Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και η Ουκρανία αναμένεται να προχωρήσουν στην υπογραφή της αμφιλεγόμενης συμφωνίας για τα ορυκτά αποθέματα, παρά το εκρηκτικό κλίμα που επικράτησε στη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Παρασκευή στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με τέσσερις πηγές του Reutera με γνώση του θέματος.
Ο Τραμπ έχει ενημερώσει τους συμβούλους του ότι επιθυμεί να ανακοινώσει τη συμφωνία κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Κογκρέσο το βράδυ της Τρίτης, δήλωσαν τρεις από τις πηγές. Ωστόσο, η υπογραφή δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών της τελευταίας στιγμής. Το Λευκός Οίκος και η ουκρανική προεδρία στο Κίεβο δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχόλιο.
Η συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί την Παρασκευή, ωστόσο ανεστάλη μετά από μια ταραχώδη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, κατά την οποία ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς επιτέθηκαν φραστικά στον Ζελένσκι, κατηγορώντας τον ότι ζητά συνεχώς περισσότερη βοήθεια από τις ΗΠΑ χωρίς να δείχνει επαρκή ευγνωμοσύνη.
«Παίζεις με τον κίνδυνο να ξεκινήσεις τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο», φέρεται να είπε ο Τραμπ, σύμφωνα με μία από τις πηγές. Το κλίμα οξύνθηκε τόσο πολύ, ώστε ο Ζελένσκι απομακρύνθηκε από τον Λευκό Οίκο εσπευσμένα, προτού ολοκληρωθεί η προγραμματισμένη συνάντηση.
Την Τρίτη, ο Ζελένσκι αναφέρθηκε στην κρίση μέσω ανάρτησης στο X, χαρακτηρίζοντας τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο «απογοητευτική» και δηλώνοντας ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να προχωρήσει στις διαπραγματεύσεις.
«Η συνάντησή μας στην Ουάσινγκτον, στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, δεν εξελίχθηκε όπως έπρεπε», έγραψε ο Ζελένσκι. «Η Ουκρανία είναι έτοιμη να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό για να έρθουμε πιο κοντά στη διαρκή ειρήνη».
Το περιεχόμενο της συμφωνίας και οι αβεβαιότητες
Δεν είναι σαφές αν το περιεχόμενο της συμφωνίας έχει τροποποιηθεί από την αρχική της εκδοχή.
Η συμφωνία που επρόκειτο να υπογραφεί την προηγούμενη εβδομάδα δεν περιελάμβανε ρητές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, αλλά παραχωρούσε στις ΗΠΑ πρόσβαση σε έσοδα από τα ουκρανικά φυσικά αποθέματα.
Επίσης, προέβλεπε ότι η ουκρανική κυβέρνηση θα διοχετεύσει το 50% της μελλοντικής αξιοποίησης των κρατικών φυσικών πόρων σε ένα επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης που θα διαχειρίζεται από κοινού η Ουάσινγκτον και το Κίεβο.
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ έδειξε πως η διοίκησή του παραμένει ανοικτή στην υπογραφή της συμφωνίας, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι περιμένει μια πιο θετική στάση από την Ουκρανία.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «η Ουκρανία πρέπει να είναι πιο ευγνώμων» για τη στήριξη που έχει λάβει από τις ΗΠΑ.
«Αυτή η χώρα στάθηκε στο πλευρό τους στα δύσκολα και στα εύκολα», είπε ο Τραμπ. «Τους έχουμε δώσει πολύ περισσότερα απ’ ό,τι η Ευρώπη, και η Ευρώπη θα έπρεπε να είχε δώσει περισσότερα από εμάς».
Παραμένει ασαφές αν οι πιέσεις προς τον Ζελένσκι θα οδηγήσουν τελικά στην αναβίωση της συμφωνίας και αν θα υπάρξουν αλλαγές στους όρους της, δεδομένης της τεταμένης ατμόσφαιρας που επικράτησε την περασμένη εβδομάδα στον Λευκό Οίκο.