Η νέα μορφή της πόλης έχει ανάγκη τον διάλογο με τον πολίτη
Το κάλεσμα του Δήμου να συμμετέχουν οι πολίτες στη διαβούλευση για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ειδικά και για τη διαμόρφωση της πρότασης για την παραχώρηση του στρατοπέδου Βελισσαρίου.
Και όχι μόνο για λόγους δημοκρατίας, αλλά κυρίως γιατί αυξάνεται ο πλούτος των ιδεών και του σχεδιασμού όταν αυξάνεται και η συμμετοχή του πολίτη. Και συνδέεται ακόμα περισσότερο η τοπική κοινωνία με το σχέδιο και το έργο, το κάνει περισσότερο δικό της. Με την προϋπόθεση ότι θα ακουστεί η γνώμη του πολίτη, ότι θα βρεθούν εκείνοι οι τρόποι ώστε να συμπεριληφθεί στις τελικές αποφάσεις.
Μία μικρή διαβούλευση είχε γίνει και στον σχεδιασμό για την ανάπλαση του Πάρκου Πυρσινέλλα ενώ είναι δεδομένο ότι οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν στη διαβούλευση για νέους νόμους, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζονται και ειδικές γνώσεις.
Θα πρέπει πάντως να γίνει αποδεκτό ότι ειδικά σε θέματα της πόλης και αποφάσεων που καλείται να πάρει ο Δήμος, η διαδικασία ανοιχτής διαβούλευσης θα πρέπει να είναι δεδομένη. Με κατεύθυνση ακριβώς την κινητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ειδικοί και οι τεχνοκράτες δεν έχουν σωστές απόψεις και τις γνώσεις για δόκιμες λύσεις. Το αντίθετο, είναι απαραίτητη η ειδική, η επιστημονική γνώση. Διανύουμε όμως μία περίοδο που δεν αρκεί απλώς η διατύπωση ενός ορθού σχεδιασμού, αλλά απαιτείται και να γίνεται κτήμα της κοινότητας, να υιοθετείται κι από την κοινωνία. Για να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Γιατί πάσχουμε από δύο συμπτώματα πολύ έντονα σε σχέση με το παρελθόν: Το πρώτο είναι η αποστασιοποίηση του πολίτη, η απόσυρσή του από τα κοινά και ο εγκλεισμός του σε ένα ατομικό περιβάλλον. Και το δεύτερο είναι παρεπόμενο, η λογική της ανάθεσης, να αναθέτεις σε άλλους να παίρνουν αποφάσεις για σένα, να διοικούν και να ασκούν εξουσία.
Αυτό το διπλό σύμπτωμα που πηγάζει από βαθύτερες παθογένειες σε κοινωνικό και θεσμικό, πολιτικό επίπεδο, χαρακτηρίζουν πια τις δημοκρατίες μας και ήδη, με την πάροδο του χρόνου, παράγουν και όλο και πιο έντονα αρνητικές συνέπειες. Μία εξ αυτών είναι και η διάλυση της κοινωνικής συνοχής που έχει και άλλα βαθύτερα αίτια, όπως η εμπορευματοποίηση των αξιών, των αγαθών και των υπηρεσιών που δένουν τους ανθρώπους, τους φέρνουν κοντά και πυκνώνουν την κοινότητα. Σίγουρα όμως αυτή η ρήξη της συλλογικής έκφρασης, της κοινωνικής συνοχής οφείλεται και στον ατομικισμό και την απόσυρση του πολίτη από τη δημόσια σφαίρα και από τον κοινό χώρο, από την πολιτική με τους βασικούς όρους της έννοιας αυτής.
Και φαίνεται το αδιέξοδο που έχει ήδη δημιουργηθεί κι από την αδυναμία του πολίτη να παρέμβει αν το χρειαστεί. Η ατομική του διαμαρτυρία, ο καταγγελτικός λόγος ή η διατύπωση της διαφοροποίησής του, δεν επηρεάζουν την τάση των πραγμάτων, δεν αλλάζουν κάτι ριζικά.
Αλλά ας πούμε ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμα σε έναν κενό από πολίτες χώρο. Υπάρχει ακόμα πεδίο ευρύτερου διαλόγου, συνθέσεων και συλλογικών εκφράσεων. Και η δυνατότητα διαβούλευσης για τα μείζονα, μπορεί να βοηθήσει και τον δήμο και τους πολίτες να δουν αλλιώς την πόλη τους. Ας αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» στις 28-3-2025
