Φιλόδοξο πρόγραμμα χαρτογράφησης του συνόλου του πυθμένα των ωκεανών εγκαινίασαν ιδιωτικές εταιρείες και ωκεανογραφικά ινστιτούτα, θέτοντας το 2030 ως στόχο για την ολοκλήρωση του τιτάνιου έργου, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.
Το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα φιλόδοξο, καθώς οι συμμετέχοντες σε αυτό ξεκινούν ουσιαστικά από το μηδέν. Ποσοστό 80% του πυθμένα των ωκεανών παραμένει εντελώς άγνωστο και αχαρτογράφητο. Το διεθνές πρόγραμμα χαρτογράφησης GEBCO 2030 δημιουργήθηκε σε μία προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος που δημιουργεί η έλλειψη δεδομένων.
Η ολοκλήρωση της χαρτογράφησης θα απαιτήσει, όμως, την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως την κατασκευή στόλου μη επανδρωμένων ποντοπόρων εξερευνητικών σκαφών, ικανών να κινούνται στην επιφάνεια των ωκεανών. Η αμερικανική εταιρία, που πρότεινε τη δημιουργία τέτοιου στόλου, ιδρύθηκε το 2016 και πέτυχε γρήγορα να αναρριχηθεί στην κορυφή του τομέα των υποθαλάσσιων ερευνών. Η εταιρεία εντόπισε ορισμένα σημαντικά ναυάγια, όπως το αργεντίνικο υποβρύχιο «Σαν Χουάν» και το νοτιοκορεατικό πλοίο χύδην φορτίου «Στέλαρ Ντέιζι». Συμμετείχε επίσης στη φρούδα αναζήτηση του αγνοούμενου στον Ινδικό ωκεανό αεροσκάφους των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
Πάγια στρατηγική της υπήρξε η χρήση εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας και μεγάλης υπολογιστικής ισχύος, για την επίλυση κάθε προβλήματος. Η επιλογή της να προτείνει τη χρήση μη επανδρωμένων σκαφών επιφανείας (USV) σε πολύ μεγάλο βαθμό θεωρείται αξιόπιστη και εφικτή, σύμφωνα με ειδικούς. «Παραγγείλαμε 11 ρομπότ διαφορετικών μεγεθών. Το μικρότερο έχει μήκος 21 μέτρων, ενώ το μεγαλύτερο είναι 37 μέτρα. Θα είναι ικανά για ωκεάνια ταξίδια, θα είναι μη επανδρωμένα και θα ελέγχονται από κέντρα πλοήγησης στην ξηρά», λέει στο BBC ο διευθύνων σύμβουλος της OI, Ολιβερ Πλάνκετ. «Κάθε ένα από τα ρομποτικά σκάφη θα διαθέτει συστοιχία αισθητήρων και εξοπλισμού, αλλά και την αυτόνομη ικανότητα να αναπτύσσουν δικά τους ρομπότ, που θα ερευνούν τον πυθμένα του ωκεανού, σε βάθη μέχρι 6.000 μέτρα», λέει ο Πλάνκετ.
Τα αυτόνομα αυτά βαθυσκάφη θα έχουν την ικανότητα να αναζητούν «χαμένα» αντικείμενα, όπως το αεροσκάφος της πτήσης των Μαλαισιανών Αερογραμμών, ενώ θα μπορούν επίσης να επιθεωρούν τον πυθμένα για τον εντοπισμό βλαβών σε υποθαλάσσια καλώδια και αγωγούς πετρελαίου ή φυσικού αερίου και να ελέγχουν την κατάσταση των θεμελίων πυλώνων αιολικών πάρκων.
Μεταφορά φορτίων
Ο Πλάνκετ ελπίζει ότι τα σκάφη του αυτά θα μπορούν ακόμη και να μεταφέρουν φορτία στους ωκεανούς, λειτουργώντας σαν μικρά εμπορικά πλοία. Ο Νταν Χουκ, που πρόκειται να αναλάβει την τεχνική διεύθυνση του προγράμματος της OI, μέσω της θυγατρικής εταιρείας «Αρμάδα», λέει: «Το σκάφος των 37 μέτρων μπορεί να μεταφέρει φορτίο 60 τόνων στο κατάστρωμά του. Αναζητούμε συνεργασίες με πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου ή άλλες εγκαταστάσεις στη Βόρεια Θάλασσα για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων με το μεγάλο μας –μη επανδρωμένο– σκάφος». Κάθε ένα από τα USV θα είναι εξοπλισμένο με ηχοβολιστικό σύστημα «σόναρ» πολλαπλών ακτίνων, που θα μπορεί να χαρτογραφεί τον πυθμένα.
Τα ρομποτικά πλοία της «Αρμάδας» θα έχουν ταχύτητα 12 κόμβων και αυτονομία 5.000 ναυτικών μιλίων για το σκάφος των 37 μέτρων και 3.700 ναυτικών μιλίων για μικρότερα. Η προώθησή τους θα εξασφαλίζεται χάρη σε υβριδικούς κινητήρες ντίζελ-ηλεκτρικού, οι εκπομπές καυσαερίων των οποίων είναι ελάχιστες, σε σχέση με τους κινητήρες εμπορικών πλοίων.
Ο στολίσκος των αυτόνομων σκαφών της «Αρμάδας» θα έχει έδρα το Σαουθάμπτον στα νότια παράλια της Βρετανίας. Εκεί θα βρίσκεται ο «θάλαμος διακυβέρνησης» των πρωτοποριακών ρομποτικών σκαφών, ο οποίος θα πλοηγεί τα σκάφη και θα διατηρείται σε διαρκή δορυφορική επαφή μαζί τους.
