Οι αγρότες είναι απροστάτευτοι μπροστά σε μεγάλες αλλαγές
Τα προβλήματα των αγροτών τα πολλά τελευταία χρόνια συμπυκνώνονται στο υψηλό κόστος παραγωγής. Στην πράξη οι αγρότες δεν βγαίνουν, δεν μπορούν να ζήσουν, δεν παράγουν, δεν έχουν προοπτικές. Αλλά η αύξηση του κόστους παραγωγής δεν είναι ένα συγκυριακό φαινόμενο που μπορεί να «διορθωθεί» με έκτακτα μέτρα, αν και θα ήταν πολύ χρήσιμα μερικά τέτοια μέτρα όπως η μείωση του κόστους του πετρελαίου και της ηλεκτρικής ενέργειας για παράδειγμα. Και δεν ήταν μόνο η μεγάλη κρίση που εκτόξευσε τα κοστολόγια.
Πιο πίσω βρίσκεται ο σκληρός διεθνής ανταγωνισμός στα αγροτικά και διατροφικά προϊόντα, αλλά και η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου, οι αλλαγές στις διεθνείς αγορές και του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Ο διεθνής ανταγωνισμός είναι σαφής και καθαρός πια και γίνεται μπροστά στα μάτια όλων των καταναλωτών. Τα τρόφιμα έρχονται από όλο τον πλανήτη, όπως και οι πρώτες ύλες. Και έρχονται συχνά πολύ πιο φθηνά από όσο τα βρίσκεις στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Όχι όμως με ένα ισότιμο και ανάλογο τρόπο για όλες τις χώρες. Άλλο η Κίνα, άλλο η Αίγυπτος κι άλλο η Τουρκία. Και με άλλες επιπρόσθετες παραμέτρους όπως είναι το κόστος εργασίας σε κάθε χώρα. Δημιουργούνται συνεπώς μεγάλα πεδία ανισότητας. Οπότε μια πατάτα δεν έχει την ίδια αξία από τη φύτευση στο χωράφι ως να φτάσει στο ράφι του σούπερ μάρκετ, ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες. Το ίδιο ισχύει και με το αγελαδινό γάλα. Η Ελλάδα είναι από εκείνες τις χώρες που όλα είναι πιο ακριβά. Μπορεί να είναι και πιο ποιοτικά, αλλά αυτό δεν ελαφραίνει το κόστος.
Η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου έχει συνάφεια και με τις διακυμάνσεις του κόστους. Το κυρίαρχο κεφάλαιο είναι το παγκοσμιοποιημένο, οι αγορές έχουν ανοιχτά σύνορα όταν δέχονται επενδύσεις ενώ η διαπραγμάτευση των ημερομισθίων των εργαζομένων ξεκινάει σε πολλά σημεία του πλανήτη από τα ελάχιστα. Αν το χρήμα κινείται παντού και η εργασία υποτιμάται, τότε, όποιος καβαλήσει αυτό το κύμα, έχει κέρδη κι όποιος εξαρτάται μάλλον χάνει δραματικά ενίοτε.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δούμε και τη μείωση των επιδοτήσεων οι οποίες ιστορικά έδωσαν καλύτερη θέση στους αγρότες της Ευρώπης. Στην Ευρώπη που πάλεψε μεταπολεμικά να κρατήσει κόσμο στην ύπαιθρο και να βάλει υψηλά στάνταρ ποιότητας στα προϊόντα που παράγει η γεωργία και η κτηνοτροφία. Πόσο όμως να αντέξει την πίεση μίας παγκόσμιας αγοράς που δεν ενδιαφέρεται για τις αμοιβές των εργατών ή την ποιότητα των πρώτων υλών.
Αλλά μέρος του προβλήματος που περιγράφουμε είναι και πολιτικό. Οπότε πρέπει να αποφασίσουν κάποτε και οι πολιτικοί, τι γεωργία θέλουμε και πώς θα την αξιοποιήσουμε για το καλό της κοινωνίας. Για να ζήσουνε και οι αγρότες μας λίγο καλύτερα χωρίς τον βραχνά της αποτυχίας.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
