Όσον αφορά τον καφέ, ο Thaleon Tremain προσπαθούσε πάντα να αγνοήσει αυτό που του λέει η αγορά.
Ως διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της εταιρείας καφέ Pachamama Coffee στην Καλιφόρνια, ο κ. Tremain πουλάει τους κόκκους της σπεσιαλιτέ του για περισσότερο από αυτό που μπορεί να υπαγορεύσει η παγκόσμια τιμή των εμπορευμάτων. Θέλει οι πελάτες του να θεωρούν τον καφέ προϊόν πολυτελείας και να τον πληρώνουν ανάλογα, ώστε οι αγρότες που καλλιεργούν τους κόκκους του σε χώρες όπως το Περού, η Νικαράγουα και η Αιθιοπία να μπορούν να καλύψουν το κόστος τους.
Αλλά τώρα, ο κ. Tremain ανησυχεί ότι ο καφές ακριβαίνει για τους λάθος λόγους. Τα τελευταία χρόνια, οι επαναλαμβανόμενες ξηρασίες και οι πλημμύρες έχουν επιβαρύνει την παγκόσμια προσφορά καφέ, προκαλώντας συχνά εκτίναξη των τιμών, όπως έκανε η κλιματική αλλαγή για άλλα βασικά προϊόντα, όπως το κακάο, το ελαιόλαδο και ο χυμός πορτοκαλιού. Ταυτόχρονα, η παγκόσμια ζήτηση για καφέ συνεχίζει να αυξάνεται, με ελάχιστες ενδείξεις ότι όσοι πίνουν java περιορίζονται. Αυτόν τον μήνα, οι τιμές σε μία αγορά έσπασαν το υψηλό σχεδόν 50 ετών.
Παρόλο που οι τιμές ενδέχεται να πέσουν, ο Tremain είπε ότι η αστάθεια απειλεί τη βιωσιμότητα επιχειρήσεων σαν τη δική του – και τα προς το ζην των αγροτών που καλλιεργούν τους κόκκους του. Οι Latte πιθανότατα θα γίνουν επίσης πιο ακριβοί. «Με τον καιρό, θα δούμε πολύ υψηλότερες τιμές», είπε ο Tremain σε μια συνέντευξη. «Η προσφορά δεν ανταποκρίνεται στη ζήτηση».
Παρά το γεγονός ότι είναι ένα από τα πιο ευρέως καταναλούμενα ροφήματα στον κόσμο, ο καφές μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, απαιτώντας ομιχλώδη, υγρά και τροπικά κλίματα, με πλούσιο έδαφος απαλλαγμένο από ασθένειες. Εκτός από μια μικρή παρτίδα που καλλιεργείται στη Χαβάη, οι Ηνωμένες Πολιτείες παράγουν λίγο καφέ στην εγχώρια αγορά. Είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φασολιών στον κόσμο. Η έλλειψη πηγών κάνει τις παγκόσμιες τιμές του καφέ επιρρεπείς στις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, περίπου το 57% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ πέρυσι προήλθε από κόκκους arabica και η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας. Αλλά μια σοβαρή ξηρασία εκεί αυτό το καλοκαίρι κατέστρεψε τη συγκομιδή, η οποία συνήθως διαρκεί από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο, και θα μπορούσε να απειλήσει και τη συγκομιδή του επόμενου έτους. Στο Βιετνάμ, μια έντονη ξηρασία που ακολουθήθηκε από έντονες βροχοπτώσεις έβλαψε τα μεγαλύτερα αποθέματα robusta στον κόσμο, η οποία είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής ποικιλία παγκοσμίως και χρησιμοποιείται συνήθως σε μείγματα στιγμιαίου καφέ.
Οι ανησυχίες για την καλλιέργεια αντικατοπτρίστηκαν σε μια χαρακτηριστική ασταθή στιγμή στη συχνά ασταθή αγορά καφέ. Η χονδρική τιμή των φασολιών έχει εκτιναχθεί περισσότερο από 30% μόλις από τις αρχές Νοεμβρίου. Οι τιμές μελλοντικής εκπλήρωσης για τα φασόλια arabica – ή τι πληρώνουν οι αγοραστές για τα φασόλια που θα παραδοθούν από τις χώρες παραγωγής σε λιμάνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη – αυξήθηκαν σε περισσότερα από 3,30 δολάρια ανά λίβρα στα μέσα Δεκεμβρίου, σπάζοντας ένα ρεκόρ 47 ετών.
«Η ιστορία δείχνει ότι οι τιμές του καφέ θα υποχωρήσουν μόνο καθώς και όταν η προσφορά βελτιώνεται και τα αποθέματα αναπληρώνονται», έγραψε σε σημείωμα τον περασμένο μήνα ο David Oxley, επικεφαλής οικονομολόγος για το κλίμα και τα εμπορεύματα της Capital Economics.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται ολοένα και πιο κοινά, λένε οι ειδικοί, και συμβάλλουν στις διακυμάνσεις των τιμών του καφέ. Το 2011, οι τιμές εκτοξεύθηκαν στα ύψη μετά από ξηρασίες και έντονες βροχοπτώσεις σε αρκετές χώρες που πίεσαν την παραγωγή καφέ. Παρόλο που η παραγωγή έχει υποχωρήσει, η παγκόσμια ζήτηση έχει αυξηθεί, εν μέρει λόγω της αύξησης της κατανάλωσης καφέ στην Κίνα. Μια έκθεση του Ιουνίου από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η κατανάλωση καφέ στην Κίνα είχε αυξηθεί περισσότερο από 60% τα τελευταία πέντε χρόνια.
Άλλοι παράγοντες έπαιξαν επίσης ρόλο. Το 2021, τα σημεία συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκαν από την πανδημία Covid-19 σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια στη Νότια Αμερική, επιβράδυναν τις εξαγωγές, προκαλώντας εκτίναξη των τιμών. Ωστόσο, παρόλο που ο υψηλός πληθωρισμός έχει μετριαστεί, πολλές εταιρείες καταναλωτών σχεδιάζουν να χρεώσουν περισσότερα, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων που είναι σε καλύτερη θέση να απορροφήσουν τους κραδασμούς των τιμών. Η Nestlé, η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής καφέ στον κόσμο, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι σχεδιάζει να αυξήσει τις τιμές του καφέ τον επόμενο χρόνο και να συρρικνώσει το μέγεθος των συσκευασιών της. Η JM Smucker, της οποίας οι μάρκες περιλαμβάνουν τον καφέ στο σπίτι των Folgers και Dunkin’ Donuts, ανακοίνωσε αυξήσεις τιμών τον Οκτώβριο.
Μπορεί να χρειαστούν έως και δύο χρόνια για να ανακάμψει η σοδειά καφέ της Βραζιλίας από την ξηρασία, δήλωσε ο Kevon Rhiney, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Rutgers που ερευνά την παραγωγή καφέ. Ωστόσο, ανησύχησε ότι οι τιμές του καφέ είχαν κολλήσει στην ανοδική τους τροχιά, όπως και άλλες πολύτιμες καλλιέργειες που έχουν επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή. Τα φυτά καφέ θα γίνουν λιγότερο παραγωγικά καθώς η θερμοκρασία της γης συνεχίζει να αυξάνεται και πρακτικές όπως η αποψίλωση των δασών θα συνεχίσουν να απειλούν τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας. «Κατά κάποιους τρόπους, αυτό είναι ένα σημάδι του τι πρόκειται να έρθει», είπε ο κ. Rhiney. «Οι περιοχές που είναι κατάλληλες για την παρασκευή καφέ θα συρρικνωθούν με την πάροδο του χρόνου».
Η αστάθεια των τιμών ανησυχεί τον Scott Conary, τον πρόεδρο της Carrboro Coffee Roasters, μιας ανεξάρτητης εταιρείας στο Carrboro, NC «Από την άποψη της βιωσιμότητας του κλάδου», είπε, «δεν είναι υγιές». Στο παρελθόν, είπε ο κ. Conary, συνήθως αντιμετώπιζε την αστάθεια αυξάνοντας τις τιμές σταδιακά — λιγότερο από ένα δολάριο κάθε φορά για ένα φλιτζάνι καφέ στα εμβληματικό καφέ του ψήστη και για ένα σακουλάκι με κόκκους. Για τα επόμενα χρόνια, είπε, ανησυχεί περισσότερο για μεγάλες αυξήσεις στο κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης. Αλλά ο κ. Conary είπε επίσης ότι χαιρετίζει τις υψηλότερες τιμές, αρκεί να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση για το τι συνέβη στην καλλιέργεια του καφέ και να ενθαρρύνουν τους πελάτες να αγοράζουν από μικρότερους, περισσότερους παραγωγούς μπουτίκ όπως αυτός. «Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν πώς ο καφές είναι αγροτικό προϊόν», είπε, προσθέτοντας ότι οι καταναλωτές «δεν πληρώνουν αρκετά για τον καφέ».
Με πληροφορίες από Financial Times
