Ο αμερικανικός οργανισμός φαρμάκων ενέκρινε το πρώτο εμβόλιο κατά του ιού τσικουνγκούνια, που ανέπτυξε ο φαρμακευτικός όμιλος Valneva.
Το Ixchiq- όπως είναι η εμπορική ονομασία του εμβολίου- εγκρίθηκε για πολίτες άνω των 18 ετών που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκτεθούν στον ιό τσικουνγκούνια, διευκρίνισε ο FDA.
Ο τσικουνγκούνια προκαλεί την ομώνυμη νόσο, τα κύρια συμπτώματα της οποίας είναι ο ξαφνικός πυρετός, οι αρθραλγίες ή πολυαρθραλγίες και τα εξανθήματα μεταξύ άλλων.
Πολύ συχνά ο ιός μεταδίδεται από το κουνούπι τίγρη και χαρακτηρίζεται ενδημικός σε τροπικές περιοχές. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιός μπορεί να μεταφερθεί από την έγκυο στο έμβρυο και να προκαλέσει αποβολή, αλλά σε γενικές γραμμές δεν θεωρείται θανατηφόρος.
Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν καταγραφτεί τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια κρούσματα του ιού, σύμφωνα με τον FDA. «Οι μολύνσεις από τον ιό τσικουνγκούνια μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά και παρατεταμένα προβλήματα υγείας, ιδίως στους ηλικιωμένους και σε ανθρώπους με υποκείμενα νοσήματα», υπογράμμισε στην ανακοίνωση του FDA ο Πίτερ Μαρκς, αξιωματούχος του Οργανισμού.
Το εμβόλιο είναι μονοδοσικό και περιέχει εξασθενημένη μορφή του ιού. Έγιναν δυο κλινικές δοκιμές στη βόρεια Αμερική, στις οποίες συμμετείχαν 3.500 άνθρωποι. Οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες ήταν οι κεφαλαλγίες, η κόπωση, οι μυικοί πόνοι, η ναυτία, ο πόνος γύρω από το σημείο όπου έγινε η ένεση.
Σε σπανιότερες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξουν σοβαρότερες παρενέργειες, διευκρίνισε ο FDA. Δυο συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές για το εμβόλιο χρειάστηκε να εισαχθούν σε νοσοκομεία. Η Valneva έχει καταθέσει αίτηση για την έγκριση του εμβολίου και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Ιός τσικουνγκούνια: Πώς μεταδίδεται
Η νόσος τσικουνγκούνια μεταδίδεται στους ανθρώπους κυρίως από μολυσμένα κουνούπια. Περιγράφηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια επιδημίας στη νότια Τανζανία, το 1952.
Η ονομασία «τσικουνγκούνια» προέρχεται από τη διάλεκτο Kimakonde και σημαίνει «αυτός που παραμορφώνεται» και πιθανόν συνδέεται με το ότι το συγκεκριμένο νόσημα προκαλεί σημαντική αρθραλγία, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Τα κουνούπια μολύνονται από τον ιό όταν τσιμπήσουν έναν ασθενή σε φάση ιαιμίας (γίνονται μολυσματικά μετά από μία περίοδο επώασης 10 ημερών κατά μέσο όρο). Αιματογενής μετάδοση είναι πιθανή, καθώς έχουν καταγραφεί κρούσματα που αφορούσαν σε προσωπικό εργαστηρίων που χειρίσθηκε μολυσμένο αίμα και σε επαγγελματία υγείας που μολύνθηκε κατά τη λήψη αίματος από ασθενή, αναφέρει ακόμη ο Οργανισμός.
Έχει αναφερθεί μετάδοση από μητέρα σε παιδί, σε γυναίκες που παρουσίασαν νόσο την τελευταία εβδομάδα πριν τον τοκετό και είχαν ιαιμία πέριξ του τοκετού. Σπάνιες περιπτώσεις ενδομήτριας μετάδοσης έχουν καταγραφεί κυρίως κατά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν σπάνιες αναφορές αυτόματων αποβολών μετά τη λοίμωξη της μητέρας. Δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης του ιού μέσω του μητρικού γάλακτος.
Το ιϊκό φορτίο στο αίμα μπορεί να είναι πολύ υψηλό στην έναρξη της νόσου και η ιαιμία διαρκεί 5-6 ημέρες μετά την έναρξη του πυρετού (έως 10 ημέρες), οπότε στο διάστημα αυτό μπορεί να μολυνθούν άλλα κουνούπια από τον ασθενή. Ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού από ένα μολυσμένο άτομο στο κουνούπι ή μέσω αίματος είναι μεγαλύτερος όταν ο ασθενής έχει ιαιμία, κυρίως κατά τη διάρκεια των πρώτων 7-10 ημερών της νόσου.
Τα πιο συχνά συμπτώματα του ιού
Συχνά τα συμπτώματα της νόσου είναι ήπια και -σύμφωνα με οροεπιδημιολογικές μελέτες- η λοίμωξη μπορεί είναι ασυμπτωματική στο 3-28% των ατόμων.
Η πιο κοινή κλινική εικόνα της νόσου περιλαμβάνει αιφνίδια εμφάνιση πυρετού, αρθραλγίες/πολυαρθραλγίες και εξάνθημα (κηλιδοβλατιδώδες ή πετεχειώδες, ή διάχυτο ερύθημα, πιθανά φυσαλιδώδες σε βρέφη). Άλλα κοινά σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν ρίγος, μυαλγίες, κεφαλαλγία, ναυτία, εμέτους, φωτοφοβία, κόπωση, επιπεφυκίτιδα.
Επίσης, μπορεί να παρουσιασθούν οιδήματα, συχνά συσχετιζόμενα με τενοντοελυτρίτιδα. Τα συμπτώματα από τις αρθρώσεις συνήθως είναι αμφοτερόπλευρα και συμμετρικά, αφορούν συχνά στις άκρες χείρες και πόδες και είναι συχνά έντονα και πολύ εξουθενωτικά, αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Τα πιο συχνά εργαστηριακά ευρήματα περιλαμβάνουν λεμφοπενία, θρομβοπενία, αυξημένη κρεατινίνη και αυξημένες ηπατικές τρανσαμινάσες.
Κάποια κλινικά συμπτώματα είναι κοινά με εκείνα του δάγκειου πυρετού και μπορεί να γίνει λάθος διάγνωση, σημειώνει ο ΕΟΔΥ. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως και τα οξέα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 7-10 ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν υποτροπές των συμπτωμάτων από τις αρθρώσεις (π.χ. της πολυαρθραλγίας, πολυαρθρίτιδας, τενοντοελυτρίτιδας), με εμμένουσες, διαλείπουσες αρθραλγίες που μπορεί να διαρκέσουν για αρκετούς μήνες ή ακόμη και χρόνια μετά την οξεία νόσο.
Το ποσοστό των ασθενών με εμμένουσες αρθραλγίες ποικίλλει σε διάφορες μελέτες. Μερικοί ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν παροδικές διαταραχές περιφερικών αγγείων, όπως σύνδρομο Raynaud, ενώ έχουν αναφερθεί -σε χρόνια φάση- κόπωση και κατάθλιψη. Στους ηλικιωμένους, η αρθραλγία μπορεί να εξελιχθεί σε σύνδρομο χρόνιας ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Έχουν περιγραφεί σποραδικές περιπτώσεις οφθαλμικών, νευρολογικών, καρδιολογικών και αιμορραγικών εκδηλώσεων. Σπάνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν: ραγοειδίτιδα, αμφιβληστροειδίτιδα, οπτική νευρίτιδα, μυοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα, παγκρεατίτιδα, νεφρίτιδα, πομφολυγώδεις δερματικές βλάβες, αιμορραγίες, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, μυελίτιδα, σύνδρομο Guillain-Barre, παρέσεις κρανιακών νεύρων. Η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα αποτελεί σοβαρή επιπλοκή, που αφορά κυρίως σε νεογνά.
Σοβαρές επιπλοκές δεν είναι συχνές, αλλά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας η νόσος μπορεί να συμβάλει στην αιτία του θανάτου. Γενικά η νόσος θεωρείται μη θανατηφόρος, η κακή έκβαση είναι σπάνια και αφορά κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με κάποιους θανάτους να έχουν μερικώς αποδοθεί στον ιό, επισημαίνει ακόμη ο ΕΟΔΥ.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ AFP
