Μετά την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, αφ’ ης στιγμής τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, η Χαμάς άρχισε να στέλνει χιλιάδες εκ των μαχητών της για να θέσει υπό έλεγχο τη Γάζα.
Η ανάπτυξη των μαχητών υπογραμμίζει πώς η Χαμάς, χαρακτηρισμένη από τις ΗΠΑ τρομοκρατική ομάδα, παραμένει η κυρίαρχη δύναμη στη Γάζα. Το Ισραήλ δεν μπόρεσε να διαλύσει την τρομοκρατική ομάδα ή να ωθήσει σε μία εναλλακτική λύση. Η Χαμάς διατράνωσε την εξουσία της την Κυριακή παρελαύνοντας ένοπλους και ένστολους μαχητές στους δρόμους οι οποίοι έκαναν το σήμα της νίκης στα αλαλάζοντα πλήθη. Όταν η Χαμάς μετέφερε τους πρώτους Ισραηλινούς ομήρους στον Ερυθρό Σταυρό, Άραβες μεσολαβητές είπαν ότι διέκριναν μαχητές από τη Δύναμη Νάχμπα της Χαμάς ντυμένους με πλήρη εξάρτηση και οπλισμένους.
Η ξεκάθαρη επίδειξη δύναμης μετά από μήνες πολέμου ήταν ένα μήνυμα ότι οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και οι κυβερνήσεις θα χρειαστεί να συνεργαστούν με τη Χαμάς καθώς οι προσπάθειες ανοικοδόμησης ξεκινούν τις επόμενες εβδομάδες – ένα αποτέλεσμα που το Ισραήλ ήλπιζε να αποτρέψει. «Η παρουσία μίας ένοπλης Χαμάς στο έδαφος συνιστά χαστούκι για την ισραηλινή κυβέρνηση και τον στρατό», είπε ο Γκέρσον Μπάσκιν, πρώην Ισραηλινός διαπραγματευτής ομήρων που τώρα είναι διευθυντής Μέσης Ανατολής για την ομάδα υπεράσπισης της διπλωματίας International Communities Organization. «Υπογραμμίζει ότι οι στόχοι του Ισραήλ για τον πόλεμο δεν ήταν ποτέ επιτεύξιμοι».
Η εύθραυστη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς διακόπτει έναν πόλεμο που είναι από τους πιο θανατηφόρους στη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής, ένας πόλεμος που έχει μετατρέψει μεγάλο μέρος της Γάζας σε ερείπια και σκότωσε περίπου 47.000 ανθρώπους στον θύλακα μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, που σκότωσε περίπου 1.200 ανθρώπους και οδήγησε σε ομηρεία άλλων 250. Εάν ισχύει, η κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να μειώσει τις εντάσεις στην περιοχή μετά από περισσότερο από ένα χρόνο σύγκρουσης που προσέλκυσε τις ΗΠΑ και το Ιράν και τις συμμαχικές πολιτοφυλακές τους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Αλλά εγείρει επίσης ουσιαστικά ερωτήματα σχετικά με το πώς θα κυβερνηθεί η Γάζα μετά τις μάχες.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σαάρ δήλωσε την Κυριακή ότι η τρέχουσα συμφωνία αφορά μόνο μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός και ότι ο οριστικός τερματισμός του πολέμου θα εξαρτηθεί από την παραίτηση της Χαμάς από την εξουσία σε μεταγενέστερα στάδια των διαπραγματεύσεων. Είπε ότι το Ισραήλ δεν έχει ακόμη εκπληρώσει τους πολεμικούς του στόχους για την εξάρθρωση των στρατιωτικών και κυβερνητικών δυνατοτήτων της Χαμάς και έδειξε ότι είναι έτοιμο να εκτοπίσει εκ νέου τους Παλαιστίνιους εάν ανανεωθούν οι εχθροπραξίες. «Δεν υπάρχει μέλλον ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας και για τις δύο πλευρές εάν η Χαμάς παραμείνει στην εξουσία», είπε ο Σαάρ.
Σύμφωνα με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που επετεύχθη την περασμένη εβδομάδα, η αστυνομία υπό την επίβλεψη της Χαμάς θα αναλάβει την ευθύνη για τη διαχείριση του νόμου και της τάξης μεταξύ των Παλαιστινίων γενικά. Θα διατηρήσουν επίσης τη μετακίνηση των εκτοπισμένων Παλαιστινίων στο νότιο τμήμα της Γάζας πίσω στα σπίτια τους στο βορρά. Περίπου το 90% του πληθυσμού της Γάζας έχει εκτοπιστεί εσωτερικά. Στις αστυνομικές δυνάμεις της Χαμάς δεν θα επιτραπεί να πλησιάσουν ισραηλινά στρατεύματα ή να εισέλθουν στις ουδέτερες ζώνες κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα ασφαλείας που συμφωνήθηκαν από τη Χαμάς, το Ισραήλ και τους μεσολαβητές της συμφωνίας.
Οι αστυνομικοί μπορούν να φέρουν όπλα μόνο όταν είναι απαραίτητο και θα παρακολουθούνται από ομάδες Αιγυπτίων και άλλων Αράβων παρατηρητών, οι οποίοι θα είναι εγκατεστημένοι σε τουλάχιστον 13 τοποθεσίες σε όλη τη Γάζα. Η Αίγυπτος, μαζί με το Κατάρ και τις ΗΠΑ, μεσολάβησαν στη συμφωνία. Σύμφωνα με αυτή τη συμφωνία, οι δυνάμεις της Χαμάς υποτίθεται ότι θα φορούν διακριτές μπλε στολές και ο αριθμός τους θα ποικίλλει ανάλογα με την πυκνότητα πληθυσμού των διαφόρων περιοχών.
Η απλή παρουσία ενόπλων μαχητών στους δρόμους της Γάζας δεν παραβιάζει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αλλά οποιαδήποτε απόπειρα επανεξοπλισμού ή απειλής των Ισραηλινών θα παραβιάζει, δήλωσε ισραηλινός αξιωματούχος ασφαλείας.
Ένα σημαντικό σημείο στην πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός περιστρέφεται γύρω από τη σημαντική αύξηση της ποσότητας βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα, με τη Χαμάς να περιπολεί τις κύριες διαδρομές και να συνοδεύει φορτηγά και διανομείς βοήθειας παράλληλα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Η λεηλασία των κομβόι βοήθειας από εγκληματικές συμμορίες στη Γάζα ήταν ανεξέλεγκτη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η αύξηση των προμηθειών θα συμβάλει στη μείωση αυτού του γεγονότος, καθιστώντας τα εμπορεύματα λιγότερο πολύτιμα για τους κλέφτες, και η παρουσία της αστυνομίας θα κάνει αυτά τα αντικείμενα λιγότερο προσβάσιμα στους εγκληματίες. «Υπήρχαν δυνάμεις ασφαλείας στους δρόμους και είναι πιο ορατές γύρω από τους κύριους κόμβους, κάτι που δεν μπορούσαν να κάνουν χωρίς τον κίνδυνο να σκοτωθούν εδώ και αρκετούς μήνες», δήλωσε ο Sam Rose, ανώτερος αξιωματούχος της Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ, η μεγαλύτερη ομάδα βοήθειας στη Γάζα, δήλωσε σε τηλεφωνική συνέντευξη από τον θύλακα. Το ποσό της βοήθειας που εισήλθε στη Γάζα την Κυριακή είναι μεγαλύτερο από αυτό που μπορούσαν συχνά να φέρουν οι ανθρωπιστικές ομάδες κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης εβδομάδας κατά τη διάρκεια των μαχών, είπε ο Ρόουζ.
Η απογοήτευση προς τη Χαμάς στη Γάζα έχει αυξηθεί καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι Παλαιστίνιοι προέτρεψαν τη Χαμάς να αποδεχθεί μια συμφωνία, ακόμη κι αν αυτό θα σήμαινε να εγκαταλείψει ορισμένα από τα αιτήματά της. Οι ηγέτες της κοινότητας, οι επιχειρηματίες και οι αρχηγοί επιφανών οικογενειών έκαναν πολλές εκκλήσεις τις τελευταίες εβδομάδες προς την Παλαιστινιακή Αρχή να αναλάβει ξανά τον θύλακα.
Οι σημερινοί και πρώην Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν παρουσιάσει διάφορα σχέδια για τη διακυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας μετά το τέλος των μαχών. Τα περισσότερα περιλαμβάνουν κάποια μορφή αραβικής ή πολυεθνικής δύναμης που συνεργάζεται με εκπροσώπους Παλαιστινίων επί τόπου. Ανώτατοι Ισραηλινοί αμυντικοί αξιωματούχοι δήλωσαν επανειλημμένα ότι η μόνη πραγματική εναλλακτική είναι η Παλαιστινιακή Αρχή.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, παρουσίασε ένα σχέδιο την περασμένη εβδομάδα που θα έθετε η Παλαιστινιακή Αρχή να διαχειρίζεται και τελικά να ασφαλίζει τη Λωρίδα της Γάζας. Η αρχή – η οποία οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν είναι δημοφιλής στη Δυτική Όχθη – διοικούσε τη Λωρίδα της Γάζας μέχρι την εκδίωξή της από τη Χαμάς το 2007. Πρόσφατα προσπάθησε να διεκδικήσει έναν ρόλο για τον εαυτό της σε μια νέα μάχη εξουσίας με τη Χαμάς. Ο ανταγωνισμός μεταξύ τους έχει γίνει βίαιος κατά καιρούς τον τελευταίο καιρό. Η Χαμάς συνέλαβε αξιωματούχους της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα πέρυσι και η αρχή ενίσχυσε πρόσφατα μια εκστρατεία για να καταδιώξει τους μαχητές της Χαμάς στη Δυτική Όχθη. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια σημάδια συνεργασίας. Η ισλαμιστική ομάδα συμφώνησε να παραιτηθεί από τον έλεγχο της σημαντικής συνοριακής διέλευσης της Ράφα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, επιτρέποντας στους αξιωματούχους της Παλαιστινιακής Αρχής να το λειτουργήσουν μαζί με την Αίγυπτο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Προς το παρόν, ωστόσο, η Χαμάς έχει το μονοπώλιο της δύναμης. Το Ισραήλ πίστευε ότι η Χαμάς διέθετε έως και 30.000 μαχητές που ήταν διατεταγμένοι σε 24 τάγματα πριν από τον πόλεμο σε μια δομή που έμοιαζε χαλαρά με κρατικό στρατό. Ο ισραηλινός στρατός λέει ότι έχει σκοτώσει περίπου 17.000 μαχητές – συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη Yahya Sinwar – και έχει συλλάβει χιλιάδες άλλους. Η Χαμάς δεν έχει πει πόσους μαχητές έχει χάσει, αλλά αναδιοργανώνει και στρατολογεί υπό τις διαταγές του μικρότερου αδελφού του Σινγουάρ, Μοχάμεντ. Η Χαμάς πιστεύεται επίσης από το Ισραήλ ότι έχει απομείνει αρκετά τάγματα σε περιοχές της κεντρικής Γάζας όπου ο ισραηλινός στρατός ήταν λιγότερο ενεργός από ό,τι σε άλλες περιοχές του θύλακα. «Δεν είμαι πεπεισμένος ότι η Χαμάς πιστεύει ότι θα μπορούσε να επιστρέψει στη διακυβέρνηση της Γάζας, αλλά προς το παρόν σίγουρα δεν υπάρχει κανένας στο έδαφος εκτός από αυτούς που θα μπορούσε να αναλάβει», είπε ο Μπάσκιν.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
