Οι φωλιές του γιγάντιου πτηνού Genyornis newtoni λεηλατούνταν συστηματικά μέχρι που το είδος εξαφανίστηκε.
Με βάρος 25 φορές μεγαλύτερο από ό,τι ένα μεγάλο αβγό κότας, το αβγό αυτού του γιγαντόσωμου πτηνού θα αρκούσε να ταΐσει μια οικογένεια.
Οι πρώτοι άποικοι της Αυστραλίας λεηλατούσαν τις φωλιές του πτηνού Genyornis newtoni για να κλέψουν τα αβγά του, επιβεβαιώνει διεθνής μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PNAS.
Προϊστορικά τσόφλια αβγών που είχαν βρεθεί διάσπαρτα στην Αυστραλία πριν από μερικά χρόνια έφεραν ίχνη καύσης, κάτι που είχε οδηγήσει τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι οι πρώτοι Αβορίγινες μαγείρευαν τα αβγά κάποιου εξαφανισμένου πια πτηνού.
Μέχρι σήμερα, όμως, οι παλαιοντολόγοι διαφωνούσαν για το ποιο είδος μπορεί να επρόκειτο.
Ο Homo sapiens έφτασε στην Αυστραλία πριν από τουλάχιστον 60.000 χρόνια και πιθανότατα έπαιξε ρόλο στην εξαφάνιση αρκετών γιγαντόσωμων ζώων, τα οποία δεν είχαν συνηθίσει την παρουσία μεγάλων θηρευτών.
Το Genyornis newtoni, με ύψος άνω των 2 μέτρων και βάρος που εκτιμάται ότι έφτανε μέχρι τα 240 κιλά, ήταν λίγο βαρύτερο από τις στρουθοκαμήλους και φυσικά δεν μπορούσε να πετάξει. Εξαφανίστηκε πριν από περίπου 47.000 χρόνια, όταν οι άνθρωποι είχαν πλέον εξαπλωθεί σε μεγάλο μέρος της Αυστραλίας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το αβγό του γίγαντα είχε βάρος γύρω στο 1,5 κιλό και «μέγεθος πεπονιού».
Το μόνο σχεδόν πλήρες αβγό Genyornis που έχει βρεθεί ως σήμερα. Οι τρύπες δημιουργήθηκαν από δόντια μαρσιποφόρου (Gifford H. Miller)
Η νέα μελέτη εξετάζει θραύσματα από τσόφλια που βρέθηκαν στη Νότια Αυστραλία και χρονολογούνται στα 50.000 χρόνια πριν. Αρχικά οι ερευνητές προσπάθησαν να απομονώσουν DNA, όμως το ζεστό κλίμα της Αυστραλίας είχε καταστρέψει κάθε ίχνος γενετικού υλικού.
Παρόλα αυτά, τσόφλια που εστάλησαν στα πανεπιστήμια του Κέμπριτζ και του Τορίνο βρέθηκαν να περιέχουν πρωτεΐνες, ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα σε αντικείμενα τέτοιας ηλικίας.
«Τα κελύφη των αβγών αποτελούνται από ανόργανους κρυστάλλους που μπορούν να παγιδεύουν ορισμένες πρωτεΐνες, διατηρώντας αυτά τα βιολογικά δεδομένα ακόμα και στα πιο σκληρά περιβάλλοντα –δυνητικά για εκατομμύρια χρόνια» λέει ο Μάθιου Κόλινς, καθηγητής στο τμήμα Αρχαιολογίας του Κέμπριτζ.
Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα συνέκρινε τις αλληλουχίες πρωτεϊνών με τις αντίστοιχες αλληλουχίες σύγχρονων πτηνών που έχουν καταχωρηθεί σε διεθνή βάση δεδομένων. Η ανάλυση επιβεβαίωσε τις υποψίες ότι τα αβγά προήλθαν από το Genyornis newtoni και όχι από ένα άλλο εξαφανισμένο πτηνό, το οποίο ανήκε στο γένος Progura και είχε βάρος μόλις 5-7 κιλών.
Τσόφλια του γιγάντιου αβγού ήρθαν στην επιφάνεια λόγω της διάβρωσης στη Νότια Αυστραλία (Gifford H. Miller)
«Δεν υπάρχουν ενδείξεις για σφαγές του Genyornis στο αρχαιολογικό αρχείο. Παρόλα αυτά, θραύσματα από κελύφη αβγών με χαρακτηριστικά ίχνη φωτιάς, τα οποία βρίσκονται σε συμφωνία με ανθρώπινη δραστηριότητα, έχουν βρεθεί σε διαφορετικές περιοχές σε όλη την ήπειρο» επισημαίνει ο καθηγητής Γκίφορντ Μίλερ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.
«Αυτό υποδεικνύει ότι οι πρώτοι άνθρωποι δεν κυνηγούσαν απαραίτητα αυτά τα πελώρια πτηνά, λεηλατούσαν όμως συστηματικά τις φωλιές τους και έκλεβαν τα γιγάντια αβγά για τροφή. Η υπερεκμετάλλευση των αβγών μπορεί κάλλιστα να συνέβαλε στην εξαφάνιση του Genyornis.
Το ίδιο συνέβαινε εξάλλου με τις στρουθοκαμήλους της Αφρικής, με θραύσματα αβγών στρουθοκαμήλου έως και 100.000 ετών να έχουν βρεθεί σε πολυάριθμες ανασκαφές.
«Αν και οι στρουθοκάμηλοι και οι άνθρωποι συνυπήρξαν στην προϊστορία, τα επίπεδα εκμετάλλευσης των αβγών του Genyornis από τους πρώτους Αυστραλούς μπορεί τελικά να ξεπέρασε τις αναπαραγωγικές δυνατότητες αυτών των μοναδικών πτηνών» κατέληξε ο καθηγητής Κόλινς.
Παρά το μέγεθός του, πάντως, το Genyornis ήταν σημαντικά μικρότερο από ένα άλλο εξαφανισμένο πτηνό της Αυστραλίας, το Dromornis stirtoni, το οποίο εκτιμάται ότι είχε ύψος 2,5 μέτρα και βάρος άνω του μισού τόνου, και ήταν πιθανώς το μεγαλύτερο πτηνό που υπήρξε ποτέ.
