Οι περισσότεροι ζούμε στο κοντά και δεν βλέπουμε τίποτα
Στον πυρήνα της ελληνικής οικονομίας υπάρχει ένα σκοτεινό σημείο που ενώ καταγράφεται επί μακρόν δεν αντιμετωπίζεται και επαρκώς. Πρόκειται για την οικονομική δυσχέρεια των νοικοκυριών. Στην έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για τη χρονιά που πέρασε παρουσιάζονται για μία ακόμα φορά ανησυχητικά στοιχεία. Το 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για όλον τον μήνα ενώ το 81,6% να αδυνατεί να αποταμιεύσει.
Εδώ πρόκειται για την περίπτωση που οι αριθμοί λένε την αλήθεια αλλά αποτυπώνουν μέρος μόνο της πραγματικότητας η οποία είναι ακόμα χειρότερη. Ο μήνας δεν βγαίνει, προοπτικές δεν υπάρχουν, ο δανεισμός πνίγει τον κόσμο, το αίσθημα της αδυναμίας και της κούρασης αυξάνει. Οι άνθρωποι βαραίνουν, έχουν κουραστεί.
Την ίδια στιγμή οι αριθμοί από την οικονομία δείχνουν βελτίωση. Υπάρχει μία αύξηση στους μισθούς, ενώ και η ανεργία έχει μειωθεί κατά πολύ. Κάτι που σημαίνει ότι η κοινωνική πραγματικότητα είναι πιο δύσκολη σε σχέση με αυτήν που καταγράφεται. Κι αυτό εξηγείται κυρίως λόγω της ανισότητας που κυριαρχεί στην ελληνική κοινωνία. Η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης δεν σημαίνει κι ότι ο πλούτος διαχέεται προς τα κάτω ισότιμα και δίκαια. Επίσης το ότι υπάρχει εργασία δεν σημαίνει ότι αυτή υποστηρίζει πλήρως τα εισοδήματα του εργαζόμενου.
Άλλωστε η ίδια έρευνα δείχνει και τι ζητά ο κόσμος ως μέτρα αντιμετώπισης: αύξηση μισθών και συντάξεων (69%), ενίσχυση των ελέγχων στην αγορά για περιορισμό της αισχροκέρδειας (52,7%) και μείωση φόρων και τελών (45,9%).
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι οι περισσότεροι ζητάνε πραγματική αύξηση εισοδημάτων και όχι επιδόματα ή μειώσεις φόρων, εργαλεία που δοκιμάζονται κατά κόρον.
Με αυτήν την εικόνα καταλαβαίνει κανείς και το πόσο δύσκολο είναι να αλλάξει και κάτι. Αν οι πολλοί δεν έχουν εισοδήματα να κάνουν ό,τι μπορούν καλύτερο στη ζωή τους, τότε μένουν πίσω σε μία κατάσταση οριακή και κάθε μέρα παλεύουν για τη επιβίωση και την ικανοποίηση των βασικών αναγκών. Κατ’ επέκταση και η εργασία κινείται σε ένα οριακό σημείο παραγωγικότητας όσο λείπει η ανταμοιβή και τα κίνητρα για όποιον εργάζεται καλύτερα και πιο προωθητικά. Κι έτσι προκύπτουν συνέχεια φαύλοι κύκλοι που δεν πάνε τίποτα πραγματικά μπροστά. Και αυτό εντείνει το αίσθημα της ακινησίας και της ματαίωσης που λίγο πολύ το νιώθουμε συχνά πυκνά όλοι μας.
Το ότι υπάρχει από την άλλη ένα ποσοστό νοικοκυριών, μικρότερο σίγουρα των άλλων, που έχει πρόσβαση σε χρήμα και μπορεί να καταναλώνει χωρίς περιορισμούς δεν σημαίνει ότι βελτιώνεται η κατάσταση συνολικά. Αντίθετα μάλλον εντείνει την αίσθηση της ανισότητας.
Τώρα το γιατί δεν αντιμετωπίζεται το μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα, είναι θέμα οπτικής. Έχει επιλεγεί εκείνη που λέει ότι μακροπρόθεσμα μπορεί να βελτιωθούν τα πράγματα και ότι όλα είναι θέμα ορίζοντα. Κάποιοι βλέπουν ίσως μακριά και αντέχουν να κάνουν υπομονή. Οι περισσότεροι ζούμε όμως στο κοντά και δεν βλέπουμε τίποτα.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
