Το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο που υπογράφηκε ανάμεσα στην Αγκυρα και την κυβέρνηση της Τρίπολης στις 3 Οκτωβρίου καταγγέλλει και επισήμως η Αθήνα με επιστολή της μόνιμης αντιπροσώπου της Ελλάδας στον ΟΗΕ, Μαρίας Θεοφίλη, προς τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Παρά τη σκληρή διπλωματική γλώσσα που χρησιμοποιείται, στο τέλος της επιστολής σημειώνεται ότι «η Ελλάδα διατηρεί όλα τα δικαιώματά της υπό το διεθνές δίκαιο και καλεί τη Λιβύη και την Τουρκία να σεβαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και να απέχουν από κάθε κίνηση που μπορεί να παραβιάζει αυτά τα δικαιώματα και αποσταθεροποιεί την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή.
Με αυτή την ευκαιρία η Ελλάδα επιθυμεί να επαναλάβει την ισχυρή δέσμευσή της στην επίλυση κάθε ζητήματος οριοθέτησης με τις γειτονικές χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο με ειρηνικά μέσα, καλή τη πίστη και σε συμφωνία με το δίκαιο της Θάλασσας».
Την ίδια στιγμή, πάντως, η Αγκυρα επιμένει στη γλώσσα των απειλών, όπως προκύπτει και από τη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας.
Στο ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση τονίστηκε ότι η Ελλάδα «αδιαφορεί για τις προτάσεις διαλόγου» και της ζητείται «να τερματίσει το συντομότερο δυνατόν τις δραστηριότητες στρατιωτικοποίησης των νησιών με αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς και όλες τις παραβιάσεις διεθνών συνθηκών και του διεθνούς δικαίου».
Στην επιστολή της κ. Θεοφίλη, η οποία επιδόθηκε στον κ. Γκουτέρες στις 17 Νοεμβρίου, σημειώνεται ότι η Ελλάδα προφανώς απορρίπτει το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο στον τομέα των υδρογονανθράκων, το οποίο και περιγράφεται ότι «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και μια εσκεμμένη κλιμάκωση που υπονομεύει τη σταθερότητα στην περιοχή».
Η κ. Θεοφίλη υπενθυμίζει τα εξαρχής αυτοδίκαια δικαιώματα (ipso facto και ab initio) της Ελλάδας στην περιοχή, όπως αυτά βασίζονται, μεταξύ άλλων και στη συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο.
Υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι και το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον Οδικό Χάρτη του 2020 για την επίλυση της λιβυκής σύγκρουσης, σύμφωνα με τον οποίο η εξωτερική πολιτική του λιβυκού κράτους θα πρέπει να διεξάγεται «με τρόπο που θα διατηρεί τις φιλικές και ειρηνικές σχέσεις με τους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους και σε συμφωνία με τους κανόνες της καλής γειτονίας και αμοιβαίων συμφερόντων».
Με βάση αυτή τη συγκεκριμένη πρόβλεψη, αλλά και το προηγούμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο, η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας σημειώνει ότι «μια συμφωνία σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα των υδρογονανθράκων εμπίπτει ξεκάθαρα εντός του πλαισίου των συμφωνιών των οποίων η εκτελεστική αρχή αποκλείεται από την ολοκλήρωσή τους». Εν ολίγοις η Ελλάδα γνωστοποιεί στον γ.γ. του ΟΗΕ ότι η τρέχουσα κυβέρνηση της Τρίπολης απλούστατα δεν δικαιούται να προχωράει σε οποιαδήποτε συμφωνία δεσμεύει τις επόμενες, δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις οι οποίες με βάση το διεθνές δίκαιο είναι οι μοναδικές που έχουν τέτοιες δικαιοδοσίες.
Η κ. Θεοφίλη υπογραμμίζει, επιπλέον, το γεγονός ότι στο νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχουν αντιδράσει διεθνείς δρώντες, κράτη στην περιοχή, αλλά και πέρα από αυτή, αλλά και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι εντός των λιβυκών θεσμών. Η επιστολή της κ. Θεοφίλη προσεκτικά διατυπωμένη παραδόθηκε στον γ.γ. του ΟΗΕ σε περίοδο μετά και την απόφαση της Ελλάδας να αδειοδοτήσει την κοινοπραξία ExxonMobil – HELLENiQ Energy για έρευνες σε περιοχή που δυνητικά μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ της Αθήνας και μιας νόμιμης κυβέρνησης στην Τρίπολη.
Προσεκτική NAVTEX για «Χαμίτ Χαν»
Νέα NAVTΕΧ για ερευνητικές γεωτρήσεις του πλωτού γεωτρύπανου «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» λίγα μίλια από το λιμάνι της νότιας Τουρκίας Τασουτσού, εκεί δηλαδή όπου βρισκόταν ελλιμενισμένο τις τελευταίες ημέρες, εξέδωσαν οι υδρογραφικές αρχές της Αττάλειας. Η περιοχή των ερευνών βρίσκεται εντός τουρκικής δικαιοδοσίας, όχι μακριά από το λιμάνι του Τασουτσού.
