Ένα βιβλίο των Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη και Νίκου Πρεβελάκη
Στην ελληνοαγγλική αυτή έκδοση οι συγγραφείς επιχειρούν μία δοκιμή διαλόγου ιδεών, ο οποίος, μολονότι είναι τυπωμένος στο χαρτί, δείχνει να μην έχει τελειώσει, αλλά παραμένει «ανοιχτός» όσο «ανοιχτές» συντηρούνται οι αβέβαιες και ρευστές πραγματικότητες της εποχής μας.
Κεντρικός άξονας της «συζήτησης» είναι ο σύγχρονος φόβος (ως ψυχολογικό φαινόμενο αλλά και ως μέσο εξουσιασμού), μια έννοια την οποία, ωστόσο, οι συγγραφείς αποφεύγουν να οριοθετήσουν, πολύ δε περισσότερο να στεγανοποιήσουν, επιλέγοντας όρους όπως κύκλοι ή κύματα φόβου.
Τα κείμενα των συγγραφέων «συνομιλούν» μεταξύ τους από διαφορετικές γνωστικές αφετηρίες και αντανακλούν ελεύθερα φιλοσοφικές και πολιτικές απόψεις, αλλά και γλωσσολογικές.
Οι συγγραφείς παρατηρούν ότι τα τελευταία χρόνια η πολιτική συνδέεται συχνά με όρους κρίσεων και φόβου, με παραδείγματα την τρομοκρατία, την οικολογική και οικονομική κρίση και εσχάτως την πανδημία. Η ζωή έχει αναχθεί σε υπέρτατη αξία και αυτό αναβαθμίζει τον φόβο σε κυρίαρχο συστατικό της πολιτικής. Παρατηρούν ότι, όσο πιο ασφαλής γίνεται ο κόσμος, τόσο παγιώνεται ο εθισμός στον φόβο.
Παράλληλα, επισημαίνουν ότι η γλώσσα ασθμαίνει να περιγράψει και να αναπαραστήσει εναλλασσόμενες σκληρές ή και βάρβαρες πραγματικότητες. Τη στιγμή που χρειαζόμαστε ονόματα για να περιγράψουμε καινούργιες καταστάσεις, χρειαζόμαστε περισσότερα ονόματα για να μιλήσουμε για πρώην «πράγματα», που σείονται ή αποσυναρμολογούνται μπροστά σε ασυμμετρίες και μετακινούνται ασταμάτητα.
Αναλύουν τη γλώσσα του φόβου και υπογραμμίζουν ότι, ειδικά στην περίπτωση της πανδημίας, η επίκληση των ειδικών, αν και απολύτως αναγκαία, κινδυνεύει να αυξήσει την καχυποψία πληθυσμιακών ομάδων, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την εξάπλωση ενός διάχυτου φόβου στα κοινωνικά δίκτυα.
Νικόλας Πρεβελάκης
Ο Νικόλας Πρεβελάκης είναι Associate Senior Lecturer Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Harvard, όπου διδάσκει ιστορία της ηθικής και πολιτικής σκέψης καθώς και τη σχέση έθνους και θρησκείας στο σύγχρονο κόσμο. Κατέχει ένα πρώτο διδακτορικό δίπλωμα στην Ηθική και Πολιτική Φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris 4, 2001) και ένα δεύτερο στην Πολιτική Κοινωνιολογία από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης (Boston University, 2006). Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε θέματα πολιτικής φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας, και κοινωνιολογίας, με έμφαση στη σχέση εκκοσμίκευσης και νεωτερικότητας, τη σχέση ψυχολογίας και κοινωνικής θεωρίας, καθώς και την έννοια του προσώπου στην ελληνική σκέψη. Από το 2011, είναι Βοηθός Διευθυντής Ανάπτυξης Προγραμμάτων στο Center for Hellenic Studies του Harvard.
Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη
Η Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, συνεργάτιδα (Αssociate) Γλωσσολογίας στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και μέλος της Διεπιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου στο Ναύπλιο. Είναι συγγραφέας και επιμελήτρια πολλών βιβλίων. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία της διακεκριμένης ερευνήτριας και κριτή από το Untested Ideas Research Center στις ΗΠΑ. Είναι εκλεγμένη Εκτελεστική Πρόεδρος Διεθνών Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Ευρωαμερικανικού Συμβουλίου Γυναικών.
Έχει υπηρετήσει ως προσκεκλημένη καθηγήτρια στο Πρόγραμμα Harvard – Olympia του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Διευθύνει το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ». Είναι επιστημονική υπεύθυνη προγραμμάτων γλωσσικής κατάρτισης για δημοσιογράφους στην Ελληνική Δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Διευθύνει το Εργαστήριο Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης του ΠΤΝ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στο παρελθόν εργάστηκε ως δημοσιογράφος.
