Αν αφήσουμε να περάσουν ακόμα 100 χρόνια, θα συνεχίσουμε να συζητάμε για την τύχη του κτιρίου του παλιού πανεπιστημίου στον οδό Δομπόλη. Το κάνουμε ήδη άλλωστε αρκετές πια δεκαετίες. Με τη διαφορά ότι στο μέλλον δεν θα υπάρχει το κτίριο όσο θα συνεχίζεται ο βανδαλισμός του και η φθορά του χρόνου.
Για τη σημασία που έχει το κτίριο αυτό για την πόλη, δεν χρειάζεται να συζητήσουμε άλλο δημόσια. Όλα τα δεδομένα είναι γνωστά, όπως γνωστό είναι και το ενδιαφέρον χιλιάδων ανθρώπων στην πόλη και όλη τη χώρα για την αξιοποίηση του κτιρίου που αφέθηκε να παρακμάσει αμέσως μόλις μετακόμισαν και τα τελευταία τμήματα του πανεπιστημίου. Η αξιοποίηση μέρους του κτιρίου για τις νέες εγκαταστάσεις της Εφορίας και άλλων δημοσίων υπηρεσιών έδειξε προσωρινά ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι συνολικότερο.
Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μία κάποια ανακίνηση του θέματος, χωρίς όμως σχέδιο και στόχευση. Αρμόδιο πλέον είναι το κράτος στο οποίο και ανήκει το κτίριο, αν όμως η πόλη δεν κινηθεί συντονισμένα με σαφείς στόχους και κυρίως με άποψη και πρόγραμμα για το μέλλον της όπως θα εντάσσει τη νέα μορφή του κτιρίου, τότε και πάλι δεν θα γίνει τίποτα.
Την Τρίτη, ο υπογράφων δημοσίευσε στην Εφημερίδα των Συντακτών, την ολοκληρωμένη πρόταση που έχει καταθέσει ο Αρχιτέκτων Μανώλης Κολοκυθάς για τη δημιουργία ενός Κέντρου Μοντέρνας Τέχνης, ενός πολιτιστικού και πνευματικού πολυχώρου με πολλαπλές χρήσεις. Η πρόταση είχε κατατεθεί και κατά τη διάρκεια της δημαρχίας Θωμάς Μπέγκα που έδειξε ενδιαφέρον, ενώ ανοιχτός στη συζήτηση δηλώνει πλέον και ο Μωυσής Ελισάφ. Η πρόταση δε είχε παρουσιαστεί εκτενώς και στην «Ε» και στο σύνολο του τοπικού Τύπου.
Με τον Μανώλη Κολοκυθά επισκεφτήκαμε το χώρο του κτιρίου της Δομπόλη, τον Μάρτιο λίγο πριν από την καραντίνα. Είναι εντυπωσιακό πόσο «φρέσκος» είναι ακόμα ο χώρος, πόσο έτοιμος για την αλλαγή. Αύριο το πρωί αν διοργανώναμε μία έκθεση στην αίθουσα τελετών θα μπορούσε να λειτουργήσει μια χαρά. Παράλληλα, είναι ένας χώρος που φέρει τη ζώσα μνήμη των χιλιάδων νέων που πέρασαν από εκεί, την ένταση του επιστημονικού και εκπαιδευτικού λόγου, την ισχύ αυτό του τόσο δυναμικού κομματιού της πόλης που άλλαξε τα Γιάννενα μετά το ’70. Ακόμα και στα σκαλιά της εισόδου να περπατήσεις, νιώθεις ότι πρόκειται για έναν σημαντικό χώρο.
Μία κύρια δυσκολία που έχουμε στα Γιάννενα, γενικά είναι ότι δεν ξέρουμε τι να κάνουμε με τον δημόσιο χώρο. Κι αυτό προκύπτει από την αδυναμία μας να βρούμε ποιες είναι οι «ψυχές» της πόλης, η ταυτότητά της. Αυτό συμβαίνει και με το παλιό πανεπιστήμιο. Οι προτάσεις να γίνουν γραφεία, υπηρεσίες, εστίες, σχολεία, έχουν τη λογική τους, όμως δεν θα δώσουν ταυτότητα στην πόλη, δεν θα την αλλάξουν.
Η πρόταση για το Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης, όπως έχει τεκμηριωθεί, δημιουργεί ένα ισχυρό πολιτιστικό και πνευματικό τοπόσημο αντάξιο της ιστορίας και της σημασία των Ιωαννίνων. Συνδυάζει όλες τις χρήσεις, ακόμα και τη λειτουργία των υπηρεσιών, συνομιλεί με το γειτονικό Πρότυπο Γυμνάσιο της Ζωσιμαίας, αλλά το κυριότερο, δημιουργεί έναν βιώσιμο χώρο που προβάλλει το περιεχόμενό του στο μέλλον. Και το περιεχόμενο είναι η σύγχρονη δημιουργία των νέων ανθρώπων της πόλης, η οποία σε έναν διαρκή διάλογο με τα καλλιτεχνικά και πνευματικά κινήματα της εποχής μας, οικοδομεί ένα πολιτιστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας.
Αυτό μπορεί να είναι το μέλλον του παλιού πανεπιστημίου, αυτός είναι δυνατόν να είναι ο δρόμος για το μέλλον της ίδιας της πόλης, η οποία φιλοδοξεί να γίνει ένα μητροπολιτικό κέντρο στην νοτιο-ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Η συστράτευση στην αλλαγή της πόλης μας περνάει μέσα από ορόσημα και προκλήσεις και μία τέτοια βρίσκεται μπροστά μας στον ωραίο δρόμο που φέρει το όνομα ενός οραματιστή εθνικού ευεργέτη.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
