Δεν είναι μυστικό ότι και στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών έχουν αναθεωρήσει επί τα χείρω τις αρχικές εκτιμήσεις για περιορισμένη ύφεση, ωστόσο το ΔΝΤ με βάση τα έως τώρα δεδομένα θεωρεί ότι η Ελλάδα θα πληγεί περισσότερο απ’ όλες τις χώρες στην Ευρωζώνη.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις ομάδες εργασίας, που έχουν στηθεί από το ξέσπασμα της κρίσης στο υπουργείο Οικονομικών, έχουν επεξεργαστεί ακραία σενάρια με ύφεση σε διψήφια ποσοστά. Όμως, το ΔΝΤ, στην επικαιροποιημένη Έκθεση του για την Παγκόσμια Οικονομία (World Economic Outlook), υπολογίζει ότι με το βασικό του σενάριο, δηλαδή τις καλλίτερες παραδοχές, η ύφεση στην Ελλάδα θα φτάσει στο 10%! Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό ύφεσης στην Ευρωζώνη, η οποία επίσης θα βυθιστεί στο -7,5% κι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι μόνο το Σαν Μαρίνο (-12,2%) και το Μακάο (-29,6%) εκτιμάται ότι θα βρεθούν σε χειρότερη θέση!
Στο 5,1% οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2021
Το πρόβλημα είναι ότι όπως προβλέπεται και για την υπόλοιπη Ευρωζώνη, που αντιμετώπισε αρρυθμίες πριν ξεσπάσει η πανδημία, η ανάκαμψη το 2021 δεν θα υπερκαλύψει τη φετινή ζημιά κι αυτό αν μη τι άλλο θα ασκήσει πιέσεις σε μια οικονομία, που μόλις άρχισε να πατάει στα πόδια της, μετά από δέκα οδυνηρά χρόνια. Έτσι, οι ρυθμοί ανάπτυξης- κατά το ΔΝΤ- δεν θα «τρέξουν» παρά μόνο με 5,1% το 2021, ενώ το σύνολο της Ευρωζώνης υπολογίζεται ότι θα αναπτυχθεί με 4,7%.
Πρόκειται, άραγε, για μια ακόμα «μαύρη» πρόβλεψη του ΔΝΤ, που χαρακτηρίζεται από υπερβολή στις εκτιμήσεις του, ανάλογες με αυτές των πρόσφατων χρόνων; Δυστυχώς, εκθέσεις κι άλλων διεθνών Οργανισμών κι επενδυτικών τραπεζών καταλήγουν σε ανάλογα ή και δυσμενέστερα σενάρια για την ελληνική οικονομία, όχι επειδή πρόκειται για μια βαθιά «τραυματισμένη» οικονομία, αλλά επειδή εξαρτάται ως επί το πλείστον από τον Τουρισμό και την κατανάλωση, που βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Όσο για τις εξαγωγές, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση δεδομένων των συνθηκών και είναι ενδεικτικό ότι το Ταμείο προβλέπει επιδείνωση του Ισοζυγίου Πληρωμών (-6,5% από -2,1% το 2019)
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος απεικονίζει την εκτιμώμενη «έκρηξη» της ανεργίας. Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, το ΔΝΤ υπολογίζει ότι θα αυξηθεί κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα φτάσει στο 22,3%. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα χαθούν περίπου 235.000 θέσεις εργασίας. Το δυστύχημα είναι ότι αν και τα ποσοστά θα υποχωρήσουν στο 19% το 2021- πάντα με το καλό σενάριο- η πρωτοφανής κρίση θα μας αφήσει βαριά κληρονομιά περίπου 95.000 νέων ανέργων.
Το πρόβλημα γίνεται, δε, εντονότερο, καθώς η ανεργία στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της μνημονιακής περιόδου απέκτησε δομικά χαρακτηριστικά- εξ ου και τα πολύ υψηλά μακροχρόνια ανέργων- κάτι που σημαίνει ότι οι θέσεις εργασίας που χάνονται, αναπληρώνονται με πολλή δυσκολία. Δεν είναι τυχαίο, ότι η μοναδική άλλη χώρα, που θα βιώσει ανάλογη αύξηση ανεργίας, είναι η Ισπανία (από το 14,1% στο 20,8%), που επίσης χαρακτηρίζεται από δομικά στοιχεία στην ανεργία της.
Το ΔΝΤ προβλέπει ύφεση 3% παγκοσμίως
Σε αυτό το «μαύρο» κεφάλαιο της Έκθεσης του ΔΝΤ, το οποίο είναι αφιερωμένο στη Μεγάλη Καραντίνα (Great Lockdown) οι οικονομολόγοι του Ταμείου κάνουν λόγο για κρίση, που δεν μοιάζει με καμία άλλη, καθώς η ανάγκη περιορισμού της διασποράς του ιού, υποχρέωσε στη λήψη πρωτοφανών μέτρων αναστολής οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ παράλληλα πρέπει να ρέει κρατικό χρήμα για τη στήριξη επιχειρήσεων- νοικοκυριών.
Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι το Ταμείο προβλέπει ύφεση 3% παγκοσμίως αλλά υπό την προϋπόθεση ότι η πανδημία θα «σβήσει» μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ωστόσο, κατά το ΔΝΤ αυτό το σενάριο έχει υψηλό δείκτη αβεβαιότητας κι έτσι έχει εκπονήσει τρία εναλλακτικά σενάρια, το ένα χειρότερο από το άλλο, με την επισήμανση, μάλιστα, ότι χώρες που κατάφεραν να περιορίσουν τη διασπορά του ιού είναι ευάλωτες σε εισαγόμενα κρούσματα, μόλις αρθούν τα εμπόδια στις μετακινήσεις, με κίνδυνο να βυθιστούν σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση.
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η ύφεση- Τα σενάρια
Το πρώτο εναλλακτικό σενάριο στηρίζεται στην παραδοχή ότι ο περιορισμός της πανδημίας θα κρατήσει περίπου 50% περισσότερο χρόνο απ’ όσο υπολογίζουν οι κυβερνήσεις. Σε αυτήν την περίπτωση, η ύφεση παγκοσμίως μπορεί να φτάσει στο 6%.
Το δεύτερο σενάριο αναλύει τις επιπτώσεις από μια επιστροφή του κορωνοϊού εντός το 2021 και εκτιμάται ότι σε αυτήν την περίπτωση, αντί ανάπτυξης με ρυθμούς 5,8% η παγκόσμια οικονομία θα υποστεί ένα σοκ 5 ποσοστιαίων μονάδων, άρα θα περιοριστεί σε αναιμική ανάκαμψη 0,8% το 2021. Το τρίτο εναλλακτικό σενάριο «μετράει» τις επιπτώσεις από το βραδύτερο περιορισμό του κορωνοϊού σε συνδυασμό με ένα δεύτερο κύμα πανδημίας την επόμενη χρονιά. Σε αυτό το σενάριο, η παγκόσμια οικονομία θα υποχρεωθεί σε νέα ύφεση πάνω από 2%, δίνοντας διαστάσεις κραχ στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Φυσικά υπάρχουν και χειρότερα. Η υποχρεωτική αύξηση του δημόσιου χρέους- πάνω από το βασικό σενάριο- για να καλυφθούν οι υπέρογκες δαπάνες Υγείας και στήριξης των οικονομιών, να τρομάξει τις αγορές, να αυξηθεί το κόστος δανεισμού, να περιορίσει τις δυνατότητες άντλησης ρευστού πολλών χώρων, δημιουργώντας ένα σπιράλ τρόμου.
