Έληξε το μεσημέρι της Παρασκευής το θρίλερ με τον κινεζικό πύραυλο που έπεφτε ανεξέλεγκτος στη Γη μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του. Το αντικείμενο εισήλθε στην ατμόσφαιρα πάνω από τον βορειοανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, όπως ανακοίνωσε η Διοίκηση Διαστήματος του αμερικανικού στρατού.
Η πτώση επιβεβαιώθηκε από την Κίνα, η οποία νωρίτερα είχε δεχθεί επικρίσεις για την ανεξέλεγκτη επανείσοδο του πρώτου σταδίου του πυραύλου Long March 5, με τον οποίο εκτοξεύτηκε την Δευτέρα το τρίτο και τελευταίο τμήμα του κινεζικού διαστημικού σταθμού.
Στην πορεία του διαστημικού σκουπιδιού είχαν βρεθεί το πρωί της Παρασκευής η Ελλάδα και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, αν και η πιθανότητα συντριβής σε κατοικημένη περιοχή ήταν αστρονομικά μικρή.
Το αντικείμενο καταγράφηκε με επίγειο ραντάρ καθώς περιστρεφόταν σε μεγάλο ύψος στις 31 Οκτωβρίου (EUSST).
Μάλιστα η Ισπανία έκλεισε τμήμα του εναέριου χώρου της για μία ώρα, μέχρι τις 11.30 ώρα Ελλάδας, βάσει της εκτίμησης της Υπηρεσίας Παρακολούθησης Διαστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSST), η οποία υπολόγιζε την ώρα συντριβής για νωρίτερα, στις 10.50 ώρα Ελλάδας συν ή πλην 31 λεπτά. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, το αντικείμενο συντρίβη λίγο μετά το μεσημέρι.
Our latest prediction for #CZ5B rocket body reentry is:
🚀04 Nov 2022 11:20 UTC ± 3 hours
Reentry will be along one of the ground tracks shown here. It is still too early to determine a meaningful debris footprint. Follow here for updates: https://t.co/KZZ9LgLk0k pic.twitter.com/GlnE8C0Iok— The Aerospace Corporation (@AerospaceCorp) November 3, 2022
Η πρώτη φορά που η Κίνα δέχτηκε επικρίσεις ήταν το 2021, όταν το πρώτο στάδιο του πυράλου Long March με βάρος 23 τόνους, έπεσε ανεξέλεγκτο στον Ινδικό Ωκεανό.
Τις ώρες που είχαν προηγηθεί, η Ελλάδα και άλλες χώρες είχαν τεθεί τότε σε επιφυλακή ενόψει της ανεξέλεγκτης κατάπτωσης.
Ακολούθησε παρόμοιο περιστατικό με κινεζικό πύραυλο Long March 5 τον φετινό Ιούλιο.
Το πρωί της Παρασκευής, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών αρνήθηκε ότι η Κίνα επιδεικνύει ανευθυνότητα στη διαχείριση των διαστημικών επιχειρήσεών της υποστηρίζοντας ότι «ο πύραυλος είναι σχεδιασμένος με ειδική τεχνολογία. Τα περισσότερα εξαρτήματα θα καούν κατά τη διαδικασία επανεισόδου, και η πιθανότητα πρόκλησης βλάβης σε αεροπορικές δραστηριότητες ή στο έδαφος είναι εξαιρετικά μικρή».
Επέμεινε δε ότι «η Κίνα ανέκαθεν διεξάγει τις δραστηριότητές της για την ειρηνική χρήση του Διαστήματος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή πρακτική».
»Η επανείσοδος του τελευταίου σταδίου ενός πυραύλου αποτελεί διεθνή πρακτική».
Διαφορετική γνώμη είχε πάντως ο Τεντ Μιούελχαουπτ, ο αναλυτής της Aerospace Corporation: «Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι εμείς, ο κόσμος, δεν εκτοξεύουμε εσκεμμένα τόσο μεγάλα αντικείμενα αφήνοντάς τα να πέσουν οπουδήποτε. Δεν το κάνουμε εδώ και 50 χρόνια» είπε στους NY Times.
Πόσο πιθανή ήταν η συντριβή στο έδαφος;
Ο κίνδυνος για έναν οποιονδήποτε άνθρωπο από το περιστατικό της Παρασκευής ήταν στα 6 ανά 10 τρισεκατομμύρια, είχε εκτιμήσει νωρίτερα ο Τεντ Μιούελχαουπτ, σύμβουλος της Aerospace Corporation, μη κερδοσκοπικού οργανισμού που χρηματοδοτείται από την αμερικανική κυβέρνηση για έρευνα και ανάλυση.
Η δε πιθανότητα να μην σκοτωθεί κανείς από την πτώση ήταν 99,5%, ανέφερε ο Μιούελχαουπτ σύμφωνα με τους New York Times.
Ακόμα όμως και η πιθανότητα του 0,5% για τον τραυματισμό ανθρώπων «είναι αρκετά υψηλή για να προσέχει ο κόσμος και να προετοιμαστεί με κατάλληλα μέτρα. Αυτό έχει κόστος, το οποίο ήταν αχρείαστο» είπε ο
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολούμπια στον Καναδά, ο κίνδυνος θανάτου από πτώση διαστημικού σκουπιδιού την επόμενη δεκαετία είναι περίπου 10%.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκετην έγκριτη επιθεώρηση Nature Astronomy, αναλύει δεδομένα για τις εκτοξεύσεις των προηγούμενων ετών και όσες προγραμματίζονται την επόμενη δεκαετία. Εξετάζοντας δεδομένα για τις περιοχές όπου πραγματοποιούνται εκτοξεύσεις, τη γωνία πτήσης και τις τεχνικές λεπτομέρειες των πυραύλων, οι ερευνητές υπολόγισαν τον κίνδυνο πτώσης εξαρτημάτων σε κατοικημένες περιοχές.
Τέτοια διαστημικά σκουπίδια πέφτουν συχνά στη Γη –είτε πρόκειται για παλιούς δορυφόρους είτε για εξαρτήματα που απορρίπτονται από πυραύλους καθώς εξέρχονται από την ατμόσφαιρα.
Θάνατοι ουδέποτε έχουν καταγραφεί, αν και ένα πρόσωπο, η Λότι Ουίλιαμς, χτυπήθηκε στον ώμο από αδέσποτο εξάρτημα καθώς περπατούσε στην Οκλαχόμα το 1997.
Χώρες υψηλού ρίσκου
Οι χώρες με διαστημική βιομηχανία ουσιαστικά «εξάγουν το ρίσκο στον υπόλοιπο κόσμο», λένε οι συντάκτες της μελέτης.
Δεδομένου ότι πολλές αποστολές εκτοξεύονται από τον ισημερινό, το ρίσκο είναι μεγαλύτερο για πόλεις του νότιου ημισφαιρίου: στη Τζακάρτα της Ινδονησίας, την Πόλη του Μεξικού και το Λάγος της Νιγηρίας, ο κίνδυνος θανατηφόρας κατάπτωσης είναι τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Πεκίνο και η Μόσχα.
«Ο δυσανάλογος κίνδυνος από εξαρτήματα πυραύλων μεγεθύνεται περαιτέρω από τη φτώχια, με τα τυπικά κτίρια του παγκόσμιου νότου να προσφέρουν μικρότερο βαθμό προστασίας», επισημαίνει η ερευνητική ομάδα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το 60% των εκτοξεύσεων απελευθερώνουν εξαρτήματα κατά την άνοδο ή αφότου τεθούν σε τροχιά.
Και το πρόβλημα δεν μπορεί να επιδεινωθεί στο μέλλον: το 2021 πραγματοποιήθηκαν 133 επιτυχείς εκτοξεύσεις, αριθμός-ρεκόρ, ο οποίος αναμένεται να καταρριφθεί το 2022, καθώς εταιρείες όπως η SpaceX αναπτύσσουν τους δικούς τους αστερισμούς δορυφόρων.
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, λένε οι ερευνητές, είναι να εξοπλιστούν οι πύραυλοι με συστήματα ελεγχόμενης επανεισόδου.
Η τεχνολογία υπάρχει, διαβεβαιώνουν, είναι όμως ακριβή.
