«Εάν μπορώ να το κάνω εγώ, τότε μπορείτε να το κάνετε κι εσείς», ήταν το μήνυμα της Νόρα αλ Ματρούσι, στη συνέντευξη Τύπου που οργάνωσαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για να παρουσιάσουν στην υφήλιο την πρώτη πολίτη τους και πρώτη γυναίκα αραβικής καταγωγής που θα γίνει αστροναύτης.
«Ήταν όνειρο ζωής», είπε η 28χρονη μηχανολόγος μηχανικός, που δεν αποχωρήστηκε ούτε στιγμή τη μαύρη ισλαμική μαντήλα.
Ούτε στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στο Διαστημικό Κέντρο Μοχάμεντ μπεν Ρασίντ, την περασμένη εβδομάδα, στο Ντουμπάι, όπου μίλησε για την τεράστια τιμή και ευθύνη που τη βαραίνει. Αλλά και για τη συνέχιση, τρόπον τινά, της οικογενειακής παράδοσης, ως κόρη κόρης ναυτικών, «που θα έλεγα ότι ήταν εξερευνητές του ωκεανού», ενώ αυτή θα γίνει «αυτό που στα ελληνικά σημαίνει ναύτης των αστέρων».
Nora Al Matrooshi (@astronaut_nora) the Arab world's first female astronaut, says she is "proud and honoured" to inspire the next generation of explorers https://t.co/NqB22WsZnA pic.twitter.com/jGcZFF2sNT
— The National (@TheNationalNews) July 7, 2021
Ούτε στις πλείστες όσες συνεντεύξεις έδωσε σε τηλεοπτικά δίκτυα, εγχώρια και διεθνή, τονίζοντας τη υποστήριξη που έχει από τη χώρα της και πόσο η ίδια θέλει να στηρίξει το φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα των ΗΑΕ.
MAKING HER-STORY: Meet 28-year-old Nora al-Matrooshi, who is joining the UAE's space programme, making her the first Arab female astronaut. https://t.co/LRsyrLqtEi pic.twitter.com/vkshCWnp1t
— ABC News (@ABC) July 11, 2021
Γράφοντας ιστορία
Έπειτα από σπουδές στα ΗΑΕ, στη Φινλανδία και στη Νότια Κορέα, η 28χρονη Νόρα εργάζεται από το 2016 στην Εθνική Πετρελαϊκή Κατασκευαστική Εταιρεία του ‘Αμπου Ντάμπι.
Για τη νέα της αποστολή, επελέγη τον περασμένο Απρίλιο από το Διαστημικό Κέντρο Μοχάμεντ μπεν Ρασίντ μεταξύ 4.300 υποψηφίων.
Στις 7 του μήνα, ήταν η πρώτη επίσημη δημόσια εμφάνισή της, μετά την ιστορική επιβολή της.
Μαζί με τον συμπατριώτη της, Μοχάμαντ αλ Μούλα, θα ακολουθήσουν αργότερα φέτος πρόγραμμα ειδικής εκπαίδευσης στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον της NASA, στο Χιούστον.
Η ιστορική πρωτιά της για τα δεδομένα του αραβικού κόσμου δεν ήταν αυτοσκοπός της, εξηγεί.
Της αρκεί, λέει, που θα ανήκει στους συνολικά τέσσερις μέχρι σήμερα αστροναύτες που έχουν τα ΗΑΕ -ο ένας εξ αυτών, ο Χάζα αλ Μανσούρι, έγινε τον Σεπτέμβριο του 2019 ο πρώτος Άραβας που έκανε αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, παραμένοντας οκτώ ημέρες.
Τώρα, η Νόρα αρχίζει το δικό της μακρύ ταξίδι της, ως η πρώτη γυναίκα αραβικής καταγωγής και η 66η στην παγκόσμια ιστορία που θα γίνει αστροναύτης.
Μόλις ολοκληρώσει την ειδική εκπαίδευσή της, διετούς διάρκειας,
θα μπορεί να συμμετέχει σε αποστολές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, στη Σελήνη ή ακόμη και στον Άρη, μέσω του φιλόδοξου προγράμματος Artemis της NASA.
Τα ΗΑΕ έχουν, εν τω μεταξύ, θέσει ως στόχο να γίνουν η πρώτη αραβική χώρα που θα στείλει μη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη, το 2024.
Από τον περασμένο Φεβρουάριο, δε, κατάφεραν -σε ακόμη μία αραβική πρωτιά- να στείλουν διαστημικό σκάφος σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Το 2117 μάλιστα φιλοδοξούν να φτιάξουν εκεί την πρώτη τους αποικία.
«Φωτεινό» παράδειγμα, αλλά και εξαίρεση
Παρά το νεαρό της ηλικίας της, η Νόρα έχει πολλές πρωτιές. Είχε εκπροσωπήσει τη χώρα της στη Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα στο Άμστερνταμ, το 2011. Από το 2018 και για δύο χρονιές ήταν επίσης η εκπρόσωπος των ΗΑΕ στη Διεθνή Σύνοδο Νέων του ΟΗΕ.
Αν και αναμφισβήτητων προσωπικών δυνατοτήτων και καταλληλότητας, η επιλογή της -σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ- έγινε σε μία δύσκολη περίοδο για το Ντουμπάι και τον εμίρη του, νυν αντιπρόεδρο των ΗΑΕ, σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ Μακτούμ.
Ήταν εν μέσω του διεθνούς σάλου με τις καταγγελίες της κόρης του εμίρη, πριγκίπισσας Λατίφα, ότι η οικογένειά της την κρατούσε αιχμάλωτη και ότι φοβόταν για τη ζωή της.
Πρόσφατα, η 35χρονη πριγκίπισσα εθεάθη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ποζάρει μπροστά στον φακό της κάμερας κινητού, σε ταξίδι στην Ισπανία.
Παρ’ όλα αυτά, τα ερωτήματα παραμένουν. Όχι μόνο για το τι ακριβώς συνέβη με τη Λατίφα, αλλά και για την πραγματική κατάσταση των δικαιωμάτων των γυναικών στα ΗΑΕ, παρά τη θεαματική βελτίωση των τελευταίων χρόνων.
Στα Εμιράτα έχουν γίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών σε διάφορους τομείς -από την πολιτική έως την αγορά εργασίας και την κοινωνία-, οι οποίες χαρακτηρίζοντας έως και θεαματικές, συγκριτικά με άλλες αραβικές χώρες.
Πράγματι, οι γυναίκες στα ΗΑΕ έχουν υψηλά ποσοστά εκπαίδευσης και απασχόλησης, περιουσία στο όνομά τους, ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες, θεσμοθετημένη αντιπροσώπευση 50% στο Ομόσπονδο Εθνικό Συμβούλιο (το αντίστοιχο του κοινοβουλίου) και προστατεύονται πια δια νόμου έναντι διακρίσεων βάσει φύλου.
Στην φετινή έκθεσή της, πάντως, η διεθνής οργάνωση Human Rights Watch (HRW) υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για την επίτευξη ουσιαστικής προόδου.
«Η διάκριση σε βάρος των γυναικών και των κοριτσιών παραμένει σοβαρή», αναφέρει η οργάνωση. «Οι νόμοι συνεχίζουν να προβλέπουν την ύπαρξη άρρενα κηδεμόνα και τα κενά τους επιτρέπουν την επιβολή μειωμένων ποινών σε άνδρες, που δολοφόνησαν γυναίκα συγγενή τους».
Ο βιασμός εντός γάμου δεν ποινικοποιείται. Και «ο νομικός ορισμός του νόμου για την ενδοοικογενειακή βία ενισχύει τη δυνατότητα των αρρένων κηδεμόνων να επιβάλλουν πειθαρχία σε συζύγους, γυναίκες συγγενείς και τέκνα, στον βαθμό που οι αρχές θεωρούν αποδεκτό», επισημαίνει η HRW.
«Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ξοδέψει πολύ χρόνο και χρήμα, προβάλλοντας την εικόνα του πρωταθλητή των δικαιωμάτων και της ενίσχυσης των γυναικών», τόνισε η Ρόθαν Μπέγκαμ, στέλεχος της διεθνούς οργάνωσης.
«Τώρα πρέπει να κάνουν τα λόγια, πράξη».
Ίσως η περίπτωση της Νόρα αλ Ματρούσι να αποτελέσει μία καλή αφορμή.
