Εισήγηση του Στ. Καλογιάννη στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος
Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Εθνικός Κλιματικός Νόμος–Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» συζητήθηκε σε κοινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, στην οποία μετέχει ο Σταύρος Καλογιάννης, ο οποίος στην εισήγησή του μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Συζητάμε ένα σημαντικό νομοσχέδιο, τον πρώτο κλιματικό νόμο της χώρας. Βασικός εθνικός στόχος είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και η συμβολή στον πολύ φιλόδοξο ευρωπαϊκό στόχο: το 2050 η Ευρώπη να είναι η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοστατεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είχα την ιδιαίτερη τιμή να χειριστώ αυτά τα θέματα επί μακρόν, όταν το περιβάλλον και το κλίμα ήταν στην πρώτη γραμμή των πολιτικών προτεραιοτήτων. Έχω καταγράψει σε βιβλίο τις έντονες και πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις στα ευρωπαϊκά Συμβούλια Περιβάλλοντος την περίοδο 2004-2009.
Η Ε.Ε. έχει εκδόσει τον Κανονισμό 2021/1119, ο οποίος θεσπίζει πλαίσιο «με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας». Ορίζει δεσμευτικό στόχο για κλιματική ουδετερότητα στην Ένωση έως το 2050, στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
Όμως οι στόχοι δεν μπορεί να επιτευχθούν μόνον από την Ευρώπη. Πρέπει όλες οι χώρες, παγκοσμίως, ιδίως οι μεγάλοι ρυπαντές, Η.Π.Α., Κίνα, Ινδίες, να δεσμευτούν σε αυτό τον σκοπό. Ακόμα κι αν επιτευχθεί ο πολύ φιλόδοξος στόχος που έχει θέσει η Ευρώπη, να μειώσει τις εκπομπές κατά 55% μέχρι το 2030, και να είμαστε κλιματικά ουδέτεροι μέχρι το 2050, αυτό δεν θα σήμαινε παρά μια παγκόσμια μείωση εκπομπών της τάξεως του 5% έως 8%.
Οι βασικές προβλέψεις του σχεδίου νόμου είναι:
Απολιγνιτοποίηση
Προβλέπεται η διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων έως τα τέλη του 2028, και προώθηση των ΑΠΕ. Για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ προτείνω, πέρα από τη ριζική αναβάθμιση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, να επιταχύνουμε τις διαδικασίες για τις μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο τις μπαταρίες όσο και τις μονάδες αντλησιοταμίευσης, που είναι φιλικές προς το περιβάλλον και έχουν μεγαλύτερο χρόνο ζωής. Επίσης, η χώρα μας, δεδομένου του πολύ μεγάλου δυναμικού ΑΠΕ, οφείλει να πρωτοστατήσει στην προώθηση μονάδων παραγωγής πράσινου υδρογόνου. Ήδη στη Δανία υπεγράφη η πρώτη σύμβαση, σε όλη την Ευρώπη, ανάπτυξης έργου παραγωγής πράσινου υδρογόνου 1GW.
Ηλεκτροκίνηση: Πολλές και σημαντικές οι προβλέψεις του σ/ν, όπως:
– Από το 2024 το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων που ταξινομούνται, πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά ή υβριδικά ηλεκτρικά.
– Από το 2026 όλα τα νέα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη πρέπει να είναι ηλεκτροκίνητα.
– Από το 2030 απαγορεύεται η ταξινόμηση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα κτίρια
– Από το 2025 απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης.
– Από το 2030 είναι υποχρεωτική η χρήση πετρελαίου θέρμανσης, αναμεμειγμένου με βιοκαύσιμα κατά 30%.
– Για τα Ειδικά κτίρια με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τ.μ., για τα οποία υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023 οικοδομικές άδειες ανέγερσής τους, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά.
Επιχειρήσεις
Οι εγκαταστάσεις περιβαλλοντικών υποδομών (ΧΥΤΑ, βιολογικοί καθαρισμοί, κλπ), οι τουριστικές, οι πτηνοκτηνοτροφικές, οι βιομηχανικές, πρέπει να έχουν μειώσει τις εκπομπές CO2 τουλάχιστον 30%, έως το 2030. Επίσης, από το 2023 οι μεγάλες επιχειρήσεις (Τράπεζες, ασφαλιστικές, ενέργειας, κλπ), πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα, επαληθευμένη από πιστοποιημένο φορέα.
Νησιά
Θεσπίζεται Στρατηγικό Πλαίσιο της πρωτοβουλίας Gr–Eco Islands, για την ολοκληρωμένη μετάβαση ορισμένων νησιών προς την κλιματική ουδετερότητα. Στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές κατά 80% σε σχέση με το 2019. Προτείνω αντίστοιχη πρωτοβουλία να αναληφθεί και για συγκεκριμένους ορεινούς όγκους.
Δήμοι
Έως την 31η Μαρτίου 2023, κάθε Δήμος υπολογίζει το ανθρακικό του αποτύπωμα και καταρτίζει Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών, με σκοπό τη μείωση των εκπομπών από τα δημοτικά κτίρια, τον δημοτικό φωτισμό, τα οχήματά του, κλπ. Είναι θετικό ότι η εκπόνηση του Σχεδίου αποτελεί προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση προτάσεων των Δήμων για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.
Είναι σημαντικό ότι η Κυβέρνηση επεξεργάζεται το νέο εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, πολλά μέτρα από τα οποία περιλαμβάνονται στον κλιματικό νόμο. Θα έχουμε την ευκαιρία να το συζητήσουμε. Πρέπει οπωσδήποτε να δούμε τον αγροδιατροφικό τομέα, που δεν περιλαμβάνεται στον κλιματικό νόμο.
Ο πρώτος εθνικός κλιματικός νόμος αποτελεί το επιστέγασμα της πολιτικής της Κυβέρνησης για την προστασία του περιβάλλοντος και τον στηρίζω».
