Συμπτώματα όπως ο πυρετός, ο πονοκέφαλος και η κόπωση εξελίσσονται ταχύτατα και ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές
«Ύπουλη νόσος» θεωρείται η μηνιγγίτιδα, καθώς τα πρώτα συμπτώματά της θεωρούνται κοινά, όμως εξελίσσονται ταχύτατα.
Τα πρώτα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας είναι ο πυρετός, το αίσθημα νωθρότητας, η κεφαλαλγία, η φωτοφοβία κτλ. Έτσι, είναι πολύ πιθανό ο ασθενής ή ο φροντιστής όταν πρόκειται για παιδιά, να δώσει τη δέουσα σημασία και όταν αυτά εξελιχθούν – συνήθως μέσα σε ένα 24ωρο – να είναι αργά.
Ειδικά όσον αφορά στη Μηνιγγίτιδα Β, ένα στα πέντε περιστατικά ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπλοκές όπως μόνιμες αναπηρίες ή βλάβες, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα βρέφη και τα παιδιά κάτω των 4 ετών. Μαζί με τους εφήβους, αποτελούν τις δύο ηλικιακές ομάδες υψηλότερου ρίσκου, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία.
Τα βρέφη ουσιαστικά κινδυνεύουν από την οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο, καθώς το ανώριμο ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί ευκολότερα να προσβληθεί από κάποιον ενήλικα που μπορεί να είναι ασυμπτωματικός φορέας: Στατιστικά, περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού κάποια στιγμή στην ζωή τους, μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς του βακτηρίου, με αποτέλεσμα να μπορεί να το μεταδώσουν μέσω καθημερινών ενεργειών στενής επαφής όπως το φιλί, ο βήχας ή το φτέρνισμα.
O μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος και ο αιμόφιλος ινφλουέντζας τύπου Β προκαλούν πάνω από το 75% όλων των κρουσμάτων βακτηριακής μηνιγγίτιδας και είναι υπεύθυνοι για το 90% της βακτηριακής μηνιγγίτιδας στα παιδιά. Στους ενήλικες επικρατεί ο πνευμονιόκοκκος ακολουθούμενος από τον μηνιγγιτιδόκοκκο και έπεται η λιστέρια που εμφανίζει ιδιαίτερα αυξημένη συχνότητα στη νεογνική περίοδο και στους άνω των 50 ετών. Τα λιγότερο συχνά βακτηριακά αίτια όπως ο σταφυλόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος ομάδας Β, τα εντεροβακτηριοειδή και η λιστέρια προκαλούν νόσο σε ευαίσθητους πληθυσμούς όπως νεογνά και ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς.
Πώς εκδηλώνεται κλινικά η μηνιγγίτιδα
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, το φάσμα της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου ποικίλλει από πυρετό και ασυμπτωματική βακτηριαιμία ως σηψαιμία, τοξική καταπληξία και θάνατο.
Τα κλινικά συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία. Οι περισσότερες άτυπες εικόνες παρατηρούνται στη νεογνική και βρεφική ηλικία.
Η τυπική αρχική κλινική εικόνα της μηνιγγίτιδας χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη πυρετού, ναυτία, έμετο, κεφαλαλγία, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και μυαλγίες.
Όπως επισημαίνει ο ΕΟΔΥ, σε προοπτική επιδημιολογική μελέτη, η κλασική τριάδα συμπτωμάτων «πυρετός, αυχενική δυσκαμψία και επηρεασμένο επίπεδο συνείδησης» ήταν παρούσα σε 27% των ασθενών με μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα ενώ ήταν πιο συχνή στην πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα (58%).
Με την προσθήκη του εξανθήματος το ποσοστό ασθενών που είχαν τουλάχιστον δύο από τα τέσσερα αυτά σημεία ανέρχεται στο 89%.
Άλλα συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, κακουχία, έμετοι, σπασμοί συνοδεύουν τη νόσο.
Οι σπασμοί εμφανίζονται συχνότερα στα παιδιά (20-30%) και σε λιγότερο από 12% στους ενήλικες. Ξεκινούν ως εστιακοί και δευτερογενώς γενικεύονται.
Εμβολιασμός κατά της Μηνιγγίτιδας Β
Για τη Μηνιγγίτιδα Β που είναι η πιο συχνή στην χώρα μας, υπάρχει εμβόλιο, που συστήνεται ήδη από τη βρεφική ηλικία, αλλά δεν περιλαμβάνεται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού, δηλαδή οι γονείς καλούνται να καταβάλλουν το κόστος εξ ολοκλήρου.
Οι παιδίατρος οφείλουν να ενημερώνουν κατάλληλα τους γονείς για τον συγκεκριμένο εμβολιασμό, όπως και για τα υπόλοιπα εμβόλια, που είναι υποχρεωτικά στη χώρα μας και προστατεύουν από τους υπόλοιπους τύπους μηνιγγίτιδας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει στο όραμά του για έναν «κόσμο ελεύθερο» από μηνιγγίτιδα μέχρι το 2030, τον εμβολιασμό ως το μοναδικό όπλο προς αυτή την κατεύθυνση.
