Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα για να «τρέξει» η οικονομία της χώρας, αλλά και για να κινηθεί οτιδήποτε στη ζωή μας, από τον δήμο ως τις πρωτοβουλίες της γειτονιάς, είναι αυτή η σκοτεινή σκέψη, αυτό το στριφνό ερώτημα που έχει εγκαθιδρυθεί στο μυαλό μας για να μπαίνει μπροστά κάθε φορά που κάνουμε λόγο για ένα μεγάλο έργο ή ένα σχέδιο: «Ποιος θα ωφεληθεί;».
Δεν θεωρούμε αυτονόητο ότι το όφελος θα είναι το δημόσιο συμφέρον, το κοινό καλό, αλλά κάποιος με ιδιοτελές ενδιαφέρον. Και δεν έχουμε πάντα άδικο, μάλλον έχουμε δίκιο τις περισσότερες φορές. Γιατί η Ελλάδα είναι ιστορικά το κράτος που δίνει τον ορισμό στις πελατειακές σχέσεις και στις συγκρούσεις των ομάδων συμφερόντων. Δεν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο, αντίθετα η σύγκρουση σκληρών συμφερόντων είναι το χαρακτηριστικό της παγκόσμιας αγοράς. Εδώ όμως έχει γίνει χρόνια παθογένεια η σχέση με την πολιτική και τη δημοκρατία.
Και το πρόβλημα δεν είναι τόσο μια εγκληματική υπόθεση. Δεν είναι οι δωροδοκίες ή τα σκάνδαλα. Αυτά είναι λιγότερα από όσα νομίζουμε και πολλά από αυτά στο τέλος αποκαλύπτονται από τη Δικαιοσύνη. Το πρόβλημα είναι ο εθισμός της σκέψης μας σε ένα κλειστό σύστημα μέσα στο οποίο έχει σημασία με το ποιον είσαι και για ποιον δουλεύεις και όχι η ίδια η δουλειά σου. Αυτός ο αυτοματισμός να σκέφτεσαι πάντα κάτι αρνητικό πίσω από κάθε ανακοίνωση ή εξαγγελία.
Πρόκειται στην ουσία για ένα υπόδειγμα κλειστής κοινωνίας που δεν παρουσιάζει ρήγματα παρά μόνο λόγω αντικειμενικών συνθηκών. Κι ευτυχώς αυτές οι συνθήκες πλέον υπάρχουν. Οι φορολογικοί έλεγχοι γίνονται όλο και πιο αυτόματοι, τα πολλά παράθυρα στο βόλεμα ημετέρων έκλεισαν με τους περιορισμούς που έθεσαν τα μνημόνια και σίγουρα είναι πολύ αυξημένος ο έλεγχος των κεφαλαίων που δίνονται μέσα από προγράμματα κλπ. Φυσικά, τον κόσμο τον διαφεντεύουν οι ισχυροί, αυτό δεν έχει αλλάξει μέσα στους αιώνες. Μπορεί όμως να αλλάξει αυτή η αίσθηση της ανωμαλίας, αυξάνοντας το πεδίο της κανονικότητας. Κι αυτή η λέξη μας θυμίζει κάτι, ας την αποδώσουμε στην κυβέρνηση που την είχε κάνει προεκλογικό σλόγκαν. Και ας την καλέσουμε να την υλοποιήσουμε, ανοίγοντας το δρόμο για μια ανοιχτή κοινωνία. Το έχουν δοκιμάσει και προηγούμενες κυβερνήσεις και είναι ένας ευγενικός στόχος για κάθε πολιτικό. Είθε να έχει και αποτέλεσμα.
