Στους καιρούς της ρευστότητας, της απαξίωσης και της υποχώρησης των κοινών και της αξίας της συλλογικότητας, είναι παρήγορο ότι η ιδέα της υπεράσπισης των δημόσιων χώρων στην πόλη, κρατάει και ίσως και να ενδυναμώνεται.
Η συμμετοχή και το ενδιαφέρον που έδειξε ο κόσμος για τις εκδηλώσεις του Δήμου στο παραλίμνιο και η επαναφορά της πρότασης για πεζοδρόμηση, είναι αξιοσημείωτη. Όλο και περισσότεροι κάτοικοι της πόλης κατανοούν ότι το πράσινο, η δημιουργική σχέση με το περιβάλλον, η βιώσιμη μετακίνηση, πρέπει να κερδίσουν χώρο έναντι του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Πριν από λίγα χρόνια ανάλογες προτάσεις γίνονταν πεδίο ακόμα και επιθέσεων από τους υπερασπιστές της πόλης- απέραντο πάρκινγκ.
Την εβδομάδα αυτή έρχεται και η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας να βάλει στο επίκεντρο τον δημόσιο χώρο.
Παρόλα αυτά, ούτε οι προβλέψεις για μία ριζική αλλαγή είναι ευοίωνες, ούτε η πραγματικότητα είναι εύκολη. Οι ελληνικές πόλεις διαμορφώθηκαν πάνω στην πυκνή και συχνά αυθαίρετη οικοδόμηση και στην κίνηση των ΙΧ. Οι ελληνικές πόλεις είναι μπετόν και λαμαρίνες. Ακόμα και σήμερα που έχουμε κατανοήσει τις νέες ανάγκες των κοινωνιών και τη σημασία νέων πολιτικών για τις μετακινήσεις, τα έργα που προωθούνται είναι ακόμα μεγαλύτεροι δρόμοι και ακόμα μεγαλύτερα πάρκινγκ. Κι αυτό έχει μία λογική, ας το αναγνωρίσουμε. Γιατί κάπως πρέπει να δοθούν διέξοδοι στα αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί επί δεκαετίες. Αλλά έτσι, χωρίς τομές και αλλαγές κατεύθυνσης, αναπαράγονται μόνο τα αδιέξοδα.
Κι αυτό το αδιέξοδο είναι πλέον το κρίσιμο επίδικο. Όντως στα Γιάννενα πρέπει να βρεθούν λύσεις στο παρκάρισμα στο παραλίμνιο και το ιστορικό κέντρο. Ειδικά μετά την άνοδο του τουριστικού ρεύματος και των επισκεπτών έγινε εμφανής η ανάγκη λύσεων. Και η αδυναμία που έχουν επιδείξει οι δημοτικές αρχές, τα τελευταία 15 χρόνια σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι ενδεικτική της αδυναμίας του πολιτικού δυναμικού να κινηθεί εκτός του παλαιού πλαισίου και να βρει νέα ανοίγματα πάνω στο πλέγμα των παλαιών και συντηρητικών δυναμικών. Γιατί είναι προφανής ο πολιτικός συντηρητισμός όταν δεν μπορείς να φανταστείς καν μία άλλη πόλη, όταν κυριολεκτικά δεν μπορείς να βρεις χώρο για να περπατάνε οι άνθρωποι και να βιώνουν τη σχέση τους με τον χώρο και τον χρόνο στον αστικό τους βίο.
Σίγουρα πάντως χρειάζονται νέα έργα, νέες επιλογές και ένα τεχνοκρατικό σχέδιο για την αλλαγή κατεύθυνσης, πράγματα που θα μπορούσε να κάνει ένας Δήμος έστω και με τους περιορισμένους πόρους. Στην πράξη πάντως, μόνο το κράτος μπορεί να δώσει πραγματική ώθηση σε μία νέα αντίληψη για τις πόλεις, με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει.
Από εκεί και πέρα είναι και θέμα βούλησης. Πολιτικής βούλησης με την έννοια ότι απαιτείται να γίνουν επιλογές από όσους κατέχουν την εξουσία να κάνουν κάτι ή να εκφράζουν την πρόθεση επιλογών. Κι εκεί δεν είμαστε σίγουροι ότι αυτές οι δυνάμεις είναι πλειοψηφικές στην πόλη.
Και χρειάζονται επιλογές και από τον πολύ κόσμο, από τους πολίτες. Κάποια στιγμή πρέπει και ο πολίτης να αναλάβει την ευθύνη του και να μη μένει μόνο θεατής ή απλώς συμμετέχων σε εκδηλώσεις. Είναι ο καιρός για ένα νέο βήμα για τις πόλεις. Κι είναι οι καιροί νεφελώδεις.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
