Αυτό το καλοκαίρι, μπορέσαμε και είδαμε από κοντά την «Γκουέρνικα 1», ένα από τα λίγα μεγάλα σε μέγεθος έργα, του Κυριάκου Κατζουράκη (1944-2021) σε εκθεσιακούς χώρους. Πριν από μερικές μέρες την είδαμε στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας, Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα στην οποία εκτίθεται μόνιμα από το 2019.
Είναι εμπειρία να μπορείς να είσαι μπροστά σε ένα τέτοιο έργο του Κατζουράκη, αυτού του τόσου σπουδαίου εικαστικού μας. Μπροστά σε αυτήν τη συνομιλία με το κλασικό έργο του Πικάσο, το οποίο νομίζεις ότι γνωρίζεις, καταφέρνει να σε βάλει σε ένα κόσμο ρηγμάτων, με νέα ερωτήματα πάνω στους «πολέμους» του καιρού μας. Μέσα από τεχνικές και εικόνες που τις θεωρούμε οικείες, από το κόμικς ως το σινεμά και τη λαϊκή ζωγραφική κι ακολουθώντας τη νοητή αφηγηματική γραμμή του τριπτύχου, στην έξοδο τα ερωτήματα αρχίζουν να βρίσκουν μέσα μας απαντήσεις. Ή να γεννάν νέα ερωτήματα.
Και λίγα λόγια όμως για τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας που δίνει σχήμα και κέντρο στην συνοικία με κατοικίες της Νεάπολης, στη Λάρισα.
Πρόκειται για ένα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο που μπορεί να φιλοξενεί ταυτόχρονα 3-4 παράλληλες εκθέσεις και βέβαια τη μοναδική συλλογή του Γεώργιου Κατσίγρα (1914-1998) με έργα από Ιακωβίδη ως Ψυχοπαίδη και Τάσσο, ενώ παράλληλα υπάρχουν και νέα αποκτήματα (από Κατράκη και Χουλιαρά ως Λαζόγκα).
Παράλληλα είναι ένα κτίριο αντάξιο των αναζητήσεων μίας σύγχρονης πόλης που θέλει να παρέχει αφενός υψηλό πολιτισμό στους πολίτες της, και παράλληλα να δημιουργεί νέες ταυτότητες.
Το σημειώνω αυτό, γιατί με αφορμή την ανάπλαση του παλιού πανεπιστημίου στα Γιάννενα, η πόλη κατέληξε στη δημιουργία απλώς νέων γραφείων για υπηρεσίες με τη λογική του ’50 και του ’70, ενώ υπήρξαν και απόψεις που έλεγαν ότι «δεν θέλουμε άλλους χώρους πολιτισμού» στην πόλη.
Στα Γιάννενα που έφτιαξαν το Πνευματικό Κέντρο το ’90 και στριμώχνονται σήμερα στις 200 θέσεις του Πολυχώρου «Δ. Χατζής»- που ευτυχώς υπάρχει κι αυτός. Και δεν έχει καν έναν χώρο για τη σπουδαία συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης ή έστω να μπορεί να φιλοξενήσει ένα έργο μεγάλων διαστάσεων κάποιου σπουδαίου ζωγράφου. Προς απάντηση για το τι κάνουν οι πόλεις σήμερα, θα αρκούσε όχι να φτάσουμε ως τη Λάρισα που είναι μακριά μάλλον, αλλά να πάμε ως το Μέτσοβο, για να δούμε την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, ένα πραγματικό κόσμημα δίπλα μας.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
