Αναβολή, καταδίκη και «στο βάθος» συνεργασία με ΗΠΑ
Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ κατέληξαν τις πρώτες πρωινές ώρες σε συμφωνία για το κείμενο συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά στην Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το τελικό κείμενο είχε αλλαγές σε σχέση με το αρχικό προσχέδιο σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση της κυπριακής λίστας για «παράνομες δραστηριότητες γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο».
Μέχρι αργά χθες το βράδυ, το «μπλοκ» Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας επέμενε στην αναβολή σοβαρών αποφάσεων και ειδικά οι Ιταλοί εμφανίζονταν ιδιαίτερα αρνητικοί στην προοπτική νέων κυρώσεων κατά της Άγκυρας. Η Γαλλία δεν επέμεινε για τα πιο αυστηρά μέτρα και η Αυστρία φάνηκε να μην επιδιώκει μετακίνηση από τις αρχικές διατυπώσεις των προσχεδίων.
Ελλάδα και Κύπρος άσκησαν πιέσεις για πιο αυστηρές διατυπώσεις αλλά φαίνεται πως επικράτησε η πιο ήπια γραμμή με έμμεση παράταση.
Αναλυτικά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να προχωρήσει σε επιπλέον καταχωρήσεις (με βάση την απόφαση της 11ης Νοεμβρίου 2019) σε ό,τι αφορά τα περιοριστικά μέτρα για τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παράλληλα, κάλεσε τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσουν έκθεση αναφορικά με την πολιτική, οικονομική και εμπορική σχέση της ΕΕ και της Τουρκίας και «αναφορικά με μέσα και επιλογές για το πώς θα προχωρήσει, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της παραπάνω απόφασης για να μελετηθεί το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου του 2021».
Το Συμβούλιο καταδικάζει τα «μονομερή βήματα της Τουρκίας στα Βαρώσια» και καλεί να υπάρξει πλήρης σεβασμός των Αποφάσεων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ζητά ακόμη από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει ως προς την πρόταση για την πολυμερή Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως τονίζεται, «η ΕΕ θα επιδιώξει να συνεργαστεί, σε ζητήματα σχετικά με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, με τις ΗΠΑ».
Σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταγράφει την αποχώρηση του πλοίου Ορούτς Ρέις και επιμένει στη συνέχιση της αποκλιμάκωσης για την επανέναρξη και την ομαλή συνέχιση των απευθείας διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για την ανάπτυξη συνεργασίας και «αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία». Η προσφορά θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, με προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα δείξει ετοιμότητα να προωθήσει γνήσια συνεργασία με την Ένωση και τα κράτη μέλη και να επιλύσει διαφορές μέσα από τον διάλογο και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Η ατζέντα θα μπορούσε να εκταθεί στα πεδία της οικονομίας, του εμπορίου, επαφές ατόμων, υψηλού επιπέδου διάλογο και συνεχή συνεργασία στα θέματα της μετανάστευσης.
Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να διατηρηθούν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Η ΕΕ είναι επίσης έτοιμη να συνεχίσει να χορηγεί οικονομική βοήθεια στους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες που φιλοξενούνται στην Τουρκία σε συνεργασία με την κυβέρνηση στην Άγκυρα «για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς τα κράτη-μέλη» και «τη μάχη εναντίον των δικτύων διακινητών μεταναστών».
