Ας θέσουμε δύο ή και περισσότερους κανόνες πριν μπούμε στα βαθιά στη συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά και τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Άλλωστε κάνουμε το αντίθετο, συζητάμε σαν να τα ξέρουμε όλα, οπότε κάποτε πρέπει να αλλάξουμε, μέσα και στο πνεύμα των μεγαλύτερων αλλαγών που θέτει η εποχής μας.
Κι όταν μιλάμε για κανόνες, στην ουσία είναι το πλαίσιο που πρέπει να γνωρίζουμε για να γίνει η συζήτηση.
Και πρώτος κανόνας είναι να αποδεχθούμε την ανάγκη της συζήτησης. Αν δεν το αποδεχθούμε αυτό δεν μπορούμε να πάμε παρακάτω. Αποκλείονται συνεπώς όσοι είναι αδιάλλακτοι, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε και όσοι νομίζουν ότι συζήτηση είναι να τουμπάρεις τον άλλο, να τον κοροϊδέψεις και να μην τον αφήσει να κάνει τίποτα. Δεν γίνονται αυτά στη διπλωματία και τις διακρατικές σχέσεις.
Συζήτηση χρειάζεται γιατί υπάρχουν σημεία που απαιτείται διαπραγμάτευση όπως είναι η ΑΟΖ που αποτελεί και το πιο επίκαιρο θέμα, αλλά πρέπει να βρεθούν και λύσεις που θα μειώνουν τα βάρη που συσσωρεύουν οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου και η συνεχής ένταση.
Το αν θα χρειαστεί παραπομπή στη Χάγη αρμόδιοι για να μας το εξηγήσουν είναι η κυβέρνηση και η ελληνική διπλωματία.
Ο δεύτερος κανόνας είναι η ισχυρή πληροφόρηση των πολιτών. Μπορεί να μιλάμε επί δεκαετίες για υφαλοκρηπίδα, θαλάσσια σύνορα και θαλάσσιες ζώνες, όμως είναι αμφίβολο το κατά πόσον είναι σαφείς αυτές οι έννοιες για τον μέσο πολίτη. Όσο για το Κυπριακό και μόνο φράσεις όπως «διακοινοτική» ή «ομοσπονδία» θα χρειαζόταν μέρες διαβάσματος.
Χωρίς πληροφόρηση τι μένει; Μια κοινωνία που δεν έχει στόχους ακριβώς γιατί δεν ξέρει πού βαδίζει και το χειρότερο ο κίνδυνος να πάρουν κεφάλι φιλοπόλεμες απόψεις που ποντάρουν πάντα στην άγνοια του κόσμου και η εμπειρία λέει ότι ποτέ δεν φέρνουν τίποτα θετικό.
Ας κοιτάξουμε να μπουν οι βάσεις και θα μπορέσουμε στη συνέχεια να αντιληφθούμε και τα επίδικα ενός διαλόγου ο οποίος μάλλον είναι πια κοντά.
Και πρώτος κανόνας είναι να αποδεχθούμε την ανάγκη της συζήτησης. Αν δεν το αποδεχθούμε αυτό δεν μπορούμε να πάμε παρακάτω. Αποκλείονται συνεπώς όσοι είναι αδιάλλακτοι, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε.
+ Ποίηση. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος έγραψε ποίηση που έσπαγε την καθεστωτική επιφάνεια της “αναγνωρισμένης” τέχνης και αγκαλιάστηκε από τους αναγνώστες που ήξεραν τον πόνο και τη χαρά που προσφέρει η αγάπη και ο έρωτας. Η απώλειά του είναι μία απώλεια για τα ελληνικά Γράμματα. Μένει πάντα όμως το έργο για κληρονομιά.
– Έξοδος. Στις παραστάσεις στη Δωδώνη, πολύς κόσμος έχει ένα άγχος να φύγει γρήγορα στο τέλος, να προλάβει. Αυτό ξεκίνησε όταν υπήρχε αρχικά μία έξοδος λόγω των έργων. Υπάρχει και η ανάμνηση ίσως της παλιάς κατάστασης όταν είχε πέντε χιλιάδες κόσμο και έβγαινες με δυσκολία από το πάρκινγκ. Τώρα όμως δεν υπάρχει θέμα, αλλά δημιουργείται θέμα επειδή δεν υπάρχει διάθεση για υπομονή. Και όχι, δεν είναι σωστό να μην χειροκροτείς τον θίασο στο τέλος, για να προλάβεις να μπεις στο αμάξι.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ