Στην πρόωρη εξόφληση ευρωπαϊκών δανείων του πρώτου μνημονίου, συνολικού ύψους 5,287 δισ. ευρώ, προχώρησε σήμερα το ελληνικό Δημόσιο, κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Η κίνηση εντάσσεται στο στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης για την ταχύτερη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους και τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησής του.
Τα συγκεκριμένα δάνεια, που προέρχονται από την πρώτη δανειακή σύμβαση της χώρας με τους Ευρωπαίους εταίρους, φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο και κανονικά θα έληγαν την περίοδο 2033–2041. Η πρόωρη αποπληρωμή τους χρηματοδοτείται από το «μαξιλάρι» ρευστότητας, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 45 δισ. ευρώ.
Με την κίνηση αυτή, ο κρατικός προϋπολογισμός απαλλάσσεται άμεσα από μελλοντικές πληρωμές τόκων ύψους 1,6 δισ. ευρώ, οι οποίες θα επιβάρυναν τα δημόσια οικονομικά από το 2026 και μετά, εάν τα δάνεια παρέμεναν σε ισχύ μέχρι τη λήξη τους.
Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η πλήρης αποπληρωμή των μνημονιακών δανείων έως το 2031, δηλαδή περίπου δέκα χρόνια νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα επιδιώκει να εξοφλήσει πρόωρα τα εναπομείναντα 31,6 δισ. ευρώ του πρώτου μνημονίου, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες θα αποπληρώνονταν με τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί στο 145,9% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025, να υποχωρήσει στο 138,2% το 2026 και να πέσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ έως το 2029, προσεγγίζοντας επίπεδα χωρών όπως η Γαλλία.
Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2022–2024 πραγματοποιήθηκαν τρεις ακόμη πρόωρες αποπληρωμές ευρωπαϊκών δανείων συνολικού ύψους 15,9 δισ. ευρώ. Με τη σημερινή κίνηση, το συνολικό ποσό των πρόωρων εξοφλήσεων προς ευρωπαϊκούς θεσμούς ανέρχεται πλέον σε 20,1 δισ. ευρώ. Παράλληλα, 7,9 δισ. ευρώ κατευθύνθηκαν στην προεξόφληση δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οδηγώντας στην πλήρη εξάλειψη του ελληνικού χρέους προς το ΔΝΤ. Συνολικά, η Ελλάδα έχει αποπληρώσει πρόωρα δάνεια ύψους 29 δισ. ευρώ, εξοικονομώντας μέχρι σήμερα περίπου 3,5 δισ. ευρώ σε τόκους.
Επόμενος στόχος του οικονομικού επιτελείου και του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους είναι οι «ακριβότερες» υποχρεώσεις προς τον EFSF, συνολικού ύψους 141,8 δισ. ευρώ, με λήξη έως το 2070. Παράλληλα, εξετάζονται σενάρια διαχείρισης των οφειλών προς τον ESM, ύψους 61,9 δισ. ευρώ, οι οποίες αρχίζουν να απαιτούν εξυπηρέτηση από το 2034 και λήγουν το 2060.
Κοινός παρονομαστής όλων των παρεμβάσεων παραμένει το ισχυρό ταμειακό απόθεμα, που ανέρχεται σε 44,8 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα – εκτιμώμενα στο 3,8% του ΑΕΠ για το 2025. Τα στοιχεία αυτά δίνουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση όχι μόνο να καλύπτει απρόσκοπτα τις δαπάνες τόκων, αλλά και να μειώνει περαιτέρω το κόστος δανεισμού μέσω στοχευμένων προεξοφλήσεων.
Για το 2025, ο δανεισμός του Δημοσίου από τις διεθνείς αγορές ανήλθε περίπου στα 8 δισ. ευρώ, με αντίστοιχο ύψος άντλησης κεφαλαίων να προγραμματίζεται και για το 2026.
