοποικιλότητα της περιοχής ως παγκόσμιο αγαθό, αποτελεί ήδη μια αναγνώριση της μεγίστης σημασίας της.
Η οριστική κρίση και η εγγραφή του Ζαγορίου ως Zagori Cultural Landscape στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, έγινε στις 19 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 45ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, στο Ριάντ.
Δηλώσεις
Σε ανάρτησή του την Τετάρτη ο πρωθυπουργός Κ.Μητσοτάκης αναφέρει:
«Από χθες τα Ζαγοροχώρια κατέχουν τη δική τους θέση στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Δικαιώνεται, έτσι, μία κοινή προσπάθεια του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ηπείρου. Αλλά και μία προσωπική μου δέσμευση από το 2019, αυτό το ασύγκριτης ομορφιάς ελληνικό τοπίο να είναι το πρώτο που θα εγγραφεί στα μητρώα του οργανισμού.
Πρόκειται για εξέλιξη που αναγνωρίζει τη μοναδική αρχιτεκτονική 46 οικισμών της Πίνδου, αναδεικνύοντάς τους σε προορισμό για επισκέπτες από όλο τον κόσμο, και τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Ταυτόχρονα, όμως, τους προστατεύει από την αλόγιστη δόμηση και τον υπερτουρισμό. Με άλλα λόγια, ανοίγει τον δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον στο Ζαγόρι και στην Ήπειρο».
Ο Πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Μόνο συγχαρητήρια αξίζουν στο Υπουργείο Πολιτισμού, στην Περιφέρεια Ηπείρου, στο Δήμο Ζαγορίου και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία μας στην UNESCO για τη μεγάλη επιτυχία της εγγραφής του Ζαγορίου ως Πολιτιστικό Τοπίο στον επίζηλο Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Είναι η πρώτη ελληνική εγγραφή στον κατάλογο αυτό και μάλιστα αφορά σε ένα προστατευόμενο, από εδώ και πέρα, πολιτιστικό αγαθό, όχι της αρχαιότητος ή του βυζαντινού Ελληνισμού, αλλά της νεότερης κληρονομιάς μας. Για να καταλάβουμε τη βαρύνουσα σημασία του καταλόγου αυτού από πλευράς προστασίας και παγκόσμιας προβολής, θυμίζω πως ήδη περιλαμβάνει τα Πυρηναία Όρη της Γαλλίας, τους αμπελώνες των κρασιών της Βουργουνδίας και την έπαυλη των Μεδίκων στην Τοσκάνη της Ιταλίας».
Ο δήμαρχος Ζαγορίου Γιώργος Σουκουβέλος, ευχαριστεί επίσης όσους συνέβαλαν στη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας και υποστήριξαν το όλο εγχείρημα.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
