Μια συμφωνία για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία με παράλληλη ενίσχυση του Βλαντίμιρ Πούτιν από τον Ντόναλντ Τραμπ φοβάται το Κίεβο ενόψει της συνάντησης των προέδρων ΗΠΑ και Ρωσίας της Αλάσκα.
Ο βασικός φόβος στο Κίεβο είναι μήπως ο Ντόναλντ Τραμπ στην προσπάθειά του να εμφανιστεί ως υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης χρησιμοποιήσει το τετ-α-ετ της Παρασκευής με τον Πούτιν στη βάση Joint Base Elmendorf-Richardson στο Άνκορατζ για να προωθήσει μια λύση που θα αντιβαίνει στα συμφέροντα της Ουκρανίας με την εκχώρηση εδαφών στον κατακτητή, όπως σχολιάζει το Politico σε ανάλυσή του.
Γι’ αυτόν τον λόγο ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι και οι βασικοί Ευρωπαίοι σύμμαχοί του θα χαράξουν στη σημερινή τηλεδιάσκεψη με τον Τραμπ κόκκινες γραμμές, που θα εμποδίσουν, όπως ελπίζουν, τον Ρώσο πρόεδρο να χρησιμοποιήσει μια συμφωνία με τον ένοικο του Λευκού Οίκου ως ευκαιρία για να ανασυντάξει η Μόσχα της δυνάμεις της και να προωθήσει τον βαθύτερο στόχο της, δηλαδή την καταστροφή του ανεξάρτητου, δημοκρατικού ουκρανικού κράτους.
Ανησυχία στην Ουκρανία για τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν
Στο Κίεβο επικρατεί ανησυχία για τα όσα πιθανώς προκύψουν από την πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντηση Τραμπ – Πούτιν από την έναρξη του πολέμου.
«Δεν περιμένω κάποια συνταρακτική εξέλιξη από αυτή τη σύνοδο κορυφής. Ο Πούτιν δεν εγκατέλειψε τον τελικό του στόχο να καταστρέψει την Ουκρανία. Μπορεί μόνον να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την καταστροφή μας. Όσον αφορά στον Τραμπ και τη διπλωματία του, όλα γίνονται για χάρη μιας φωτογραφίας, ένα θέαμα για τα ΜΜΕ όπως η συνάντησή του με τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Αλλά για τον Πούτιν η συνάντηση αυτή σημαίνει πολλά, αφού τον εμφανίζει ως ηγέτη μιας μεγάλης χώρας με τα πολιτικά συμφέροντά της, όχι ως έναν διεθνή παρία, όπως θα έπρεπε», δήλωσε ο επικεφαλής της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ουκρανικής Βουλής, Ολεξάντρ Μερέζκο.
Ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι η Ουκρανία δεν θα αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις της από το Ντονμπάς και διεμήνυσε σε ανάρτησή του στο Telegram ότι για να υπάρξει ειρήνη θα πρέπει να υποχωρήσει η Ρωσία. «Ο πόλεμος αυτός πρέπει να τερματιστεί και πρέπει να τον τερματίσει η Ρωσία», τόνισε. «Αποφάσεις που θα είναι εναντίον μας, αποφάσεις χωρίς την Ουκρανία είναι ταυτόχρονα αποφάσεις ενάντια στην ειρήνη», υπογράμμισε.
Το Politico παραθέτει τα «θέλω» της Ουκρανίας για μια δίκαιη ειρήνη.
Βιώσιμη εκεχειρία πριν από μια ανταλλαγή εδαφών
Όταν τον Φεβρουάριο του 2022 ο Πούτιν ανακοίνωσε την εισβολή στην Ουκρανία παρέθεσε ως έναν από τους βασικούς στόχους της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» την «απελευθέρωση του Ντονμπάς από τον καθεστώς του Κιέβου» και την «αποστρατικοποίηση και αποναζιστικοποίηση» της χώρας.
Η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί ότι η Ουκρανία θα πρέπει να παραχωρήσει το Ντονμπάς στη Μόσχα για να σταματήσει την προέλαση και την κατοχή νότιων περιοχών της χώρας με τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο να υποστηρίζει ότι χρειάζεται «ανταλλαγή εδαφών» για την ειρήνη.
Η Ουκρανία, ωστόσο, δεν είναι διατεθειμένη να εκχωρήσει εδάφη της, ή αλλαγή των συνόρων της, τα οποία εγγυώνται το Σύνταγμά της και το διεθνές δίκαιο.
Αν τελικά αναγκαστεί η Ουκρανία να συναινέσει σε κάποιο συμβιβασμό στο πλαίσιο μιας τελικής συμφωνίας βάσει της κατάστασης επί του εδάφους, θα συζητήσει για τις εδαφικές αξιώσεις της Ρωσίας, μόνον εφόσον η τελευταία συμφωνήσει και τηρήσει μια κατάπαυση του πυρός, δήλωσε πηγή που έχει γνώση του θέματος στο Politico.
Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, υπονοεί ότι ο τελικός συμβιβασμός θα είναι ότι ορισμένα εδάφη θα πρέπει να γίνουν λόγω στρατιωτικής κατοχής ρωσικά, αλλά νομικά να παραμείνουν ουκρανικά. «Όσον αφορά όλο αυτό το ζήτημα του εδάφους, την αναγνώριση, για παράδειγμα, ότι ίσως σε μια μελλοντική συμφωνία η Ρωσία θα ελέγχει de facto, εμπράκτως μέρος του εδάφους της Ουκρανίας, θα πρέπει να πρόκειται για αναγνώριση της πραγματικότητας επί του εδάφους και όχι για πολιτική de jure αναγνώριση», δήλωσε στο ABC την Κυριακή.
Αλλά μια τέτοια απόφαση θα ήταν πολιτικά εξαιρετικά ριψοκίνδυνη για την κυβέρνηση Ζελένσκι, αφού μια αλλαγή των συνόρων, που θα απαιτούσε συνταγματική έγκριση, θα εξόργιζε τον ουκρανικό πληθυσμό, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί θα αναγκάζονταν να αποχωρήσουν από εδάφη που παραχωρήθηκαν στους κατακτητές.
«Οι Ουκρανοί θα δεν χαρίσουν στις δυνάμεις κατοχής τη γη τους», είπε ο Ζελένσκι. Πέραν τούτου, οι περιοχές του Ντονιέτσκ που ελέγχουν ακόμη οι Ουκρανοί περιέχουν ισχυρές οχυρώσεις και η εκχώρησή τους θα αποδυνάμωνε την ικανότητα της Ουκρανίας να αποκρούσει μια μελλοντική ρωσική επίθεση. «Αν φύγουμε από τον Ντονμπάς, από τις οχυρώσεις μας, από τα υψώματα που ελέγχουμε θα ανοίξουμε ένα προγεφύρωμα για να προετοιμάσουν οι Ρώσοι επίθεση», συμπλήρωσε ο Ουκρανός πρόεδρος σε ανάρτησή του στο Telegram.
Πολεμικές αποζημιώσεις από τη Ρωσία
Η καταστροφή σε ανθρώπινες ζωές και σε υποδομές που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι τεράστια και σύμφωνα με εκτιμήσεις ανέρχεται από μισό έως ένα τρισεκατομμύριο δολάρια.
Το Κίεβο είναι ανένδοτο στην άποψη ότι η Μόσχα πρέπει να πληρώσει για τα εγκλήματά της. Μάλιστα έχει κάποια μόχλευση αφού στενοί Ευρωπαίου σύμμαχοί του διακατέχουν ένα σημαντικό μέρος παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων – σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ βρίσκονται στο Βέλγιο.
«Η Ρωσία πρέπει να πληρώσει για τις ζημιές ύψους περίπου 500 δισεκατομμυρίων ευρώ που προκλήθηκαν. Μέχρι να συμβεί αυτό, δεν πρέπει να δοθεί στη Μόσχα πρόσβαση στα παγωμένα περιουσιακά της στοιχεία», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς στο συνέδριο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας
Η Ουκρανία θεωρεί ότι η ένταξή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ είναι ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί μια νέα επίθεση των δυνάμεων του Πούτιν.
«Θα μπούμε στο ΝΑΤΟ; Στην ΕΕ; Δεν άκουσε κάτι, ούτε μία πρόταση που να εγγυάται ότι δεν αρχίσει αύριο ένας νέος πόλεμος. Χρειαζόμαστε εγγυήσεις ασφαλείας για την διατήρηση, πρωτίστως, του κράτους μας, ενός κυρίαρχου κράτους, της ανεξαρτησίας μας», είπε ο Ζελένσκι.
Αλλά ο Τραμπ έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και το Κρεμλίνο ζητά κατηγορηματική δήλωση από το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο ότι δεν θα υποδεχθεί ποτέ στους κόλπους του το Κίεβο. Ο Ζελένσκι παραπονιέται ακόμη ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ μπλοκάρουν την ενταξιακή πορεία της χώρας φοβούμενη τον οικονομικό αντίκτυπο από την ένταξη μιας μεγάλης χώρας με τεράστια αγροτική παραγωγή.
Η Ουκρανία απορρίπτει επίσης τις αξιώσεις του Πούτιν να συρρικνώσει τον στρατό της – τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη – και να σταματήσουν οι σύμμαχοί της να της στέλνουν όπλα.
Επιστροφή των απαχθέντων παιδιών και των αιχμαλώτων πολέμου
Σχεδόν 20.000 Ουκρανόπουλα έχουν μεταφερθεί στη διάρκεια του πολέμου στη Ρωσία και η Ουκρανία έχει καταφέρει μέχρι στιγμής με τη μεσολάβηση τρίτων χωρών να επιστρέψουν μόνον 1.453 εξ’ αυτών. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι μεταφέρει τα παιδιά μακριά από τις εμπόλεμες ζώνες για να τα προστατέψει, αλλά αρνείται να τα επιστρέψει στους συγγενείς τους και τα εντάσσει ως ορφανά στο σύστημα υιοθεσίας υποβάλλοντάς τα στη ρωσική προπαγάνδα.
Καλύτερη είναι η κατάσταση αναφορικά με την ανταλλαγή αιχμαλώτων, άνω των 2.000 αφότου άρχισαν με την παρότρυνση του Τραμπ οι ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, χιλιάδες άλλοι Ουκρανοί στρατιώτες και πολίτες παραμένουν αιχμάλωτοι.
Το Κίεβο δεν θέλει να άρει ο Τραμπ την πίεση των κυρώσεων στη Ρωσία
Πέρα από τον τεράστιο αριθμό απωλειών σε νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από την έναρξη της εισβολής η Ρωσία βλέπει επι τέλους την οικονομία της να αισθάνεται τον αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ο πόλεμος έχει στοιχίσει μέχρι στιγμής περί τα δύο τρισ. δολάρια στη Μόσχα λόγος για τον οποίο το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι συμμαχοί του επιζητούν να συνεχιστεί η πίεση στη Ρωσία, αφού μια άρση των πρωτογενών και δευτερογενών κυρώσεων θα της επέτρεπε να ανασυνταχθεί για να εξαπολύσει μια νέα επίθεση και να καταλάβει πλήρως την Ουκρανία.
Γι’ αυτό και θα προσπαθήσουν να πείσουν τον Τραμπ ότι η απειλή νέων αμερικανικών κυρώσεων θα αναγκάσει το Κρεμλίνο να διαπραγματευτεί σοβαρά τον τερματισμό του πολέμου. Όπως σημειώνει ο αναλυτής Τίμοθι Ας, «η πραγματικότητα εν προκειμένω είναι ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να επιβιώσει του πολέμου, αλλά όχι της ειρήνης, [οι όροι της οποίας] μπορεί να είναι τόσο επαχθείς, ώστε να διαρρήξουν τον κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό ιστό της χώρας με αποτέλεσμα την κατάρρευση του κράτους».
