Υπάρχουν δύο κρίσιμες διαφορές της κρίσης που περνάμε αυτήν την περίοδο με την οικονομική κρίση.
Σήμερα, η κρίση έχει να κάνει με το πάγωμα όλης της οικονομίας λόγω της έκτακτης ανάγκης για αυτοπροστασίας και περιορισμό της κοινωνίας σχεδόν σε όλον τον πλανήτη ταυτόχρονα.
Αντίθετα μετά το 2008 βαθμιαία, άρχισαν να πλήττονται τμήματα της παγκόσμιας αγοράς και τελικά και οι οικονομίες κρατών, ιδιαίτερα όσες είχαν μεγάλα χρέη και δεν μπορούσαν να τα εξυπηρετήσουν οπότε χρειάστηκαν μνημόνια για τη διάσωσή τους. Σε εκείνες τις πρώτες συμφωνίες και μνημόνια, τα πρώτα θύματα ήταν οι εργαζόμενοι που κλήθηκαν να προσαρμοστούν σε μεγάλες αναδιαρθρώσεις της οικονομίας με σκοπό τη μείωση του κόστους εργασίας και την αλλαγή της αγοράς εργασίας, αλλά και οι συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι που έπρεπε να προσαρμοστούν στη μείωση των δημοσίων δαπανών.
Η ανάδειξη αυτής της διαφοράς έχει σήμερα σημασία κυρίως για να δούμε την έξοδο την επόμενη ημέρα. Λογικά, η αποκλιμάκωση των μέτρων περιορισμού σε όλον τον κόσμο, θα επιτρέψει και την ανάλογη οικονομική ανάκαμψη. Υπάρχουν τμήματα της αγοράς που θα έχουν πληγεί περισσότερο, όπως ο τουρισμός ή οι μεταφορές που έχουν σχέση με τη μείωση των μετακινήσεων. Συνολικά όμως η αγορά θα αρχίσει με έναν ενιαίο τρόπο να επαναλειτουργεί και η κάθε πλευρά θα βοηθά στην ανάκαμψη της άλλης. Η κίνηση των εργοστασίων θα ενισχύει την προσφορά, η κίνηση του χρήματος τη ζήτηση, το άνοιγμα των καταστημάτων θα ενισχύει την κατανάλωση και με το σύνολο των υπηρεσιών σε λειτουργία, το καλό σενάριο είναι ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί. Τι σημαίνει αυτό; Ότι όπως όλη η κοινωνία «έμεινε σπίτι», θα μπορεί και την επόμενη μέρα να επωφεληθεί αναλογικά και με όμοιους τρόπους από την ανάπτυξη ακόμα κι αν ο παραγόμενος πλούτος θα είναι αρχικά μειωμένος. Με παράλληλη στήριξη των κενών που θα δημιουργηθούν όπως από την ανεργία ή την υπολειτουργία κάποιων τομέων της αγοράς, μέσω δημοσίου χρήματος- κι εδώ εννοούμε κατά βάση την αναγκαία κινητοποίηση των ευρωπαϊκών ταμείων που έχουν δομηθεί ακριβώς για την κοινή ανάπτυξη και συνεργασία- τότε ευελπιστούμε ότι με τα καλά σενάρια και θετική σκέψη, ο δρόμος για την πρόοδο θα ανοίξει ξανά για όλους.
Αν αντίθετα επιχειρήσει κάποια πλευρά να κερδίσει παραπάνω πόντους από τις άλλες, εκμεταλλευόμενη την κατάσταση και ιδίως αν επιχειρηθεί η ήττα και η περιθωριοποίηση της εργασίας εις όφελος της γρήγορης αύξησης των κερδών από τους επιχειρηματίες και κυρίως αυτούς που έχουν και τον κυρίαρχο ρόλο στην αγορά, τότε θα δημιουργηθεί μία «μαύρη τρύπα» δυσαρέσκειας και απαξίωσης στο κέντρο της κοινωνίας, η οποία με τη σειρά της θα απειλεί την κοινωνική συνοχή.
Αν πληγωθεί η κοινωνική συνοχή μία ακόμα φορά μέσα στην τελευταία δεκαετία, τότε η ανάκαμψη για χώρες όπως η Ελλάδα δεν θα είναι παρά ένα κέλυφος αποερήμωσης και κοινωνικής απαξίας.
