Έντονη ανησυχία προκαλούν οι αποκαλύψεις σχετικά με σοβαρές ζημιές που έχει υποστεί η προστατευτική κατασκευή New Safe Confinement (NSC), η οποία καλύπτει τον αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ.
Η γιγαντιαία σαρκοφάγος, κόστους άνω των 2 δισ. δολαρίων, είχε ανεγερθεί προκειμένου να περιορίσει τη διαρροή ραδιενέργειας μετά το πυρηνικό δυστύχημα του 1986, τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή στην Ιστορία. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), η κατασκευή υπέστη εκτεταμένες ζημιές έπειτα από επίθεση με drone που αποδίδεται στη Ρωσία και σημειώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο.
Όπως προέκυψε από επιθεώρηση που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η προστατευτική αψίδα έχει χάσει σε σημαντικό βαθμό την κύρια λειτουργία της, δηλαδή τον αποτελεσματικό περιορισμό της ραδιενέργειας.
Οι εξελίξεις αυτές εγείρουν ερωτήματα για την ασφάλεια της εγκατάστασης και την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων αποκατάστασης, ενώ οι αρμόδιες διεθνείς αρχές παρακολουθούν στενά την κατάσταση.
Την ανάγκη άμεσης και συνολικής αποκατάστασης της προστατευτικής κατασκευής που καλύπτει τον αντιδραστήρα 4 του Τσερνόμπιλ υπογραμμίζει η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), μετά τις σοβαρές ζημιές που υπέστη η σαρκοφάγος New Safe Confinement (NSC).
Ο γενικός διευθυντής της IAEA, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, ανέφερε ότι μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί μόνο περιορισμένες και προσωρινές επισκευές στην οροφή της κατασκευής, επισημαίνοντας πως χωρίς άμεση και εκτεταμένη παρέμβαση υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω υποβάθμισης και διατάραξης της μακροπρόθεσμης πυρηνικής ασφάλειας.
Παρότι οι επιθεωρήσεις έδειξαν ότι ο βασικός φέρων οργανισμός και τα συστήματα παρακολούθησης παραμένουν λειτουργικά, κάτω από τον κατεστραμμένο θόλο εξακολουθούν να βρίσκονται μεγάλες ποσότητες ραδιενεργού υλικού από το πυρηνικό δυστύχημα του 1986. Ειδικοί προειδοποιούν ότι, χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις, η περιοχή παραμένει δυνητικά επικίνδυνη.
Η IAEA ζητά επείγουσες τεχνικές αναβαθμίσεις, όπως ενισχυμένο έλεγχο υγρασίας, προηγμένα συστήματα παρακολούθησης διάβρωσης και αυτοματοποιημένους μηχανισμούς σταθεροποίησης των υπολειμμάτων του αντιδραστήρα. Παράλληλα, οι ζημιές εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο ανησυχίας για την πυρηνική ασφάλεια στην Ουκρανία, καθώς ο πόλεμος έχει επηρεάσει κρίσιμες υποδομές, μεταξύ των οποίων και οι υποσταθμοί ηλεκτροδότησης που είναι απαραίτητοι για την ψύξη και τα συστήματα ασφαλείας των πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), έχουν προγραμματιστεί πρόσθετες προσωρινές επισκευές εντός του 2026, ενώ η πλήρης ανακατασκευή της προστατευτικής ασπίδας εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί μετά το τέλος του πολέμου.
Υπενθυμίζεται ότι η έκρηξη στον αντιδραστήρα 4, στις 26 Απριλίου 1986, προκάλεσε τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή στην ιστορία. Παρά την ανάπτυξη της άγριας ζωής στη ζώνη αποκλεισμού λόγω της απουσίας ανθρώπινης δραστηριότητας, οι ειδικοί τονίζουν ότι η ασφάλεια του Τσερνόμπιλ παραμένει εύθραυστη και εξαρτάται άμεσα από τη σταθερότητα της προστατευτικής κατασκευής.
