«Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα…».
Το «μοιρολόι της Παναγίας», το άκουσμα της Μεγάλης Παρασκευής που ψάλλεται όπως τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι, ένα έθιμο με βαθιές ρίζες στο παρελθόν, τηρήθηκε και φέτος στην Κοπάνη του δήμου Δωδώνης.
Τα πένθιμα κάλαντα της Μεγ. Παρασκευής, της πιο θλιμμένης ημέρας του χρόνου, συνοδεία μεγάλων και μικρότερων κουδουνιών και κυπριών που φέρουν τα ζώα, ακούστηκαν ξανά από άκρη σε άκρη του χωριού.
Αφού έψαλλαν το «μοιρολόι της Παναγιάς» σε όλα τα σπίτια της Κοπάνης, οι πρωταγωνιστές, μικροί και μεγάλοι, φορώντας τις παραδοσιακές τους στολές, συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία του χωριού και είπαν για τελευταία φορά όλοι μαζί τα κάλαντα έξω από τον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου.
Το «μοιρολόι της Παναγιάς» περιγράφει λεπτομερώς όλα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της Ταφής του Χριστού.
Παραδοσιακά, το έθιμο ξεκινούσε το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, μετά τη Θεία Λειτουργία, και διαρκούσε όλη τη νύχτα.
Το έθιμο αναβίωσε πριν από 15 περίπου χρόνια χάρη στις προσπάθειες των μελών της Φιλοπροόδου Κίνησης Κοπάνης. Μαζί με τους μεγαλύτερους σε ηλικία που είχαν μνήμες από το παρελθόν, συντάχθηκαν και πολλοί νέοι και κάθε χρόνο, ακόμη και στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας το έθιμο τηρήθηκε. Το αποτέλεσμα δεν ήταν μόνον η αναγνωρισιμότητα του εθίμου στην ευρύτερη περιοχή καταρχάς και στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα αλλά πλέον και στο εξωτερικό.
Επίσης όμως αποτέλεσε μία σπουδαία αφορμή για την επιστροφή νέων με καταγωγή από την Κοπάνη, τις ημέρες του Πάσχα για να λάβουν μέρος στο έθιμο και την τήρησή του.
Οι πρωτεργάτες της αναβίωσης του εθίμου και της συνέχισης της παράδοσης, όπως όμως και το «νέο αίμα» σε δηλώσεις τους στα τοπικά μέσα μίλησαν για τη σπουδαιότητα της διατήρησης του εθίμου και για τις επόμενες δεκαετίες και για αυτό, η μεγαλύτερή τους χαρά, είναι η ανταπόκριση και η συμμετοχή από τα μικρά παιδιά.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
