Ο νέος κορωνοϊός έχει καταφέρει μέσα σε λίγους μήνες να «τρομοκρατήσει» τον πλανήτη.
Με τα κρούσματα και τους θανάτους να αυξάνονται καθημερινά και την ασθένεια να «ταξιδεύει» γρήγορα μακριά από την Κίνα, στην οποία ξεκίνησε, κυβερνήσεις, φορείς και πολίτες βρίσκονται σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν τον «άγνωστο» ιό.
Φυσικά, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Έκτακτα μέτρα έχουν ανακοινωθεί, και όλοι προετοιμάζονται για τη νέα επιδημία που ίσως «χτυπήσει» σύντομα την πόρτα της χώρας μας.
Με αφορμή τα γεγονότα αυτά, το emea.gr «θυμάται» μερικές από τις μεγαλύτερες επιδημίες που «σημάδεψαν» τον πλανήτη, τα τελευταία 20 χρόνια:
SARS (2003-2004)
Ο SARS, ακρωνύμιο του Severe Acute Respiratory Syndrome, ήταν η πρώτη μεγάλη επιδημία της νέας χιλιετίας. Το σοβαρό αυτό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο είναι ιογενής νόσος του αναπνευστικού συστήματος, ζωονοσικής προέλευσης, η οποία προκαλείται από τον κορωνοϊό του SARS.
O θανατηφόρος ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ της νότιας Κίνας, στις 16 Νοεμβρίου του 2002 και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε είκοσι και πλέον χώρες της Βόρειας και Νότιας Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας
Από τότε μέχρι τον Ιούλιο του 2003, ο SARS εξελίχθηκε σε επιδημία, με 8,098 κρούσματα και 774 θανάτους σε 17 χώρες. Οι περισσότεροι εξ αυτών καταγράφηκαν στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ. Από το 2004, δεν έχει υπάρξει επίσημα κάποιο κρούσμα παγκοσμίως. Το 2017, Κινέζοι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ο ιός προερχόταν από ρινολοφίδες νυχτερίδες των σπηλαίων της επαρχίας Γιουνάν.
H1N1 (2009-2010)
Η πανδημία του Η1Ν1, ιού της γρίπης Α, είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους. Ο ιός αυτός προκαλεί μια μορφή γρίπης που αρχικά προσέβαλε τους χοίρους, γι’αυτό και ονομάστηκε γρίπη των χοίρων. Το 2009 ένα μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού που προκύπτει από το συνδυασμό γονιδιακών τμημάτων του ιού της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων, μεταφέρθηκε στον άνθρωπο και προκάλεσε την πανδημία της γρίπης Η1Ν1 του 2009.
Η αρχή φαίνεται ότι έγινε στο Μεξικό το Μάρτιο ενώ μέχρι τον Ιούνιο του ίδιου έτους είχαν επιβεβαιωθεί σχεδόν 30000 περιπτώσεις του Η1Ν1 σε 74 χώρες. Στις 29 Απριλίου 2009 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε πως ο ιός και η μέχρι τότε πορεία του κάλυπτε τις προϋποθέσεις για τη Φάση 5 στην κλίμακα συναγερμού του Οργανισμού, που σήμαινε ότι ο ιός μεταδίδεται από χώρα σε χώρα. Το επόμενο και ανώτερο επίπεδο συναγερμού ήταν η Φάση 6, που σημαίνει ότι η επιδημία της ασθένειας έχει μεταβληθεί σε πανδημία. Λίγο αργότερα, τον Ιούνιο του 2009, Ο ΠΟΥ ανέβασε και επίσημα το επίπεδο συναγερμού στη Φάση 6. Η πανδημία της νέας γρίπης Α (Η1Ν1) ήταν η πρώτη μετά από 41 χρόνια.
Ο ίδιος οργανισμός ανακοίνωσε στις 11 Ιουνίου 2010 ότι η πανδημία γρίπης είχε λιγότερα θύματα από την κοινή γρίπη. Ειδικότερα, από την πανδημία του 2009 πέθαναν σε όλο τον κόσμο 18.156 πολίτες, τη στιγμή που οι θάνατοι από την εποχική γρίπη κυμαίνονται από 250.000- 500.000 παγκοσμίως. Επίσημα η πανδημία έληξε στις 10 Αυγούστου 2010. Μέχρι εκείνη την ημέρα οι θάνατοι υπολογίζονταν γύρω στους 18.500.
Ebola (2014-2016)
Η νόσος του ιού Ebola (EVD), παλαιότερα γνωστή ως αιμορραγικός πυρετός Ebola, είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή, συχνά θανατηφόρα ασθένεια στον άνθρωπο. Ο ιός μεταδίδεται σε ανθρώπους από άγρια ζώα και στη συνέχεια εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τα σημάδια και τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν μεταξύ δύο ημερών και τριών εβδομάδων μετά τη σύλληψη του ιού με πυρετό, πονόλαιμο, μυϊκούς πόνους και πονοκεφάλους. Εμετός, διάρροια και εξανθήματα συνήθως ακολουθούν, μαζί με μειωμένη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Από αυτό το στάδιο και μετά, μερικοί ασθενείς αρχίζουν να αιμορραγούν τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Η ασθένεια έχει υψηλό κίνδυνο θανάτου, σκοτώνοντας 25% έως 90% αυτών που μολύνονται, με μέσο όρο περίπου 50%. Αν και ο ιός εμφανίστηκε πρώτη φορά το 1976 και έκτοτε έχει μεταδοθεί αρκετές, φορές, το μεγαλύτερο ξέσπασμα μέχρι σήμερα ήταν το 2014-2016 στη Δυτική Αφρική. Μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια, ο ιός σκότωσε πάνω από 11.300 ανθρώπους, ενώ συνολικά καταγράφηκαν 28,646 κρούσματα.
Η επιδημία του Ebola σταμάτησε επίσημα στις 29 Μαρτίου 2016, ωστόσο το 2019 ο ιός επανεμφανίστηκε στο Κονγκό, με τον ΠΟΥ να σημαίνει ξανά «συναγερμό».
Zika (2015-2016)
Στις αρχές του 2015, μια εκτεταμένη επιδημία του πυρετού Zika, που προκλήθηκε από τον ιό Zika στη Βραζιλία, εξαπλώθηκε σε άλλα μέρη της Νότιας και της Βόρειας Αμερικής. Γρήγορα, ο ιός επεκτάθηκε επίσης σε διάφορα νησιά στον Ειρηνικό και στη Νοτιοανατολική Ασία.
Τον Ιανουάριο του 2016, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) δήλωσε ότι ο ιός ήταν πιθανό να εξαπλωθεί σε όλη την Αμερική μέχρι το τέλος του έτους.
Τον Φεβρουάριο του 2016, χαρακτήρισε το ξέσπασμα του ιού, ως «Public Health Emergency of International Concern», δηλαδή μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, παγκοσμίως, καθώς αυξάνονταν οι αποδείξεις ότι ο Zika μπορεί να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες και νευρολογικά προβλήματα.
Ο συγκεκριμένος ιός μπορεί να μεταδοθεί από μια μολυσμένη έγκυο γυναίκα στο έμβρυό της, και να προκαλέσει μικροκεφαλία και άλλες σοβαρές ανωμαλίες του εγκεφάλου στο βρέφος. Οι λοιμώξεις του Zika στους ενήλικες μπορεί να οδηγήσουν σε σύνδρομο Guillain-Barré, μια σπάνια διαταραχή στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα νεύρα. Ο ιός συνδέεται επίσης με αποβολή, θνησιγένεια και άλλες νευρολογικά παθήσεις.
Γι’ αυτό, αν και δεν είναι θανατηφόρος, όπως άλλοι ιοί, το ξέσπασμά του είχε τεράστιο αντίκτυπο στην παγκόσμια υγεία. Το 2016, καταγράφηκαν 216.207 κρούσματα μόνο στη Βραζιλία, το επίκεντρο της επιδημίας, και περίπου 8604 βρέφη γεννήθηκαν με δυσμορφίες.
Ευτυχώς, τον Νοέμβριο του 2016, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε το τέλος της πανδημίας.
