Η ατμοσφαιρική ρύπανση από αιθαλομίχλη παραμένει ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα για την περιοχή των Ιωαννίνων. Οι ιδιαίτερες γεωμορφολογικές και μετεωρολογικές συνθήκες του λεκανοπεδίου, σε συνδυασμό με την αυξημένη χρήση ξύλου για θέρμανση, οδηγούν τους χειμερινούς μήνες σε υψηλά επίπεδα εγκλωβισμένων ρύπων. Οι συνέπειες αφορούν όχι μόνο την εικόνα της πόλης, αλλά και τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Παρά τη συνεχή επιστημονική τεκμηρίωση του φαινομένου, οι πολίτες καταγγέλλουν χρόνια καθυστέρηση στην ανάληψη ουσιαστικών μέτρων.
Οι πρωτοβουλίες του «Κοινού των Ηπειρωτών»
Τα τελευταία δύο χρόνια η κίνηση «Κοινό των Ηπειρωτών» έχει φέρει το θέμα συστηματικά στη δημόσια ατζέντα, με παρεμβάσεις σε αυτοδιοικητικά όργανα και με δράσεις ευαισθητοποίησης. Μεταξύ άλλων:
-
Ιανουάριος 2024: Αίτημα συζήτησης της αιθαλομίχλης στο Περιφερειακό Συμβούλιο και συνάντηση με τον Δήμαρχο Ιωαννίνων για ενεργειακή πολιτική και κοινωνικά προγράμματα.
-
Απρίλιος 2024: Παρέμβαση στη συνεδρίαση λογοδοσίας της Περιφέρειας.
-
Αύγουστος 2024: Δημόσια τοποθέτηση για την απουσία στοχευμένων μέτρων και κάλεσμα στην κυβέρνηση για ολοκληρωμένο σχέδιο.
-
Δεκέμβριος 2024: Ανακοίνωση για τις δυσκολίες συμμετοχής πολιτών σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης και αίτημα να τεθεί το ζήτημα σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο.
-
Ιανουάριος 2025: Εκστρατεία συλλογής υπογραφών μέσω της πλατφόρμας Avaaz.
-
Φεβρουάριος και Σεπτέμβριος 2025: Εισηγήσεις με προτάσεις στην Επιτροπή Κοινωνικών Θεμάτων της Περιφέρειας.
-
Μάρτιος 2025: Κάλεσμα σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας.
-
Σεπτέμβριος 2025: Νέα παρέμβαση στη συνεδρίαση λογοδοσίας της Περιφέρειας.
Το προτεινόμενο πλαίσιο
Σε επίσημες εισηγήσεις και δημόσιες τοποθετήσεις, το «Κοινό των Ηπειρωτών» παρουσίασε δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην προστασία της δημόσιας υγείας και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Μεταξύ αυτών:
-
Κοινό σχέδιο δράσης μεταξύ Περιφέρειας, Δήμων και κυβέρνησης.
-
Επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος και πετρελαίου θέρμανσης για όλα τα νοικοκυριά, με δωρεάν ρεύμα για τις πιο ευάλωτες οικογένειες.
-
Ενημερωτική εκστρατεία για τη μείωση χρήσης ξύλου και τζακιών.
-
Στήριξη καθαρότερων μορφών θέρμανσης, όπως οι αντλίες θερμότητας, με ειδικά προγράμματα για χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
-
Ανάπτυξη Ενεργειακών Κοινοτήτων.
-
Δημιουργία δικτύου σταθμών παρακολούθησης της ποιότητας αέρα, με δημόσια ανάρτηση δεδομένων.
-
Μέτρα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης: πράσινοι χώροι, ενίσχυση δημόσιων συγκοινωνιών, δωρεάν μετακινήσεις σε περιόδους υψηλής ρύπανσης, ανάπτυξη ποδηλατοδρόμων.
-
Μόνιμο σύστημα παρακολούθησης, αξιολόγησης και προσαρμογής πολιτικών αντιμετώπισης της ρύπανσης.
Η ανάγκη για πολιτική λύση
Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο Δήμος και άλλοι φορείς έχουν ήδη αναλάβει επιμέρους πρωτοβουλίες, οι οποίες ωστόσο θεωρείται ότι δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο σε βάθος.
Σύμφωνα με το «Κοινό των Ηπειρωτών», η αιθαλομίχλη είναι πρωτίστως πολιτικό ζήτημα που απαιτεί συντονισμένες αποφάσεις από την κεντρική διοίκηση. Η οργάνωση δηλώνει ότι θα συνεχίσει να πιέζει και να καταθέτει προτάσεις έως ότου υπάρξει συνολική λύση.
