Η μία μετά την άλλη οι προηγμένες χώρες λαμβάνουν μέτρα περιορισμού ώστε να προλάβουν την έξαρση της Όμικρον. Αυτό σημαίνει ότι οι λύσεις πια είναι γνωστές και δεν χρειάζεται να διαφοροποιηθεί κάποια χώρα. Σημαίνει επίσης ότι είναι καλύτερα να προλάβεις παρά να ακολουθείς τις συνέπειες της πανδημίας. Αυτά είναι μαθήματα από δύο χρόνια συμβίωσης με τον ιό.
Μπορεί όμως και να σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις δεν διαθέτουν άλλα όπλα, ή ότι δεν έχουν τη διάθεση να βρουν νέα όπλα και αναθέτουν στους πολίτες την ευθύνη για τη διάδοση της νόσου.
Είναι σαν να λένε στην Ευρώπη, ότι σας διαθέσαμε δωρεάν και τα εμβόλια και τα τεστ, συν κάποια φάρμακα, τώρα είναι σειρά σας να τηρείστε τα μέτρα και όλοι μαζί να βγούμε από την κρίση. Ακούγεται ορθό, αλλά έχει ρωγμές ως συλλογιστική.
Γιατί δεν είναι όλες οι χώρες και όλες οι κοινωνίες στην ίδια θέση εκκίνησης κάθε φορά. Κι αυτό φαίνεται κυρίως στο σύστημα Υγείας. Άλλες χώρες αισθάνονται πιο ασφαλείς έχοντας ένα καλό σύστημα Υγείας και επαρκείς πόρους στα αποθεματικά για να το ενισχύσουν. Κι άλλες φοβούνται την κατάρρευση αν αυξηθούν πολύ οι νοσηλείες- στην εξίσωση δεν βάζουμε καν τις φτωχές χώρες όπως της Αφρικής αφού ο προηγμένος κόσμος αποδείχτηκε με τον εμβολιασμό ότι δεν ενδιαφέρεται καν για αυτές.
Το πρόβλημα όμως με το σύστημα Υγείας είναι βαθύτερο. Και αποδεικνύεται αυτό από τη μεγάλη ανησυχία για τη βιωσιμότητά του που δείχνουν ακόμα και πανίσχυρες οικονομικά χώρες, οι οποίες μόλις το 2020 αντιλήφθηκαν ότι πρέπει να τρέξουν και να ενισχύσουν τα νοσοκομεία τους. Και είναι βαθύτερο γιατί αποτέλεσε πυλώνα της νέας οικονομίας της αγοράς η μείωση των δημοσίων επενδύσεων στην Υγεία και το δημόσιο σύστημα περίθαλψης.
Ήδη από τη δεκαετία του ’80, οι οικονομικές πολιτικές των κρατών της ΕΕ άρχισαν να βλέπουν διαφορετικά τα συστήματα Υγείας και να εισάγουν με αυστηρότητα και όρους εμπορίου την έννοια κόστους – οφέλους. Και δίπλα στη λογική του «μικρότερου κράτους» και του «περιττού» Δημόσιου Τομέα (τον οποίο φρόντισαν διάφορες πλευρές υποστηρικτών του νέου πολιτικού προτάγματος του νεοφιλελευθερισμού να συκοφαντούν) ήρθαν να προστεθούν και νέα προβλήματα όπως πχ η μείωση της εργασίας και η ανεργία, ή το δημογραφικό, παράγοντες που επιβάρυναν τα ασφαλιστικά Ταμεία. Και η απάντηση δεν ήταν η αναδιανομή πόρων προς την Υγεία και την Κοινωνική Ασφάλιση, αλλά η ιδιωτικοποίησή τους. Για αυτό και όταν χρειάστηκαν πόροι για νοσοκομεία και γιατρούς το 2020 δεν ήταν εύκολο να υλοποιηθούν νέες πολιτικές ενίσχυσης του συστήματος Υγείας. Ξεπεράστηκαν βέβαια στις περισσότερες χώρες τα διλήμματα αυτά μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο, και υπήρξε ενίσχυση της Υγείας, όμως μέσα σε δύο χρόνια δεν μπορείς να καλύψεις τα κενά που άφησαν 30 και 40 χρόνια νέας πολιτικής αντίληψης για το κράτος πρόνοιας. Κι αυτό είναι πια ένα κρίσιμο πολιτικό πρόβλημα.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
Από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
