Αρχές ’80 οι δικοί μου πήγαν και φύτεψαν στάρι σε ένα μεγάλο χωράφι, προικώο της μάνας μου, στην Γκρόμπα, πάνω από τη βρύση του Αγίου Παντελεήμονα στη Μυροδάφνη. Άνυδρος τόπος που τον χτύπαγε ο ήλιος και οι άνεμοι. Το θερίζαμε και το κουβαλάγαμε παιδιά με τις φοράδες του παππού, στο χωριό. Κόπος πολύς και κέρδος ελάχιστο. Σήμερα θα λέγαμε ότι είχαμε τουλάχιστον δικό μας βιολογικό αλεύρι. Τότε μέσα σε ένα δύο χρόνια καταλάβαινες ότι μπορούσες να πας στα σούπερ μάρκετ της εποχής και να πάρεις πολύ φτηνότερο αλεύρι. Απλά μαθήματα παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Τα όρια ήταν ευδιάκριτα πια. Δεν υπήρχε δρόμος «επιστροφής στο χωριό». Οι αναμνήσεις του παλιού τρόπου ζωής, οι σύνδεσμοι με όσους έμεναν ακόμα πίσω, η απλότητα της καθημερινότητας και ο συγχρονισμός με την εναλλαγή των εποχών, δεν μπορούσαν πια να συνδυαστούν με τη ζωή στην πόλη και τις νέες ανάγκες που προέκυπταν. Άλλωστε η παλιά ζωή του χωριού ήδη μετατρεπόταν το πολύ σε μία μάχη για τις διοικήσεις των πολιτιστικών συλλόγων που ξεφύτρωναν από παντού στις πόλεις, με το όνομα του χωριού στον τίτλο να είναι ο μόνος σύνδεσμος και η παρουσία στο ετήσιο πανηγύρι που έφθινε και αυτό, χωρίς όμως ακόμα να είναι ευκρινής η φθορά.
Και ήταν και η αποτυχία του κράτους. Στα χωριά σταδιακά μένανε χωρίς δρόμους, χωρίς νερό, χωρίς συγκοινωνίες, χωρίς εκσυγχρονισμό της κτηνοτροφίας και της γεωργίας. Οι τεράστιοι πόροι που ήρθανε από την ΕΟΚ έπεσαν όπου ήταν δυνατό, εκεί που μπορούσαν να απορροφηθούν, όπως έγινε και σε όλη την Ευρώπη, με τις εδώ παθογένειες βέβαια οργάνωσης και επιχειρηματικότητας πολύ πιο έντονες. Η Ευρώπη δίνει τη μάχη της γεωργίας από το ’50 χωρίς όμως ως και σήμερα να καταφέρει να αντιμετωπίσει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό με έναν διαφορετικό τρόπο.
Σήμερα βρίσκεις εύκολα αλεύρι καλής ποιότητας και βιολογικής καλλιέργειας. Και υπάρχουν και βίντεο που σε μαθαίνουν να φτιάχνεις το δικό σου ψωμί στο σπίτι. Στο σπίτι μοναχός σου, με βιντεοκλήση για να μιλάς με συγγενείς και φίλους από μακριά. Χωρίς πολλή νοσταλγία. Μόνο με κανά σκίρτημα πότε πότε αν είσαι στα χρόνια που υπάρχουν ακόμα οι μνήμες από την παλιά ζωή.
ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
