Θα μας αφήσει άραγε σημάδια όλη αυτή η μεγάλη περιπέτεια με την πανδημία; Σίγουρα, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα τι. Θα αλλάξει η συμπεριφορά μας, ο τρόπος ζωής μας; Βέβαια, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο, σε ποιους τομείς και για ποιο διάστημα.
Η ανθρώπινη φύση, όπως γνωρίζουμε από την εμπειρία τόσο χιλιάδων χρόνων, έχει τη δυνατότητα της προσαρμογής. Ο άνθρωπος ξεχώρισε από τα άλλα είδη, γιατί μπορούσε να προσαρμόζεται και να αλλάζει συνέχεια, να αλλάζει τον τρόπο σκέψης του και τον τρόπο ζωής του ώστε να επιβιώνει και να ευημερεί. Το έκανε εις βάρος άλλων ειδών και εις βάρος του πλανήτη, αλλά αυτή είναι μία άλλη συζήτηση.
Ή ίσως και να μην είναι μία άλλη συζήτηση γιατί αποδείχτηκε ότι υπάρχει μία σχέση μεταξύ της έξαρσης επιδημικών νόσων και ιδιαίτερα ιών, με τον τρόπο ζωής των ανεπτυγμένων κοινωνιών. Είναι τόσο χαρακτηριστικό ότι το μέτρο αντιμετώπισης της πανδημίας που έπιασε και ξέρουμε ιστορικά ότι είναι αποτελεσματικό, είναι η απόσταση και η καραντίνα, η απομόνωση. Ο άνθρωπος προστατεύεται όταν κρύβεται.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι με το που θα νιώσουμε ασφαλείς μετά το εμβόλιο, θα επιστρέψουμε σε συμπεριφορές που σήμερα μας είναι ενοχλητικές. Και στα μπαρ και στις παραλίες θα… συγχρωτιστούμε ελεύθερα και οικιοθελώς του χρόνου τέτοιον καιρό αν πάμε καλά. Και τις χειραψίες θα αρχίσουμε και τις αγκαλιές. Ανθρώπινα όλα αυτά.
Υπάρχει όμως η πρόκληση να δούμε την έννοια της φυσικής απόστασης σαν μέτρο περιορισμού της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη. Να διασώσουμε μεγάλες εκτάσεις οικοσυστημάτων από τη συνεχή παρουσία του ανθρώπου και να διαφυλάξουμε τα φυσικά αποθέματα. Να αναθεωρήσουμε αξίες και αντιλήψεις για την κίνηση, το εμπόριο και την αγορά που επιβάλλουν την εξάντληση των φυσικών πόρων και την εκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών με άναρχο και αυθαίρετο τρόπο που έχει γνώμονα μόνο το κέρδος. Να δούμε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, ποιοτικής διατροφής και ουσιαστικής μορφής σχέσης που θα αλλάζουν και το μοντέλο της αστικής ζωής.
Ωραία ακούγονται αυτά, τουλάχιστον από πολλούς. Στην πράξη όμως γίνονται δύσκολα. Γιατί το κλειδί είναι το κίνητρο της ανθρώπινης δράσης, και αυτό στις μέρες μας είναι το υπέρμετρο οικονομικό κέρδος και ο πλούτος. Πόσο και πώς να αλλάξει αυτό; Αυτό όμως και πια και το πρόταγμα που αλλάζει στις μέρες μας την πολιτική.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
