Ο ρεαλισμός γίνεται συχνά ένα εργαλείο αδράνειας. Ο ρεαλισμός του «τόσο μπορούμε», «αυτές είναι οι δυνατότητες που έχουμε». Αυτή είναι η Ελλάδα μας, που είχε ειπωθεί κάποτε κι από ακόμα πιο ψηλά. Που είναι αλήθεια ότι πρέπει κανείς να αποδέχεται την κατάσταση, να έχει υπόψη του τα όρια και να γνωρίζει τα δεδομένα. Γιατί υπάρχει και η απέναντι πλευρά που μόνο υπόσχεται, αιθεροβατεί και χρησιμοποιεί με ευκολία τα προτάγματα, τα σχέδια και τις επιθυμίες. Οδηγώντας έτσι συχνά στη ματαίωση του «άλλα περιμέναμε κι άλλα μας ήρθαν».
Την αποδοχή των ρεαλιστικών δεδομένων την ακούμε όταν τα πράγματα είναι δύσκολα. Αυτή την περίοδο οι δήμοι της χώρας για παράδειγμα αναφέρονται μόνο στις ελλείψεις που έχουν σε προσωπικό και χρηματοδοτήσεις. Κι έχουν δίκιο. Αλλά προεκλογικά δεν θυμόμαστε να είναι τόσο ρεαλιστές, αντίθετα ανέπτυσσαν το σύνολο του σχεδιασμού τους σαν να είναι έτοιμοι να τα υλοποιήσουν μόλις εκλεγούν. Που όταν εκλέγονται αρχίζουν τις ιδιωτικοποιήσεις «αφού δεν υπάρχουν πόροι».
Αλλά ο πρώτος διδάξας είναι η κυβέρνηση που παίζει ανάμεσα στο «λεφτά υπάρχουν» και στο «λεφτά δεν υπάρχουν». Δεν υπάρχουν λεφτά για να στελεχωθεί με οργανικές θέσεις το Δημόσιο με ένα πλήρες δίκτυο υπηρεσιών που θα μεταφέρουν τη δύναμη που έχει αποκτήσει ο ιδιωτικός τομέας, στο κράτος. Για τέτοιο κράτος, λεφτά δεν υπάρχουν.
Υπάρχουν όμως κονδύλια για να αναπτυχθεί η οικονομία μέσα από ένα άλλο μοντέλο, αυτό της συνεργασίας με τις ιδιωτικές επενδύσεις. Σήμερα θεωρείται δεδομένο ότι το κράτος υπάρχει για να μοχλεύει, για να υποστηρίζει την ιδιωτική οικονομία και όχι για να έχει τον πρώτο ρόλο. Είναι μία νέα συνθήκη ή μάλλον όχι και τόσο νέα αφού εισήχθη ήδη από τη δεκαετία του ’80 στις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία κ.α.
Κατά συνέπεια, σήμερα ο ρεαλισμός μοιάζει να έχει ένα κεντρικό ρόλο αναχαίτισης των διεκδικήσεων και των επιθυμιών όσων διεκδικούν καλύτερους μισθούς και καλύτερες συνθήκες ζωής.
Αντίθετα ως όραμα ορίζουμε την ακόμα μεγαλύτερη απελευθέρωση των αγορών από ρυθμιστικούς μηχανισμούς και τον όλο και μεγαλύτερο περιορισμό του Δημοσίου, το οποίο προορίζεται σε έναν «τεχνικό» και βοηθητικό ρόλο.
Είναι σαν να έχει γυρίσει ανάποδα ο κόσμος τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, σαν να έχει μετακινηθεί ο άξονας του σύμπαντος που γνωρίζαμε τους τελευταίους δύο αιώνες, σαν δυνατότητα έστω.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
