Εμείς ανακαλύπτουμε την καύση
Και ξαφνικά μας προέκυψε καύση. Η κυβέρνηση προωθεί ένα σχέδιο ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων με μονάδες που θα δημιουργηθούν ανά τη χώρα, αλλά ήδη συναντά την άρνηση των τοπικών κοινωνιών. Κι αυτό είναι εύλογο, γιατί η καύση δεν παύει να είναι καύση που σημαίνει ρύπους, που σημαίνει επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Η συζήτηση έχει ξαναγίνει και στο παρελθόν όταν ξεκίνησε η ιστορία με τη χωροθέτηση των ΧΥΤΑ και υπήρχαν και τότε αντιδράσεις. Κάθε προσπάθεια που γίνεται για τη δημιουργία υποδομών για τη διαχείριση των απορριμμάτων έχει και αντιδράσεις. Αλλά κάμπτονται όταν διαφαίνεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο από πίσω και μία προοπτική για αλλαγή της κατάστασης.
Κι εδώ είναι ένα κρίσιμο σημείο. Το πρόβλημα με τη διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας δεν είναι οι καλές ή οι καλύτερες ιδέες που μπορεί να υπάρχουν. Οι εφαρμογές, τα μοντέλα, οι υποδομές και οι δομές είναι όλες γνωστές από την εφαρμογή τους στην υπόλοιπη Ευρώπη εδώ και χρόνια.
Το πρόβλημα είναι ο χρόνος. Στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλο το χρονικό διάστημα που χρειάζεται να περάσει για να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός. Με συνέπεια και τα αποτελέσματα να μην φαίνονται πρακτικά και ο κόσμος να κουράζεται. Κανένας άλλωστε σχεδιασμός δεν μπορεί να διαχέεται άρρυθμα και με καθυστερήσεις μέσα στον χρόνο, ακριβώς γιατί είναι υπολογισμένο σε ποια στάδια θα πρέπει να υλοποιηθεί και τι αποτελέσματα θα φέρει.
Τι λέγαμε όταν φτιάχνονταν οι πρώτοι ΧΥΤΑ; Ότι στο μέλλον δεν θα είναι χρήσιμοι γιατί θα ανέβει τόσο πολύ η ανακύκλωση που ένα μικρό υπόλειμμα μόνο θα θάβεται. Πότε όμως θα έρθει αυτό το μέλλον; Γιατί εδώ βλέπουμε ότι έρχονται σκουπίδια και από άλλες περιοχές.
Η καύση έχει ένα νόημα όταν θέλεις να μειώσεις ακόμα περισσότερο το πολύ μικρό υπόλειμμα, έχοντας προβλέψει και τι θα κάνεις και με τα υπολείμματα των υπολειμμάτων.
Στην Ελλάδα όμως τρέχουμε ακόμα να αυξήσουμε τον ρυθμό της ανακύκλωσης.
Κι εκεί είναι ένα δεύτερο σημαντικό σημείο.
Καμία διέξοδος δεν μπορεί να υπάρχει στη διαχείριση αν δεν μεγιστοποιηθεί το ποσοστό της ανακύκλωσης και της ανάκτησης. Αλλά αυτή είναι μία δύσκολη υπόθεση και παγκοσμίως γιατί συναντά εμπόδια πρακτικά, αλλά και λόγω της αγοράς που έχει δημιουργηθεί. Εκτός κι αν κάνουμε πώς δεν βλέπουμε τις μεγάλες ποσότητες πλαστικού που έχουν κατακλύσει τον πλανήτη. Πολλοί λένε ότι δεν μπορεί να κερδηθεί αυτό το στοίχημα.
Αλλά στην Ελλάδα είπαμε είμαστε πίσω, πολύ πίσω ακόμα.
Θα μπορούσε άραγε η χώρα μας να δοκιμάσει να παράγει ακόμα λιγότερα σκουπίδια; Να μειώσουμε τις συσκευασίες, να μειώσουμε το περίσσευμα από τα τρόφιμα, να αυξήσουμε την επανάχρηση και την ανακατασκευή, αντί να πετάμε τα πάντα με ευκολία; Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μία «ελληνική έκπληξη» σε αυτό το πεδίο;
Η εμπειρία λέει ότι οι χώρες που αναπτύσσουν όλα τα επίπεδα διαχείρισης και ανακύκλωσης με μεθοδικό τρόπο, έχουν και μεγαλύτερες δυνατότητες για να δημιουργούν ωραία παραδείγματα ακόμα καλύτερης διαχείρισης. Εμείς εδώ ανακαλύπτουμε την καύση.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» 2-10-2025
