Μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο για παραγραφές χρεών ιδιωτών και αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 σε 24
Τον δρόμο προς τη συνταξιοδότηση σε χιλιάδες ασφαλισμένους θα ανοίξει το νομοσχέδιο-σκούπα του υπουργείου Εργασίας που αναμένεται να κατατεθεί τον Σεπτέμβριο στη Βουλή, με παρεμβάσεις που αφορούν παραγραφές χρεών ιδιωτών προς τον ΕΦΚΑ αλλά και αύξηση από 12 σε 24 των δόσεων της πάγιας ρύθμισης οφειλών προς τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι παρεμβάσεις θα μπορούσαν να δώσουν ανάσα σε πάνω από 200.000 οφειλέτες του ΕΦΚΑ με παλαιά χρέη, κάποια από τα οποία ενδέχεται να παραγραφούν, αλλά και νέα, που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τα οποία πλέον θα μπορούν να ρυθμιστούν σε 24 δόσεις.
Να σημειωθεί ότι η διάταξη της 10ετούς παραγραφής των οφειλών, όπως εκτιμούν στο υπουργείο Εργασίας, αφορά οφειλές ύψους 250 εκατ. ευρώ. Είναι χρέη για τα οποία δεν έχουν ασκηθεί εγκαίρως διακοπτικά της παραγραφής μέτρα, όπως είναι τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (πλειστηριασμοί κ.λπ.) είτε από τον ΕΦΚΑ είτε από το ΚΕΑΟ.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, με την προωθούμενη παρέμβαση θα ανοίξει ο δρόμος της συνταξιοδότησης σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους, που λόγω των αυξημένων χρεών προς τον ΕΦΚΑ δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Με την παραγραφή ενός σημαντικού μέρους των οφειλών, κι εφόσον το εναπομείναν χρέος δεν ξεπερνάει τις 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και τις 6.000 για τους αγρότες, η πόρτα της συνταξιοδότησης θα ανοίξει.
Αντίστοιχα, ανάσα σε περισσότερους από 150.000 ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ με χρέη προς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια και κυρίως εντός της πανδημίας του κορωνοϊού, εκτιμάται ότι θα δώσει η διάταξη που θα αυξάνει σε 24 τις δόσεις για την πάγια ρύθμιση οφειλών.
Η διάταξη που προωθείται αναμένεται να εισαγάγει ενιαίους κανόνες ως προς τη δυνατότητα πάγιας ρύθμισης οφειλών στο Δημόσιο, μεταξύ ΕΦΚΑ και ΑΑΔΕ. Συγκεκριμένα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι 96.837 οφειλέτες που βρίσκονταν στο τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΚΕΑΟ, στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων (για συνολικό ρυθμιζόμενο χρέος 497,7 εκατ. ευρώ) αυτόματα θα ενταχθούν στη ρύθμιση των 24 δόσεων με αποτέλεσμα να μειωθεί στο μισό το ποσό της μηνιαίας δόσης. Υπάρχουν βέβαια και οι πάνω από 90.000 ασφαλισμένοι που βγήκαν εκτός της ρύθμισης, και οι ειδικοί εκτιμούν ότι κάποιοι από αυτούς, εφόσον οι δόσεις αυξηθούν, θα μπορέσουν να ενταχθούν εκ νέου. Σε κάθε περίπτωση, όπως ισχύει και σήμερα, στην πάγια ρύθμιση οφειλών μπορούν να ενταχθούν και όλοι οι υπόλοιποι «αρρύθμιστοι» οφειλέτες.
Οι παρεμβάσεις θα δώσουν ανάσα σε πάνω από 200.000 οφειλέτες του ΕΦΚΑ με παλαιά χρέη.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες (μη μισθωτούς) όμως, το θέμα έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού, σε αρκετές περιπτώσεις, η αξιοποίηση της δεκαετούς παραγραφής θα περιορίσει την οφειλή τους και παράλληλα βέβαια θα μειώσει και τον χρόνο ασφάλισής τους.
Έτσι, για παράδειγμα, όσοι επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 40 έτη ασφάλισης, μετά την 10ετή παραγραφή θα είναι δύσκολο να συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης. Όσοι όμως θέλουν να συνταξιοδοτηθούν έχοντας συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης (που είναι και ο απαιτούμενος ελάχιστος χρόνος ασφάλισης) θα μπορέσουν σε σημαντικό βαθμό να αξιοποιήσουν τη νέα νομοθετική ρύθμιση.
Να σημειωθεί ότι μη μισθωτοί που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης, παρότι υπάρχουν οφειλές που υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ, λαμβάνουν έγγραφα από τον ΕΦΚΑ, με τα οποία τους τίθεται αποκλειστική προθεσμία δύο μηνών να εξοφλήσουν το ποσό που υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, προκειμένου να προχωρήσει διαδικασία της συνταξιοδότησής τους.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ποσά οφειλών μέχρι 20.000 ευρώ μπορούν να παρακρατούνται από την απονεμόμενη σύνταξη (για τον ΟΓΑ το όριο είναι 6.000 ευρώ), αν όμως το ποσό οφειλής υπερβαίνει τα όρια αυτά, τότε το υπερβάλλον πρέπει να καταβληθεί εντός διμήνου από την κοινοποίηση του εγγράφου γνωστοποίησης της οφειλής.
Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου μήνα της εξόφλησης. Το όριο των 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ αφορά μόνο οφειλές από υπαγωγή στην ασφάλιση. Αν λοιπόν ο συνταξιούχος οφείλει και από αναγνώριση πλασματικών χρόνων, το όριο οφειλών που μπορεί να παρακρατηθεί από τη σύνταξη είναι αυτό των 20.000 ευρώ.
Τέλος, τα ποσά οφειλής (20.000 ή 6.000 ευρώ) συμψηφίζονται ή παρακρατούνται από τα ποσά των συντάξεων σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από 60 για τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας ή θανάτου, όπως ορίζουν οι σχετικές διατάξεις.
Παραγραφή χρεών προς τον ΕΦΚΑ
Εν τω μεταξύ, διάταξη η οποία θα προβλέπει την παραγραφή χρεών προς τον ΕΦΚΑ θα περιλαμβάνει το επόμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή, ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, η ευεργετική διάταξη αφορά μόνο τους οφειλέτες «που δεν έχουν αναζητηθεί μετά την παρέλευση της δεκαετίας».
«Προσπαθούμε να παίρνουμε μέτρα στα πλαίσια της λογικής», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης, προσθέτοντας ότι «εάν ο ΕΦΚΑ χάριζε τα χρέη, δεν θα είχε εισφορές για να δίνει συντάξεις. Εμείς γνωρίζοντας το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί θα προχωρήσουμε με εναρμόνιση των ρυθμίσεων που υπάρχουν από την Εφορία, με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις στον ΕΦΚΑ». Για παράδειγμα, όπου υπάρχει στην ΑΑΔΕ ρύθμιση χρεών σε 24 δόσεις και στον ΕΦΚΑ ρύθμιση σε 12 δόσεις, θα εναρμονιστούν και οι δύο οφειλές στις 24 δόσεις «για να υπάρχει εκλογίκευση του συστήματος» τόνισε ο υπουργός.
Επιπλέον, όπως είπε ο ίδιος, θα υπάρξει συμμόρφωση με την «απόφαση του ΣτΕ που μειώνει τον χρόνο παραγραφής των οφειλών από την 20ετία στη 10ετία, όπως ήταν και πριν το νόμο Κατρούγκαλου, αναφορικά με τις οφειλές προς το ΙΚΑ» ενώ υπογράμμισε ακόμα μια φορά ότι πρόκειται «για παραγραφή οφειλών που δεν έχουν αναζητηθεί από τον ΕΦΚΑ εντός της 10ετίας. Αν έχουν αναζητηθεί, δεν παραγράφονται. Όπως δεν παραγράφονται πουθενά και δεν παραγράφονταν και πριν το νόμο Κατρούγκαλου». Εξηγώντας το σκεπτικό της απόφασης, ο υπουργός σχολίασε ότι εάν παραγράφονταν οφειλές που έχουν αναζητηθεί από τον ΕΦΚΑ, θα υπήρχε ο «ηθικός κίνδυνος», οι οφειλέτες να έχουν το κίνητρο να είναι ασυνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους.
«Θα εκλογικεύσουμε το σύστημα και θα συμμορφωθούμε με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Διότι αν λέγαμε “δεν βαριέσαι, δεν έχεις πληρώσει για 10 χρόνια και μετά στα χαρίζουμε”, θα έπρεπε να είναι κανείς ανόητος για να πληρώνει στον ΕΦΚΑ και θα κατέρρεε το ασφαλιστικό σύστημα» κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης σχετικά με το ζήτημα.
Επίσης, μετά τις 15 Αυγούστου αναμένεται να ανακοινωθούν τα επίσημα στοιχεία σχετικά με τις εκκρεμείς κύριες συντάξεις, ωστόσο ο υπουργός Εργασίας επεσήμανε ότι η εκτίμησή του είναι ότι «όλες οι συντάξεις θα έχουν βγει μέχρι και το 2019» με την εξαίρεση «όσων χρωστούν πάνω από τα όρια ή άλλων που έχουν νομικές περιπλοκές». Ο υπουργός σημείωσε ότι «στόχος είναι τώρα να καθαρίσουμε και το 2020» καθώς οι συντάξεις που έχουν ήδη ρυθμιστεί είναι περίπου στο 97-97,5%.
«Είμαστε πάρα πολύ καλά και στο 2021, και στο 2022», είπε ο κ. Χατζηδάκης, για το οποίο «είναι χαρακτηριστικό ότι από όσους υπέβαλαν αίτηση μέχρι τον Απρίλιο για να πάρουν σύνταξη, περίπου το 75% την έχει ήδη πάρει».
«Το πρόβλημα βασικά αυτή την ώρα εστιάζεται στο Δημόσιο», στο οποίο για λόγους «διοικητικούς, πράγματι υπάρχει μια καθυστέρηση» ανέφερε ο υπουργός, διευκρινίζοντας ότι «οι μισές από τις οφειλόμενες συντάξεις» αφορούν αυτή την ώρα πρώην εργαζόμενους του Δημοσίου. Σχετικά με αυτό το ζήτημα το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων έχει ξεκινήσει συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τη γενική γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων από τον Μάιο ώστε να προχωρήσουν διαδικασίες αυτοματοποίησης. «Τώρα τον Αύγουστο και πιο πολύ τον Σεπτέμβριο θα υπάρξει μια τελική επίθεση και στο Δημόσιο» τόνισε ο κ. Χατζηδάκης ο οποίος υπογράμμισε ότι είναι «θέμα ενός-δύο μηνών» να αντιμετωπιστούν και οι εκκρεμότητες προς τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Ο ίδιος αποσαφήνισε ότι επειδή οι συγκεκριμένες συντάξεις θα υπολογιστούν με συστήματα αυτοματοποίησης, κεντρικά, οι πολίτες που καλούν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, πράγματι δεν μπορούν να λάβουν περισσότερη ενημέρωση.
«Στην πραγματικότητα, αυτή την ώρα, έχουμε κατέβει σε πραγματικές εκκρεμότητες σε περίπου 35 χιλιάδες, μπορεί και λιγότερο, και θα επιχειρήσουμε τώρα να το κλείσουμε μέχρι το τέλος της θερινής περιόδου, είμαστε στην τελική ευθεία. Είναι ένα θέμα που ήταν εθνική ντροπή. Πέρσι τέτοιο καιρό είχαμε 120-130 χιλιάδες εκκρεμείς συντάξεις» επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης, προσθέτοντας ότι «αμέσως μετά, θα βάλουμε τα δυνατά μας για τις επικουρικές συντάξεις διότι ξεκινήσαμε από τις κύριες, που ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα». Ο ίδιος σημείωσε ότι ο υπολογισμός των επικουρικών συντάξεων θα είναι απλούστερος, καθώς θα έχουν ήδη εκδοθεί οι κύριες.
Αναφερόμενος στην μείωση των εκκρεμοτήτων, ο υπουργός δήλωσε ότι «είναι το αποτέλεσμα μιας συνολικής προσπάθειας και χρήσης νέων μεθόδων. Διότι το πετύχαμε όλο αυτό χάρη στην βοήθεια βεβαίως των υπαλλήλων του ΕΦΚΑ, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, αλλά με 900 λιγότερους υπαλλήλους. Επειδή χρησιμοποιήσαμε περισσότερο τις νέες τεχνολογίες, άλλες μεθόδους management, τον ηλεκτρονικό πύργου ελέγχου και φτάσαμε μέχρι εδώ».
