Δύο ερωτήματα θέτει η πολιτική συγκυρία σε σχέση με τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση τεκμαρτά εισοδήματα.
Το πρώτο είναι γιατί επιλέγει αυτό το μέτρο η κυβέρνηση πόσο μάλλον όταν πρόκειται για μία κυβέρνηση που πρεσβεύει τη μείωση της φορολόγησης και των εισφορών;
Το δεύτερο είναι αν υπάρχουν εναλλακτικές πολιτικές φορολόγησης που να αυξάνουν τα έσοδα του κράτους χωρίς την υπέρμετρη επιβάρυνση των φορολογουμένων.
Για το πρώτο ερώτημα, θα μπορούσαν να υπάρχουν δύο απαντήσεις. Η κυβέρνηση αυξάνει τη φορολόγηση επειδή αναζητά νέα έσοδα, έχοντας πρόβλημα στα ταμεία ή προβλέποντας ότι μπορεί να υπάρξει τέτοιο πρόβλημα. Δεν το έχει ομολογήσει αλλά δεν θα ήταν παράλογο και να επιζητήσει ένα σύστημα δημοσιονομικής επάρκειας μπροστά και στα προβλήματα που δημιουργούν οι πόλεμοι, η ενεργειακή ακρίβεια κλπ.
Η νέα φορολόγηση όμως δεν είναι έκτακτο μέτρο, όπως ήταν το τέλος επιτηδεύματος ή η προκαταβολή του φόρου, αντίθετα νομοθετείται για μόνιμη εφαρμογή. Και το αιτιολογεί η κυβέρνηση τονίζοντας ότι αναζητά αδήλωτα εισοδήματα που υποθέτει ότι υπάρχουν- κάτι που προκαλεί και τις βασικές διαμαρτυρίες των θιγόμενων κλάδων επαγγελματιών.
Μήπως τότε, επιδιώκεται σε δεύτερο βαθμό και η μείωση των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρών επιχειρήσεων, των οποίων ο αυξημένος αριθμός έχει στοχοποιηθεί από πολλές φιλελεύθερες αναλύσεις από την αρχή της κρίσης; Μήπως ο στόχος είναι και μία δομική αλλαγή στην αγορά όπως πχ το κλείσιμο των μικρών επιχειρήσεων ή η μείωση των δικηγόρων και η αύξηση των μεγάλων εταιριών;
Σε αυτήν την περίπτωση πάντως, η αγορά δείχνει προς μία μισθωτή εργασία με πολύ χαμηλές αμοιβές και κακές εργασιακές σχέσεις. Αυτό άραγε θα είναι το μέλλον για τους πολλούς επιστήμονες πχ που εργάζονται στο ελεύθερο επάγγελμα σήμερα;
Για τις εναλλακτικές πολιτικές τώρα, η συζήτηση είναι πιο δύσκολη ακόμα, πιο πολιτική όμως και ενταγμένη μέσα σε ένα διεθνές πλαίσιο προκλήσεων.
Η παγκόσμια τάση του νεοφιλελευθερισμού είναι χαμηλός παρεμβατισμός, ελεύθερη αγορά, ελάχιστες εισφορές και φόροι. Η οικονομία πρέπει να δουλεύει με την ιδιωτική αγορά, τις επενδύσεις και την εξοικονόμηση πόρων από τη μείωση των κρατικών επενδύσεων.
Μοντέλο διαφορετικό δεν έχει γίνει λειτουργικό σε μεγάλη κλίμακα παρά μόνο σε επιμέρους επίπεδα. Για παράδειγμα έσοδα από ιδιωτικοποίηση δημοσίων υπηρεσιών να περνάνε στο σύστημα υγείας και πρόνοιας ή οι κρατικές επενδύσεις να συνδυάζονται με ιδιωτικές.
Κατά συνέπεια είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι στην Ελλάδα θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένα σύστημα αναλογικής φορολόγησης με αύξηση των κρατικών δαπανών που θα άφηνε και στο περιθώριο τις άδικες οριζόντιες λύσεις των τεκμαρτών εισοδημάτων.
Με άλλα λόγια είναι ζήτημα πολιτικών επιλογών.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
