H έλλειψη βαρύτητας του διαστήματος μπορεί να προκαλέσει χρόνια προβλήματα υγείας στους αστροναύτες
Πολλοί άνθρωποι θα ήθελαν να ταξιδέψουν στο διάστημα και να απολαύσουν την απαράμιλλη θέα του πλανήτη μας. Ωστόσο, το ανθρώπινο σώμα έχει εξελιχθεί για να λειτουργεί στη γήινη βαρύτητα. Έτσι, η έλλειψη βαρύτητας του διαστήματος μπορεί να προκαλέσει χρόνια προβλήματα υγείας στους αστροναύτες, από τα οποία χρειάζεται πολύς καιρός για να ανακάμψουν πλήρως.
Οι αστροναύτες Σούνι Γουίλιαμς και Μπουτς Γουίλμορ επέστρεψαν στη Γη μετά από την αποστολή τους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), η οποία μετατράπηκε σε εννέα μήνες. Τώρα, ξεκινά η ανάρρωσή τους.
«Το διάστημα είναι με διαφορά το πιο ακραίο περιβάλλον που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ οι άνθρωποι και δεν έχουμε εξελιχθεί για να αντέξουμε αυτές τις ακραίες συνθήκες» δήλωσε στο BBC ο Ντάμιαν Μπέιλι, καθηγητής Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας, ο οποίος μελετά τη ανθρώπινη φυσιολογία.
Η παραμονή στο διάστημα αλλάζει το ανθρώπινο σώμα
«Νιώθεις σαν να βρίσκεσαι σε διακοπές» δήλωσε ο αστροναύτης Τιμ Πικ, ο οποίος ταξίδεψε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) το 2015.
«Η καρδιά, οι μύες και τα οστά δεν επιβαρύνονται. Κυκλοφορείς γύρω από το διαστημικό σταθμό σε αυτό το υπέροχο περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας» πρόσθεσε ο αστροναύτης.
Φανταστείτε να περνάτε εβδομάδες στο κρεβάτι, χωρίς να χρειάζεται να σηκωθείτε. Αυτή είναι μια τεχνική που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για να διερευνήσουν τον αντίκτυπο της μηδενικής βαρύτητας. Ακόμη και η παραμονή σε στατική θέση απαιτεί τη χρήση των μυών σε όλο το σώμα για να διατηρηθεί η όρθια στάση. Αυτό δεν ισχύει σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Κατά συνέπεια, η έννοια της μυϊκής δύναμης επαναπροσδιορίζεται ελλείψει βαρύτητας.
Επιταχυνόμενη γήρανση
Η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία παρουσιάζουν επίσης βελτίωση της λειτουργίας τους, καθώς δεν χρειάζεται πλέον να αντλούν αίμα ενάντια στη βαρύτητα και αρχίζουν να εξασθενούν. Κατά συνέπεια, τα οστά γίνονται πιο αδύναμα και πιο εύθραυστα. Είναι σημαντικό να διατηρείται μια υγιής ισορροπία μεταξύ των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για την αποδόμηση των παλαιών οστών και εκείνων που είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία νέων οστών. Ωστόσο, αυτή η ισορροπία διαταράσσεται χωρίς την αντίσταση της βαρύτητας.
«Κάθε μήνα, περίπου το 1% των οστών και των μυών τους φθίνει – πρόκειται για επιταχυνόμενη γήρανση» εξήγησε ο καθηγητής.
Αυτό γίνεται εμφανές κατά την επιστροφή στη Γη, γι’ αυτό οι αστροναύτες που ταξιδεύουν στο διάστημα πρέπει να είναι σε άριστη φυσική κατάσταση. Στον ΔΔΣ, η καθημερινότητά τους ρουτίνα περιλαμβάνει δύο ώρες σωματικής άσκησης, που περιλαμβάνει τρεξίμο, ποδήλατο και βάρη, προκειμένου να διατηρηθεί όσο περισσότερο γίνεται η υγεία των μυών και των οστών τους. Τώρα, οι Σούνι και Μπουτς θα ξεκινήσουν ένα εντατικό πρόγραμμα εκγύμνασης για να ανακτήσουν τη χαμένη τους λειτουργία. Σύμφωνα με την Δρα. Έλεν Σάρμαν, την πρώτη Βρετανίδα αστροναύτη στο διάστημα, θα χρειαστούν μερικούς μήνες για να ξαναχτίσουν τη μυϊκή τους μάζα.
Η οστική μάζα θα μπορούσε να πάρει μερικά χρόνια μέχρι να ανακάμψει – αλλά και τότε, υπάρχουν ανεπαίσθητες αλλαγές στον τύπο του οστού που ξαναχτίζουμε μετά την επιστροφή στη Γη, οι οποίες ίσως να μην επιστρέψουν ποτέ πλήρως στο φυσιολογικό, δήλωσε η Σάρμαν.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το διάστημα αλλάζει όλο το σώμα. Ακόμα και οι τύποι καλών βακτηρίων που ζουν στο μικροβίωμα, μεταβάλλονται. Τα υγρά του σώματος επίσης επηρεάζονται σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Αντί να ρέουν προς τα πόδια- όπως στη Γη- τα υγρά παρασύρονται προς το στήθος και το πρόσωπο. Το πρήξιμο του προσώπου είναι μια από τις πρώτες αλλαγές που παρατηρούνται στους αστροναύτες. Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πρήξιμο στον εγκέφαλο καθώς και αλλαγές στα μάτια, συμπεριλαμβανομένων του οπτικού νεύρου, του αμφιβληστροειδούς, ενώ μπορεί να επηρεάσει ακόμα και το σχήμα του ματιού. Αυτό το νευροοφθαλμικό σύνδρομο που σχετίζεται με τις διαστημικές πτήσεις μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση και ενδεχομένως μη αναστρέψιμη βλάβη.
Αίσθημα ζάλης
Η μικροβαρύτητα επίσης παραμορφώνει το αιθουσαίο σύστημα, το οποίο παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας, του προσανατολισμού και της σταθερότητάς μας. Ωστόσο, στο διάστημα, δεν υπάρχει πάνω, κάτω ή πλάγια.
Μπορεί να είναι αποπροσανατολιστικό όταν φεύγεις από το διάστημα και επιστρέφεις στη Γη.
«Η αρχική φάση της ανάκτησης της ισορροπίας και της δύναμης για να περπατάς κανονικά και να μην αισθάνεσαι πλέον ζαλάδα, διαρκεί μόλις δύο ή τρεις ημέρες. Οι πρώτες ημέρες πίσω στη Γη μπορεί να είναι αρκετά δύσκολες» κατέληξε ο αστροναύτης Τιμ Πικ.
ΠΗΓΗ: BBC
