Στο ερώτημα «Τι προκαλεί ο κορωνοϊός στους πνεύμονες» απαντά ο Έλληνας καθηγητής, ειδικός στις πνευμονολικές παθήσεις, του πανεπιστημίου Johns Hopkins, Παναγιώτης Γαλιατσάτος.
Όπως και άλλες αναπνευστικές ασθένειες, ο COVID-19, η ασθένεια που προκαλείται από το νέο κορωνοϊό, μπορεί να προκαλέσει διαρκή βλάβη στους πνεύμονες, λέει μεταξύ άλλων ο Έλληνας καθηγητής σε άρθρο του.
«Καθώς συνεχίζουμε να μαθαίνουμε για τον COVID-19, καταλαβαίνουμε περισσότερα σχετικά με το πώς επηρεάζει τους πνεύμονες αφού οι άνθρωποι παραμένουν άρρωστοι και μετά την ανάρρωση.
Ο Παναγιώτης Γαλιατσάτος M.D., M.H.S., είναι ειδικός για την πνευμονική νόσο στο Ιατρικό Κέντρο Johns Hopkins Bayview και παρακολουθεί ασθενείς με COVID-19.
Στο άρθρο του εξηγεί μερικά από τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα των πνευμόνων που προκαλούνται από το νέο κορωνοϊό.
Τι είδους ζημιά μπορεί να προκαλέσει ο κορωνοϊός στους πνεύμονες;
Ο COVID-19, η ασθένεια που προκαλείται από το νέο κορωνοϊό, μπορεί να προκαλέσει πνευμονικές επιπλοκές όπως πνευμονία και, στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας ή ARDS. Η σήψη, μια άλλη πιθανή επιπλοκή του COVID-19, μπορεί επίσης να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες και σε άλλα όργανα.
COVID-19 και Πνευμονία
Στην πνευμονία, οι πνεύμονες γεμίζουν με υγρό και φλεγμονή, οδηγώντας σε δυσκολίες στην αναπνοή. Για μερικούς ανθρώπους, τα αναπνευστικά προβλήματα μπορεί να γίνουν αρκετά σοβαρά ώστε να απαιτείται νοδηλεία με οξυγόνο ή ακόμα και αναπνευστήρα.
Η πνευμονία που προκαλεί ο COVID-19 τείνει να συγκρατείται και στους δύο πνεύμονες. Οι αερόσακοι στους πνεύμονες γεμίζουν με υγρό, περιορίζοντας την ικανότητά τους να λαμβάνουν οξυγόνο και προκαλούν δύσπνοια, βήχα και άλλα συμπτώματα.
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από πνευμονία χωρίς διαρκή βλάβη στους πνεύμονες, η πνευμονία που σχετίζεται με τον COVID-19 μπορεί να είναι σοβαρή. Ακόμα και μετά την πάθηση της νόσου, ο πνευμονικός τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικές δυσκολίες που μπορεί να χρειαστούν μήνες για να βελτιωθούν.
Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας (ARDS)
Καθώς η πνευμονία με τον COVID-19 εξελίσσεται, περισσότεροι από τους αερόσακους γεμίζουν με υγρό που διαρρέει από τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στους πνεύμονες.
Τελικά, η προκελείται δύσπνοια και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS), μια μορφή πνευμονικής ανεπάρκειας. Οι ασθενείς με ARDS συχνά δεν μπορούν να αναπνεύσουν μόνοι τους και μπορεί να χρειάζονται υποστήριξη αναπνευστήρα για να βοηθήσουν στην κυκλοφορία οξυγόνου στο σώμα.
Είτε συμβαίνει στο σπίτι είτε στο νοσοκομείο, το Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας μπορεί να είναι θανατηφόρο. Τα άτομα που επιβιώνουν από το ARDS και αναρρώνουν από το COVID-19 μπορεί να έχουν διαρκή πνευμονική ουλή.
Σήψη
Μια άλλη πιθανή επιπλοκή μιας σοβαρής περίπτωσης του COVID-19 είναι η σήψη. Η σήψη εμφανίζεται όταν μια λοίμωξη φτάνει και εξαπλώνεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, προκαλώντας βλάβη στους ιστούς.
«Οι πνεύμονες, η καρδιά και άλλα συστήματα του σώματος λειτουργούν μαζί σαν όργανα σε μία μουσική ορχήστρα», λέει ο Γαλιατσάτος. «Στη σήψη, η συνεργασία μεταξύ των οργάνων καταρρέει. Ολόκληρα τα συστήματα οργάνων μπορούν να αρχίσουν να κλείνουν, το ένα μετά το άλλο, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων και της καρδιάς.»
Η σήψη, ακόμη και όταν επιλυθεί ιατρικά, μπορεί να αφήσει έναν ασθενή με μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες και σε άλλα όργανα.
Υπερμόλυνση
Ο δρ. Γαλιατσάτος σημειώνει ότι όταν ένα άτομο έχει COVID-19, το ανοσοποιητικό σύστημα εργάζεται σκληρά για την καταπολέμηση του εισβολέα. Αυτό μπορεί να αφήσει το σώμα πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις με άλλο βακτήριο ή ιό δημιουργώντας υπερμόλυνση. Περισσότερη μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον βλάβη των πνευμόνων.
Τρεις παράγοντες στη βλάβη των πνευμόνων του κορωνοϊού
Ο καθηγητής σημειώνει τρεις παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο πνευμονικής βλάβης στις μολύνσεις COVID-19 και πόσο πιθανό είναι να αναρρώσει κανείς και να ανακτήσει τη λειτουργία του πνεύμονα:
- Σοβαρότητα της νόσου: Το πρώτο είναι η σοβαρότητα της ίδιας της λοίμωξης από κορωνοϊό – αν το άτομο έχει ήπια περίπτωση ή σοβαρή. Ηπιότερες περιπτώσεις είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν διαρκείς ουλές στον πνευμονικό ιστό.
- Συνθήκες υγείας: Ο δρ. Γκαλιατσάτος λέει ότι «Το δεύτερο είναι εάν υπάρχουν υποκείμενα προβλήματα υγείας, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή καρδιακές παθήσεις που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου.
«Οι ηλικιωμένοι είναι επίσης πιο ευάλωτοι σε μια σοβαρή περίπτωση COVID-19. Οι πνευμονικοί ιστοί τους μπορεί να είναι λιγότερο ελαστικοί και μπορεί να έχουν εξασθενημένη ανοσία λόγω της προχωρημένης ηλικίας.» επισημαίνει.
- Θεραπεία. «Η θεραπεία είναι ο τρίτος παράγοντας. Η ανάρρωση ενός ασθενούς και η μακροχρόνια υγεία των πνευμόνων θα εξαρτηθεί από το είδος της φροντίδας που θα λάβουν και πόσο γρήγορα.» Η έγκαιρη υποστήριξη στο νοσοκομείο για σοβαρά άρρωστους ασθενείς μπορεί να ελαχιστοποιήσει την πνευμονική βλάβη.
Μπορούν οι ασθενείς με κορωνοϊό να μειώσουν την πιθανότητα πνευμονικής βλάβης;
Υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ασθενείς για να αυξήσουν τις πιθανότητές τους για λιγότερο σοβαρή βλάβη στους πνεύμονες, λέει ο καθηγητής.
«Εάν έχετε ένα πρόβλημα υγείας που σας θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο, βεβαιωθείτε ότι κάνετε ό, τι μπορείτε για να το ελαχιστοποιήσετε. Για παράδειγμα, τα άτομα που ζουν με διαβήτη, ΧΑΠ ή καρδιακές παθήσεις θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά για τη διαχείριση αυτών των παθήσεων με παρακολούθηση και να παίρνουν τα φάρμακά τους σύμφωνα με τις οδηγίες».
Προσθέτει δε ότι η σωστή διατροφή και ενυδάτωση μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ασθενείς να αποφύγουν τις επιπλοκές του COVID-19. «Η διατροφή είναι σημαντική για τη γενική υγεία. Η σωστή ενυδάτωση διατηρεί τον κατάλληλο όγκο αίματος και υγιείς βλεννογόνους στο αναπνευστικό σύστημα, οι οποίες μπορούν να τους βοηθήσουν να αντισταθούν καλύτερα στη μόλυνση και τη βλάβη των ιστών».
Είναι η βλάβη του πνεύμονα από τον COVID-19 αναστρέψιμη;
Μετά από μια σοβαρή περίπτωση ασθένειας από COVID-19, οι πνεύμονες ενός ασθενούς μπορούν να αναρρώσουν, αλλά όχι εν μία νυκτί. «Η ανάρρωση από πνευμονική βλάβη απαιτεί χρόνο», λέει ο δρ.Γαλιατσάτος.
«Υπάρχει ο αρχικός τραυματισμός στους πνεύμονες, ακολουθούμενος από ουλές. Με την πάροδο του χρόνου, ο ιστός επουλώνεται, αλλά μπορεί να χρειαστούν τρεις μήνες έως ένα χρόνο ή περισσότερο για να επανέλθει η λειτουργία των πνευμόνων σε επίπεδα πριν από το COVID-19.»
Σημειώνει ότι οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για συνεχή θεραπεία.
«Μόλις τελειώσει η πανδημία, θα υπάρχει μια ομάδα ασθενών με νέες ανάγκες υγείας: οι επιζώντες. Γιατροί, θεραπευτές και άλλοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να βοηθήσουν αυτούς τους ασθενείς να ανακτήσουν τη λειτουργία των πνευμόνων τους όσο το δυνατόν περισσότερο».
