Κάποτε με είχε ρωτήσει φίλος, μορφωμένος και ενήμερος, τι εννοεί η λέξη «δυστοπία» που χρησιμοποίησα σε ένα άρθρο. Η αλήθεια είναι ότι θεωρούσα τη λέξη αυτή αρκετά διαδεδομένη, κυρίως λόγω της χρήσης της στη λογοτεχνία ή σε ένα μέρος της πολιτικής σκέψης. Οπότε και μου φάνηκε λίγο απρόβλεπτο το ότι είχα χρειαστεί να την περιγράψω. Υπάρχουν μεγάλα τμήματα της γνώσης που δεν τον εμπεριέχουν αυτόν τον όρο, αν και τελικά έκανα κάτι πιο εύκολο και τον περιέγραψα ως το αντίθετο της ουτοπίας. Χρησιμοποίησα όμως, και ένα πιο οικείο για τεχνοκράτες παράδειγμα, αυτό των σεναρίων για τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής.
Αλλά μάλλον είναι πιο απλά τα πράγματα. Δυστοπία είναι να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση με τον καύσωνα άλλες 60 ημέρες, δύο μήνες. Ας σκεφτούμε μόνο αν αντέχουμε δύο μήνες να εργαζόμαστε υπό τέτοιες συνθήκες όπως τις τελευταίες ημέρες ή αν θα μπορούσαμε να περιμένουμε σε μια ουρά υπηρεσίας χωρίς κλιματισμό. Κάπως έτσι θα μοιάζει μια ήπια εισαγωγή σε έναν δυστοπικό κόσμο, έναν κόσμο που θα απομακρύνονται συνέχεια οι «καλύτερες ημέρες» σε βαθμό που να μην τις προσδοκάς καν. Ο άνθρωπος ζει παντού, προσαρμόζεται. Μπορεί να προσαρμοστεί όμως, σε έναν κόσμο χωρίς ελπίδα; Σε μία διαρκή κατάσταση ανησυχίας, αδυναμίας και αδιεξόδων;
Υπάρχει όμως και το αντίθετο.Να πιστεύεις με αφέλεια ότι θα έρθουν καλύτερες ημέρες χωρίς να κάνεις τίποτα για αυτό, χωρίς κανένας να κάνει κάτι για αυτό και μάλλον όλοι να κάνουν κάτι ενάντια σε αυτό. Και το παράδειγμα ενός κόσμου που θερμαίνεται με το κλίμα να αναστατώνεται μοιάζει πολύ χαρακτηριστικό. Αλλά μάλλον το διαβάζουμε ακόμα σαν εξαίρεση, σαν μία παροδική κατάσταση που δεν οφείλεται σε κάποιες από τις ανθρώπινες δράσεις στον πλανήτη παρά σε κάποιες αστοχίες. Ποιος ξέρει, άλλωστε μπορεί η επιστήμη να κάνει θαύματα και να μας σώσει και πάλι. Για αυτό τις επόμενες ημέρες εμείς δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι για το κλίμα ή το φυσικό περιβάλλον. Όλα θα πάνε καλά.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
