Απεριόριστος ο εργάσιμος χρόνος, περιορισμένη η ζωή
Σήμερα γίνεται απεργία για τη θεσμοθέτηση του 13ώρου στην εργασία. Οι κινητοποιήσεις φαίνεται ότι θα έχουν μια μαζικότητα τηρουμένων των αναλογιών, όμως ο πολύς κόσμος της εργασίας ούτε θα απεργήσει, ούτε θα κινητοποιηθεί. Παρά πολλοί εργαζόμενοι εργάζονται εδώ και χρόνια πολύ περισσότερο από το 8ωρο, χωρίς ρεπό και σαββατοκύριακα, χωρίς άδειες και με πολύ χαμηλούς μισθούς. Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα της εργασίας στην Ελλάδα. Και η κυβέρνηση έρχεται να νομοθετήσει επιβεβαιώνοντας θεσμικά μία από τις χειρότερες συνθήκες εργασίας στην Ευρώπη, γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται να εξεγερθεί το μαζικότερο τμήμα των εργαζομένων.
Και δεν αντιδρούν οι εργαζόμενοι γιατί απλούστατα δεν έχουν άλλη επιλογή, γιατί προτιμούν να εργάζονται και να είναι στην πράξη φτωχοί παρά να μην έχουν κανένα άλλο εισόδημα. Είναι αδιέξοδο, το οποίο όμως προκαλεί και συνέπειες οι οποίες δεν μελετώνται και δεν υπολογίζονται επαρκώς.
Μία εμφανής είναι η ύπαρξη παρά πολλών κενών θέσεων εργασίας ακόμα και σε κλάδους όπως ο τουρισμός που έχει έσοδα. Στην αγορά είναι γνωστό ότι δύσκολα βρίσκεις εργαζόμενους έμπειρους, καταρτισμένους και ικανούς να ανταπεξέλθουν σε πολυπαραγοντικές καταστάσεις.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης πέρα από τις κενές θέσεις εργασίας (που σημαίνουν μείωση της παραγωγής) είναι η χαμηλής έντασης εργασία και παραγωγικότητα. Ό,τι πληρώνεις παίρνεις. Ειδικά η έλλειψη κινήτρων, πέρα και από τις αμοιβές, σκοτώνει τις προοπτικές της παραγωγής και της ανάπτυξης.
Αλλά έχει κι άλλο, υπάρχουν κι άλλες συνέπειες πιο αθόρυβες, αλλά όλο και πιο εμφανείς.
Η κάλυψη όλου του ημερήσιου χρόνου από την εργασία και ειδικά σε αυτές τις συνθήκες που περιγράφουμε, με άγχος, πίεση και αποπροσανατολισμό από τα κύρια και τις προκλήσεις που έχει η επιχειρηματικότητα, οδηγεί σε μείωση του ελεύθερου χρόνου και ακόμα χειρότερα στην υποχώρηση του προσωπικού χρόνου, στο πώς βιώνει εν τέλει ο ίδιος ο εργαζόμενος τη ζωή. Γιατί μπορεί να έχει παγιωθεί σε διάφορους κλάδους όπως η αγορά της τεχνολογίας ή στους ελεύθερους επαγγελματίες, ότι «δεν υπάρχει ωράριο», αλλά στην πράξη δεν υπάρχει χρόνος για φιλίες, για οικογένεια, για ενασχόληση με τις προσωπικές αναζητήσεις, για δημιουργία και αναψυχή. Και για να πιάσουμε και το επίκαιρο θέμα, το δημογραφικό, χρειάζεται να απορούμε γιατί ένα ζευγάρι που δουλεύουν 13 ώρες τη μέρα, δεν κάνει παιδιά;
Το γιατί υποτιμάται τόσο πολύ η εργασία στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης είναι ένα ξεχωριστό θέμα συζήτησης. Ο συνδυασμός αυτής της κατάστασης με την πολύ χαμηλή αγοραστική δύναμη, είναι εκρηκτικός και δημιουργεί ήδη ένα κορυφαίο κοινωνικό πρόβλημα. Η κοινωνία έχει λυγίσει. Και το εκφράζει πια, όχι μέσα από τον συνδικαλισμό ή από την πριμοδότηση μιας αριστερόστροφης πολιτικής, αλλά μέσα από θυμό, οργή, αλλά και αδιαφορία, κυνισμό και θλίψη.
Δεν είναι τυχαίο σήμερα το πόσο μαζικό είναι το αίτημα για «Δικαιοσύνη» και «διαφάνεια». Είναι μία νέα πολιτική συνθήκη.
Όσο για τη μη στήριξη της εργασίας, φαίνεται ότι εδώ έχει γίνει μία κεντρική πολιτική επιλογή. Από τη μία ένα κάλεσμα τύπου «δουλέψτε όσο μπορείτε, αν θέλετε να πηγαίνετε σούπερ μάρκετ, να έχετε βενζίνη στο αυτοκίνητο και ρεύμα στο σπίτι» κι από την άλλη η παραχώρηση πολύ μεγάλης δύναμης και χώρου στους επενδυτές, που υπόσχονται τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου επενδύσεων στη χώρα, έχοντας και τα ανάλογα κέρδη- αφορολόγητα σχεδόν.
Αυτή είναι η κατάσταση των πραγμάτων.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» 1-10-2025
