Μία φράση που τείνει να γίνει κοινότοπη είναι η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Κοινότοπη, κλισέ, γιατί τη χρησιμοποιούμε πολύ εύκολα, κάτι σαν μαγική φράση που από μόνη της θα μπορούσε να αλλάξει τα πράγματα. Στην πράξη όμως λίγα πράγματα αλλάζουν και λίγα γίνονται προς την αλλαγή.
Αν θέλουμε να έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του τουρισμού. Ο τουρισμός είναι όντως μία αλλαγή στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας αφού μετέβαλε και τα οικονομικά μεγέθη, αλλά και τον τρόπο που βλέπουμε την ανάπτυξη βάζοντας στον χάρτη της οικονομίας νέες περιοχές, αλλάζοντας τα δεδομένα για πολύ μεγάλες περιοχές της χώρας και συσσωρεύοντας βέβαια και επιπτώσεις και μείζονες μεταβολές στον τόπο μέσα στα χρόνια. Παρ’ όλα αυτά και η τεράστια ανάπτυξη του τουρισμού έχει πίσω της ιστορία άνω του μισού αιώνα, οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί νέο δεδομένο σε καμία περίπτωση. Αντίθετα και σε αυτήν την περίπτωση γίνεται συζήτηση για αλλαγή τουριστικού μοντέλου που θα πρέπει να αφήσει πίσω του το «ήλιος και θάλασσα» και να δεις εναλλακτικές εμπειρίες, χωρίς όμως να έχει επέλθει και κάποια κρίσιμη αλλαγή.
Η πραγματικότητα άλλωστε λέει ότι και διεθνώς έχει παγιωθεί ένα κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης. Οι ανοιχτές αγορές σε όλον τον κόσμο και η κυκλοφορία κεφαλαίων και προϊόντων, η επένδυση στην αύξηση της παραγωγής και κατ’ επέκταση η αύξηση του κέρδους των επιχειρήσεων, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του πλανήτη κλπ.
Εκεί που φαίνεται ότι έχει μπει πλέον ένα σημείο κεντρικού προβληματισμού είναι το θέμα των φυσικών πόρων και της Κλιματικής Αλλαγής. Εκεί που ακριβώς διαφαίνεται ότι το παγκόσμιο παραγωγικό μοντέλο μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ίδια την υγεία των ανθρώπων.
Υπάρχουν περιθώρια σε χώρες σαν την Ελλάδα να βρουν διαφορετικά μοντέλα ανάπτυξης; Και τι πρέπει να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν αν τα επιλέξουν; Πάντως σήμερα υπάρχει ανάγκη για κάτι νέο και διαφορετικό που σίγουρα θα περιλαμβάνει και ένα «πράσινο» δρόμο προς το μέλλον.
Πώς χαλάει η δίαιτα ένα βράδυ Σαββάτου
Χαλάνε πολλές δίαιτες λέει τα σαββατοκύριακα γιατί το ρίχνουν έξω οι άνθρωποι που όλες τις άλλες μέρες τηρούσαν το διατροφικό πρόγραμμά τους. Λογικό μου ακούγεται. Γιατί κάπου χρειάζεται και να ξεσκάσει και να ξεσπάσει ο καθένας, εκεί που νιώθει ότι πιέζεται από παντού και ότι οι μέρες του κυλάνε μέσα στην πίεση και τον περιορισμό. Και συνήθως δεν φταίει αυτή καθ΄ αυτή η δίαιτα και οι περιορισμοί της. Φταίνε οι άλλοι περιορισμοί. Οι μισθοί που τελειώνουν πριν από το τέλος του μήνα, η αγωνία για τα έξοδα που τρέχουν, για το μέλλον των παιδιών, για την αδυναμία να υλοποιήσεις τα όνειρά σου, τα αδιέξοδα που γεννιούνται από τα τείχη που σηκώνει η καθημερινότητα.
Εκεί και σε πολλά ακόμα σημεία που έχει να δείξει η ζωή μας είναι οι περιορισμοί που συσσωρεύονται και όχι στα γραμμάρια πρωτεΐνης που προβλέπονται καθημερινά. Και για αυτό κάποιος μπορεί να φάει σαν μην υπάρχει αύριο κάποια Παρασκευή βράδυ ή να πιει πολύ το σαββατόβραδο.
Γιατί στο τέλος, η ανισορροπία των ζωών μας είναι που μας φέρνει και ανισορροπίες στον τρόπο που λειτουργούμε και σε εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις και σε προσπάθειες που κάνουμε για να ζήσουμε. Γιατί να ζήσουμε θέλουμε καλά όλοι μας. Και ας μην ξέρουμε πάντα και τον τρόπο.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
